Cầu Cát Lái là một cây cầu bắc qua sông Soài Rạp, nối thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh với huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Công trình được quy hoạch từ năm 2.000, dự kiến khởi công năm 2007. Nhưng do nhiều ý kiến bất đồng về vị trí cầu, thời gian xây dựng… đến nay cầu vẫn chưa được khởi công.
Đến giữa tháng 3 vừa qua, 2 địa phương mới thống nhất phương án xây cầu Cát Lái. Tuy nhiên, vị trí chính xác của cây cầu thì không được nói tới. Bản đồ kế hoạch sử dụng đất năm 2024 của thành phố Thủ Đức và huyện Nhơn Trạch đều chưa có vị trí xây cầu. Trong ảnh là bản đồ sử dụng đất năm 2024 của thành phố Thủ Đức (trên) và huyện Nhơn Trạch (dưới).
Nhưng theo Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Nhơn Trạch và dự thảo quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thì vị trí xây dựng cầu Cát Lái sẽ nằm tại bến phà Cát Lái hiện nay. Cầu sẽ nối với đường Lý Thái Tổ thuộc xã Phú Hữu, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Đường Lý Thái Tổ hiện nay khá nhỏ khi chỉ có 4 làn xe.
Còn phía Thành phố Hồ Chí Minh, cầu Cát Lái sẽ kết nối với đường Nguyễn Thị Định, thuộc phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức. Vị trí đấu nối dự kiến cũng sẽ nằm tại khu vực bến phà Cát Lái hiện tại.
Hiện đường Nguyễn Thị Định dẫn lên phà cũng khá hẹp khiến các phương tiện tham gia giao thông hết sức khó khăn. Chính vì thế đường Nguyễn Thị Định đang được Sở Giao thông và Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất nâng cấp, mở rộng với tổng mức đầu tư khoảng 2.100 tỷ đồng.
Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Đồng Nai ký quyết định phê duyệt khảo sát, thiết kế và dự toán chi phí lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để xây dựng cầu thay phà Cát Lái. Việc xây cầu sẽ được đầu tư theo hình thức đối tác công tư, hợp đồng BOT. Theo quyết định, cầu Cát Lái là dự án nhóm A, thuộc công trình cấp đặc biệt.
Thời gian qua, lưu lượng người dân qua phà Cát Lái liên tục tăng, trung bình ngày thường khoảng 50.000 lượt. Cao điểm, vào các dịp lễ, Tết số phương tiện qua phà lên đến 80.000 - 90.000 lượt, khiến dòng xe phải xếp hàng dài chờ qua phà. Bình thường, thời gian đi phà khoảng 20 phút mỗi lượt. Khi ùn tắc, thời gian có thể tăng lên đến 40 - 60 phút.
Không dừng lại ở đó, tình trạng kẹt phà còn kéo theo hàng loạt tuyến đường kết nối tới phà như Nguyễn Thị Định (Thành phố Thủ Đức) rơi vào tình trạng nghẽn tắc kéo dài. Ảnh: Châu Tuấn.
Cầu Cát Lái được kỳ vọng sẽ giảm tải cho cầu Đồng Nai và cầu Long Thành, thúc đẩy phát triển kinh tế của huyện Nhơn Trạch. Nhơn Trạch là huyện có nhiều khu công nghiệp nhất Việt Nam với 9 khu công nghiệp đang hoạt động. Huyện được coi là điểm kết nối giữa Thành phố Hồ Chí Minh và sân bay Long Thành. Nhơn Trạch cũng được định hướng trở thành thành phố, đô thị loại 2 vào năm 2030.
Trên địa bàn Nhơn Trạch có nhiều khu đô thị lớn, có trị giá hàng tỷ USD như Swanbay, Swan Park… Hiện các khu đô thị này vẫn còn khá ít người ở. Một phần nguyên nhân do việc kết nối với Thành phố Hồ Chí Minh còn nhiều hạn chế.
Huyện Nhơn Trạch đã được quy hoạch là khu đô thị mới từ năm 2000 và kế hoạch xây dựng cầu Cát Lái đã có từ hồi đó. Sở dĩ dự án chưa được khởi công xây dựng là do chưa có sự thống nhất giữa 2 bên (Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai) về hướng tuyến, quy mô, thời điểm khởi công…
Đầu năm 2019, cầu Cát Lái có tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 7.200 tỷ đồng. Do quy mô lớn, Đồng Nai khi ấy đề xuất chính phủ tách thành 3 dự án thành phần. Trong đó, phần đường dẫn phía Thành phố Hồ Chí Minh sẽ do Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện. Tỉnh Đồng Nai thực hiện xây dựng phần đường dẫn phía bên Đồng Nai dài hơn 230 m và cầu dài khoảng 4 km.
Đến tháng 9 năm 2019, Thủ tướng Chính phủ giao cho Đồng Nai triển khai thực hiện dự án cầu Cát Lái trên cơ sở thống nhất về hình thức đầu tư và phương án triển khai thực hiện các hạng mục công trình.
Sau nhiều buổi họp, đến năm 2022 phía Đồng Nai tiếp tục đưa ra 5 phương án xây cầu Cát Lái với tổng mức đầu tư 7.200 tỷ đồng. Phía Thành phố Hồ Chí Minh không công bố chọn phương án nào mà chỉ cho biết phương án 4 có tính khả thi cao nhất.
Về thời gian xây cầu, tại hội nghị trao đổi, hợp tác giữa các địa phương vùng Đông Nam bộ lần thứ 4 vào tháng 3, Đồng Nai đề xuất thời gian triển khai thực hiện dự án trong giai đoạn 2021-2025. Trong khi đó, phía Thành phố Hồ Chí Minh không trả lời trực tiếp mà đề nghị cần lưu ý thời điểm triển khai thi công phần cầu dẫn phía Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện sau khi tuyến đường Liên cảng Cát Lái - Phú Hữu hoàn thành đưa vào khai thác.
