"Không đủ máu cung cấp cho não" hay "thiếu máu lên não" thực chất có nghĩa là lượng máu cung cấp cho não không đạt tiêu chuẩn, khiến các tế bào não không thể nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, từ đó cản trở các chức năng bình thường của chúng. Tình trạng này có thể gây ra một loạt các vấn đề về thần kinh bao gồm mất trí nhớ, giảm sự tập trung, chóng mặt và trong trường hợp nghiêm trọng, thậm chí là đột quỵ.
Bác Lưu (sống ở Thượng Hải, Trung Quốc) năm nay 61 tuổi, sức khỏe tốt, sau khi nghỉ hưu thường chơi cờ ở tầng dưới với hàng xóm. Một ngày nọ, khi đang chơi cờ, đột nhiên bác cảm thấy trước mắt mình bị bóng tối bao phủ và không thể nhìn thấy gì nữa. Bác Lưu ngất đi và ngã xuống đất ngay sau đó. Thấy vậy, những người xung quanh nhanh chóng đưa đến bệnh viện. Sau khi khám, bác được chẩn đoán bị nhồi máu não. Sau khi được cấp cứu thì bác đã được cứu sống.
Sau ca phẫu thuật, khi bác sĩ tìm hiểu về tiền sử thì được biết, bác Lưu thường xuyên bị chóng mặt và đau đầu trong hai năm qua, nhưng mỗi lần đều không kéo dài nên không coi trọng. Giờ đây bệnh tiến triển thành nhồi máu não. May mắn thay, bác được đưa đến bệnh viện kịp thời và không có hậu quả nghiêm trọng nào xảy ra.
Nhiều người cao tuổi thỉnh thoảng sẽ cảm thấy chóng mặt, yếu và mệt mỏi trong cuộc sống, nhưng hầu hết họ không coi trọng khi những triệu chứng này xảy ra mà nghĩ rằng đó là do tuổi già. Tuy nhiên, những triệu chứng này có thể là do lượng máu cung cấp lên não không đủ. Nếu không được điều trị kịp thời, chúng có thể phát triển thành nhồi máu não.
Điều đáng chú ý là mặc dù não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng nhu cầu oxy của nó lại chiếm tới 23% toàn bộ cơ thể. Vì vậy, việc đảm bảo cung cấp đủ máu cho não là rất quan trọng.
Tại sao máu lên não không đủ?
Việc cung cấp máu lên não không đủ không thực sự đề cập đến căn bệnh cụ thể mà là thuật ngữ chung cho một nhóm triệu chứng. Nó đề cập đến một loạt các triệu chứng rối loạn chức năng não do lượng máu cung cấp lên não không đủ. Bệnh này chủ yếu xảy ra ở người cao tuổi. Khoảng 70% người già >60 tuổi có mức độ thiếu máu lên não khác nhau. Đối với những người >80 tuổi, tỷ lệ này tăng lên hơn 80%.
Việc cung cấp máu lên não không đủ lâu dài có thể dẫn đến rối loạn chức năng cảm giác, rối loạn chức năng thần kinh vận động, rối loạn tâm thần… Ngoài ra, việc cung cấp máu lên não không đủ sẽ dễ phát triển thành nhồi máu não và bệnh Alzheimer, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Một số nguyên nhân gây thiếu máu lên não
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu máu lên não, trong đó phổ biến nhất là:
1. Xơ cứng động mạch: Khi tuổi càng cao, thành động mạch dần dày và cứng hơn, ảnh hưởng đến lưu lượng máu. Đặc biệt, hẹp động mạch cảnh ảnh hưởng trực tiếp đến việc cung cấp máu cho não.
2. Huyết khối: Nếu cục máu đông hình thành trong mạch máu làm tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ dòng máu sẽ dẫn đến lượng máu cung cấp không đủ, kể cả máu cho não.
3. Các vấn đề về tim: Các bệnh về tim như nhịp tim không đều và bệnh van tim có thể ảnh hưởng đến hiệu quả bơm của tim, do đó làm giảm lưu lượng máu đến não.
