Ngành thép áp dụng nhiều biện pháp phòng vệ thương mại nhất - Ảnh: T.TH
Theo thông tin từ Bộ Công Thương, đến nay đã tiến hành điều tra 30 vụ việc phòng vệ thương mại (bao gồm 21 vụ việc điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá, một vụ việc chống trợ cấp, sáu vụ việc tự vệ và hai vụ việc chống lẩn tránh.
Điều tra 30 vụ, áp dụng 17 biện pháp phòng vệ thương mại
Trong số này đang có 17 biện pháp phòng vệ thương mại có hiệu lực. Các biện pháp này đã góp phần bảo đảm môi trường thương mại công bằng, ngăn chặn tác động tiêu cực của hàng nhập khẩu đến sản xuất trong nước và việc làm của hàng triệu lao động, góp phần bảo đảm an ninh kinh tế và an sinh xã hội.
Cụ thể, tổng doanh thu năm 2023 của các doanh nghiệp sản xuất trong nước tham gia các vụ việc phòng vệ thương mại ước đạt 475.000 tỉ đồng. Lao động trực tiếp làm việc tại các doanh nghiệp khoảng trên 36.000 người.
Thu ngân sách hằng năm từ thuế phòng vệ thương mại đạt từ 1.200 - 1.500 tỉ đồng; Thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp thu nộp ngân sách hằng năm hơn 1.000 tỉ đồng. Việc áp dụng các biện pháp này giúp bảo vệ các ngành sản xuất quan trọng của Việt Nam.
Bao gồm: ngành sản xuất thép (14 biện pháp); thực phẩm (5 biện pháp); hóa chất (4 biện pháp); vật liệu xây dựng (2 biện pháp).
Dù vậy, hàng hóa của Việt Nam khi xuất khẩu ra nước ngoài cũng ngày càng đối diện với nhiều vụ việc phòng vệ thương mại.
Năm 2024, có dấu hiệu gia tăng đáng kể về số lượng các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu Việt Nam, gồm cả chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ và điều tra chống lẩn tránh.
Đến nay, đã có 272 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại từ 25 thị trường và vùng lãnh thổ điều tra đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Bao gồm: các vụ điều tra chống bán phá giá (149 vụ việc), các vụ việc tự vệ (54 vụ việc), chống lẩn tránh (39 vụ việc) và chống trợ cấp (30 vụ việc).
Tính riêng năm 2024, có 26 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại từ nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của ta. Trong đó các nước như Mỹ, Ấn Độ, Canada, Indonesia là các thị trường có xu hướng điều tra nhiều nhất đối với Việt Nam (Mỹ chiếm gần 50% tổng số vụ việc đã khởi xướng điều tra).
Hàng Việt xuất khẩu bị điều tra ngày càng nhiều
Bộ Công Thương cho hay thường xuyên theo dõi và tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin nhằm chống lẩn tránh phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ. Tuyên truyền, phổ biến nguy cơ tiềm ẩn và quyết tâm của Chính phủ trong việc chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, lẩn tránh.
Cùng đó, bộ đưa ra các giải pháp, phương án tư vấn cho doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nhằm tránh bị các nước khác điều tra. Qua đó giúp phát hiện và xử lý đối với doanh nghiệp cá biệt có vi phạm về xuất xứ hàng hóa hoặc chỉ thực hiện các công đoạn sản xuất có hàm lượng giá trị gia tăng không đáng kể tại Việt Nam.
Ngoài ra, bộ cũng đã có cảnh báo sớm để hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với các vụ kiện với hàng hóa xuất khẩu. Thường xuyên cập nhật danh sách cảnh báo các mặt hàng có nguy cơ bị điều tra, chống lẩn tránh.
Trong đó, có 50 mặt hàng có nguy cơ cao bị điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại hoặc điều tra chống lẩn tránh và gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp được theo dõi biến động xuất khẩu.
Hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại do nước ngoài khởi xướng điều tra, mang lại một số kết quả tích cực, nhờ đó các doanh nghiệp xuất khẩu không bị áp thuế hoặc bị áp thuế ở mức thấp, góp phần giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu.
