Gần đây, Cục Thuế (Bộ Tài chính) có công văn gửi các chi cục thuế khu vực về tăng cường triển khai các giải pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Sau đó, Chi cục Thuế khu vực I lập tức có văn bản hướng dẫn chi tiết nội dung triển khai trên địa bàn.
Ngành thuế đã và đang triển khai nhiều giải pháp tăng cường quản lý thuế đối với hộ kinh doanh
ẢNH: ĐAN THANH
Cụ thể, các đội thuế quận, huyện, thị xã đồng hành cùng doanh nghiệp, hộ kinh doanh chấp hành nghiêm các quy định về lập, sử dụng hóa đơn điện tử.
Hỗ trợ các doanh nghiệp, đại lý bán hàng khi cung cấp dịch vụ, hàng hóa cho người mua phải thể hiện đầy đủ thông tin mã số thuế/căn cước công dân (đặc biệt với người mua là hộ, cá nhân kinh doanh), trừ trường hợp người mua là cá nhân tiêu dùng quy định tại điểm c khoản 14 điều 10 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (từ 1.6.2025, thực hiện theo điểm d khoản 7 điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP), bao gồm: hóa đơn điện tử bán hàng tại siêu thị, trung tâm thương mại; hóa đơn điện tử bán xăng dầu cho khách hàng là cá nhân không kinh doanh.
Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh xuất hóa đơn không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc trên hóa đơn theo quy định là hành vi vi phạm pháp luật và bị xử phạt vi phạm hành chính.
Lãnh đạo một công ty tư vấn thuế phân tích, theo nội dung các công văn, có thể thấy ngành thuế đang muốn siết chặt việc doanh nghiệp bán hàng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nhưng lại không xuất hóa đơn cụ thể là hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh với đầy đủ thông tin, mà xuất hóa đơn là "khách lẻ", "khách lẻ không lấy hóa đơn".
Bởi việc làm này dẫn tới tình trạng các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ không khai đúng, khai đủ, có dấu hiệu trốn thuế…, thất thoát ngân sách.
Trên các hội nhóm, diễn đàn liên quan tới chính sách thuế, những ngày qua, không ít tài khoản bày tỏ cách hiểu chưa thống nhất, loay hoay thực hiện yêu cầu của ngành thuế.
Nhiều đơn vị bán hàng, cung cấp dịch vụ hiểu rằng, trên hóa đơn điện tử phải thể hiện đầy đủ thông tin cá nhân khi mua hàng, bao gồm cả trường hợp là người tiêu dùng cuối cùng, không phát sinh hoạt động kinh doanh.
Họ dẫn chứng khó khăn, một khách lẻ đến mua sản phẩm như thuốc tránh thai, bao cao su, đi làm tóc... sẽ rất ngại khi phải cung cấp đầy đủ họ tên, số điện thoại, mã số thuế…
Có đơn vị lại hiểu, người mua hàng là cá nhân tiêu dùng cuối cùng thuộc diện không phải thể hiện mã số thuế/căn cước công dân trên hóa đơn điện tử. Tuy nhiên, băn khoăn đặt ra là khi cung cấp dịch vụ, hàng hóa, rất khó xác định người mua là cá nhân kinh doanh hay cá nhân tiêu dùng cuối cùng.
Người tiêu dùng nên lấy hóa đơn để bảo vệ chính mình
Trao đổi với Thanh Niên, ông Vũ Mạnh Cường, Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực I, cho biết những nội dung liên quan tới thông tin của người mua trên hóa đơn đã được quy định rõ trong các nghị định về quản lý thuế và quản lý hóa đơn.
"Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn chứng từ và Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ 1.6.2025 - PV) đã đề cập rõ ràng về đối tượng phải cung cấp thông tin định danh/mã số thuế trên hóa đơn bán hàng, đã tính tới yếu tố loại trừ người mua hàng là người tiêu dùng cuối cùng", ông Cường nói.
Quy định về đối tượng phải cung cấp thông tin định danh/mã số thuế trên hóa đơn bán hàng được nêu rõ tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP, Nghị định 70/2025/NĐ-CP, đã tính tới yếu tố loại trừ người mua hàng là người tiêu dùng cuối cùng
ẢNH: TN
Với trường hợp băn khoăn làm sao để phân biệt người mua hàng là cá nhân kinh doanh hay cá nhân tiêu dùng cuối cùng, vị này phân tích: "Nếu khách hàng mua hàng với số lượng lớn bất thường, ví dụ khách hàng mà mua một lần cả trăm hộp thuốc... là điều không phù hợp với người tiêu dùng cá nhân.
Nếu khách mua một lần thì có thể để cho, tặng, song mua nhiều lần thì phải đặt nghi vấn. Người nộp thuế có trách nhiệm thực hiện đúng các quy định về hóa đơn. Thời gian tới, sau khi Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực, sẽ có những văn bản hướng dẫn thực hiện chi tiết các nội dung liên quan".
Lãnh đạo Chi cục Thuế khu vực I nhấn mạnh, người tiêu dùng khi đi mua hàng hóa nên hình thành thói quen lấy hóa đơn để bảo vệ quyền lợi của chính mình.
Trên hóa đơn có thể không cần ghi mã số thuế/căn cước công dân. Nhưng hóa đơn điện tử sau này sẽ chính là tờ bảo hành về sản phẩm, chứng minh nguồn gốc sản phẩm đã mua; sẽ loại trừ được chuyện mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng lậu, đảm bảo quyền lợi người mua hàng, đặc biệt khi xảy ra tranh chấp.
Dẫn chứng trường hợp sản phẩm OCOP của Việt Nam khi xuất khẩu sang EU, Mỹ, các thị trường đều có những tiêu chuẩn, mã vạch để truy xuất nguồn gốc từ khâu nuôi trồng, chế biến, đóng thành phẩm xem có đảm bảo an toàn chất lượng không, ông Cường lý giải: "Hóa đơn điện tử tương tự như vậy, sẽ giúp xác định được nguồn gốc hàng hóa, từ khâu đầu đến khâu cuối".
Người tiêu dùng cuối cùng ở từng lĩnh vực truy xuất được nguồn gốc hàng hóa, từ khâu sản xuất đến thành phẩm cuối cùng. Với mục tiêu trên, cơ quan thuế mong muốn doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện đúng quy định về việc xuất hóa đơn cho người mua hàng.