4. Hạ huyết áp: Khi huyết áp quá thấp, cơ thể không thể cung cấp máu đến các cơ quan khác nhau một cách hiệu quả, bao gồm cả não.
5. Tăng đường huyết và các bệnh chuyển hóa khác: Bệnh nhân tiểu đường dễ bị thiếu máu do mạch máu dễ bị tổn thương.
6. Các yếu tố nguy cơ khác: Tuổi cao, hút thuốc, béo phì, ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh, căng thẳng... cũng là những yếu tố tăng nguy cơ thiếu máu lên não.
Không muốn bị nhồi máu não thì hãy ăn ít 3 thứ đi
1. Đồ ăn muối chua
Hàm lượng muối trong các thực phẩm muối chua rất cao như xúc xích, cá muối, thịt xông khói…
Muối tuy là hoạt chất không thể thiếu trong cơ thể nhưng nếu dùng quá nhiều sẽ dễ gây hại, rắc rối cho sức khỏe. Sự tích tụ natri clorua trong muối ăn trong máu dễ gây tổn thương cơ trơn mạch máu, không chỉ dễ làm tăng huyết áp mà còn dễ làm tắc mạch máu não, tăng nguy cơ nhồi máu não.
2. Đồ ngọt
Mọi người đều cảm thấy đồ ngọt có hương vị thơm ngon và có thể khiến bản thân cảm thấy dễ chịu hơn sau khi ăn. Mặc dù đồ ngọt rất ngon nhưng nếu ăn với số lượng lớn thường xuyên có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, không chỉ làm tăng béo phì mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định lượng đường trong máu.
Những vấn đề này dễ làm tăng gánh nặng cho hệ tim mạch, ảnh hưởng đến việc cung cấp máu lên não, làm tăng nguy cơ nhồi máu não.
Nội tạng động vật
Hầu hết nội tạng động vật đều chứa một lượng tương đối lớn chất cholesterol và cũng chứa một lượng chất béo nhất định.
Thường xuyên ăn nội tạng động vật sẽ dễ khiến cơ thể nạp vào quá nhiều chất béo và cholesterol, tích tụ trong thành mạch máu. Kết quả là huyết khối và mảng bám cứng lại trong động mạch sẽ hình thành, làm tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến tăng nguy cơ nhồi máu não và bệnh tim mạch vành.
Biểu hiện lâm sàng của tình trạng thiếu máu lên não
1. Các triệu chứng về hệ thần kinh: Chóng mặt, nhức đầu, khó chịu, ù tai, mất ngủ và mơ màng, giảm trí nhớ, mất tập trung, hay quên là những triệu chứng phổ biến, có thể liên quan đến tình trạng thiếu oxy, rối loạn chức năng mô não.
2. Rối loạn chức năng thần kinh vận động: Yếu chân tay, cứng khớp hoặc co thắt một phần không chủ ý cho thấy lượng máu cung cấp lên não không đủ đã ảnh hưởng đến hệ thần kinh vận động.
3. Rối loạn chức năng cảm giác: Tê mặt hoặc tứ chi, cảm giác bất thường hoặc mất hoàn toàn khả năng cảm giác là do dây thần kinh cảm giác bị tổn thương.
4. Ý thức tinh thần bất thường: Buồn ngủ cả ngày, thay đổi tính cách, thu mình và im lặng, hay nói nhiều, cáu kỉnh đều có thể là do rối loạn chức năng não.
5. Suy giảm thị lực: Nhìn mờ, giảm thị lực hoặc mù tạm thời có thể do lượng máu cung cấp từ động mạch võng mạc không đủ.
6. Các triệu chứng khác:Buồn nôn, nôn, huyết áp dao động… cũng có thể là triệu chứng do lượng máu cung cấp lên não không đủ.
Các triệu chứng không nhất thiết phải xuất hiện cùng lúc và sự khác biệt ở từng người. Nếu gặp những triệu chứng trên, bạn nên đi khám ngay. Đặc biệt là nhóm có nguy cơ cao như người già, bệnh nhân cao huyết áp, tiểu đường cần khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm vấn đề và can thiệp.
