Lo ngại giao dịch bất động sản qua sàn ảnh hưởng đến thị trường

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Bộ Xây dựng góp ý Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Theo đó, Luật Kinh doanh bất động sản 2006 yêu cầu “Tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản khi bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản”.

Tuy nhiên, theo VCCI, quy định này đã được bỏ tại Luật Kinh doanh bất động sản 2014 bởi vì tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, cũng như tạo điều kiện thuận lợi, giảm thiểu các thủ tục hành chính cho các cá nhân, tổ chức khi tham gia thị trường. Bãi bỏ quy định này nhằm phù hợp với bối cảnh “trầm lắng” của thị trường bất động sản tại thời điểm xây dựng Luật 2014.

Hiện tại, dự thảo khôi phục lại yêu cầu một số các giao dịch bất động sản phải thông qua sàn môi giới bất động sản tại Điều 60. Các doanh nghiệp cho rằng, việc yêu cầu các giao dịch bất động sản phải thực hiện qua sàn có thể sẽ khiến những vướng mắc cũ quay trở lại, tạo thêm về thủ tục cho các bên trong giao dịch, từ đó ảnh hưởng đến lượng giao dịch về bất động sản trên thị trường.

Cơ quan này cho rằng, mặc dù các giao dịch bất động sản trên sàn sẽ tạo nên sự minh bạch về thông tin, giúp nhà nước quản lý được thông tin về thị trường bất động sản, tuy nhiên quy định này đã từng bị đặt vấn đề về tính khả thi và buộc phải sửa đổi sau một thời gian áp dụng.

Do đó, VCCI đề nghị ban soạn thảo giữ nguyên quy định hiện hành, trao quyền quyết định việc giao dịch bất động sản cho nhà đầu tư, điều này tạo ra cơ chế thông thoáng cho hoạt động kinh doanh bất động sản.

Trước đó, đưa ra góp ý liên quan đến nội dung này, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM Lê Hoàng Châu cho rằng, không nên bắt buộc mà chỉ nên khuyến khích giao dịch quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thông qua sàn giao dịch bất động sản.

Theo Chủ tịch HoREA, thực tế các sàn giao dịch bất động sản hoạt động rất đìu hiu trong các năm gần đây. Thậm chí, nhiều sàn giao dịch đóng cửa hoặc tạm dừng hoạt động nên Chủ tịch HoREA cho rằng việc đề xuất quy định bắt buộc giao dịch bất động sản phải qua sàn giao dịch sẽ là phao cứu sinh, tạo lại lợi thế và đặc quyền, đặc lợi cho lực lượng môi giới, sàn giao dịch.

“Vấn đề mấu chốt cần đặt ra là trả lại đúng vai trò, vị trí của hoạt động môi giới, sàn giao dịch trong thị trường bất động sản. Đó là vai trò kết nối bên bán với bên mua, giữ vai trò cung ứng dịch vụ bán hàng cho bên bán (là chủ đầu tư dự án hoặc chủ sở hữu bất động sản) hoặc cung ứng dịch vụ mua bất động sản cho bên mua.

Nếu quy định bắt buộc giao dịch bất động sản qua sàn giao dịch thì sàn giao dịch từ vai trò chỉ chuyên cung cấp dịch vụ cho bên bán và bên mua nhà đất sẽ trở thành “ông vua” của thị trường do sàn giao dịch được trao cho các quyền và lợi thế có tính đặc quyền, đặc lợi”, Chủ tịch HoREA nhận định.

Mặt khác, Chủ tịch HoREA đánh giá quy định giao dịch quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất phải thông qua sàn giao dịch bất động sản là không hợp lý, bởi lẽ sàn giao dịch không góp một đồng vốn nào với chủ đầu tư để bồi thường, giải phóng mặt bằng, hoặc đầu tư xây dựng các công trình trong dự án nhưng lại được đặc quyền bán sản phẩm của dự án. Hơn nữa, sàn giao dịch cũng là doanh nghiệp như doanh nghiệp chủ đầu tư dự án nên hai bên phải bình đẳng với nhau.

Bên cạnh đó, quy định giao dịch quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất phải thông qua sàn giao dịch không hợp lý vì dẫn đến việc sàn giao dịch được đặc lợi khi được hưởng phí dịch vụ bán hàng tối thiểu 2% trên doanh số bán hàng, thậm chí có không ít trường hợp phí môi giới này cao hơn rất nhiều (có thể đến 7-8% hoặc cao hơn).

Trong khi đó, tổng giá trị giao dịch của thị trường bất động sản lên đến hàng triệu tỷ đồng mỗi năm thì ước tính mức phí dịch vụ môi giới có thể lên đến hàng ng tỷ đồng mỗi năm,...