Chuột là loài động vật gắn liền với nhiều tiếng xấu vì mang mầm bệnh, sống trong môi trường bẩn thỉu, ăn rác… Tuy nhiên, loài gặm nhấm này cũng nổi tiếng với trí thông minh và có khả năng học được các nhiệm vụ phức tạp.
Giờ đây, nghiên cứu mới của các nhà khoa học đã bổ sung thêm một kỹ năng kỳ lạ của chuột: săn dơi.
Trong một báo cáo vừa được công bố trên tạp chí Global Ecology and Conservation (Sinh thái và Bảo tồn toàn cầu), các nhà khoa học đã mô tả những quan sát đầu tiên về việc chuột cống rình rập, tóm gọn dơi đang bay giữa không trung, sau đó ăn thịt con mồi.
Khoảnh khắc chuột cống tóm gọn dơi đang bay gây kinh ngạc (Video: Popular Science).
Hành vi mới này là một ví dụ đáng kinh ngạc về khả năng tận dụng tối đa môi trường của loài chuột cống khi tìm kiếm thức ăn.
“Những quan sát của chúng tôi cho thấy chuột cống thích nghi và khéo léo như thế nào trong việc khai thác nguồn thức ăn ở hệ sinh thái đô thị, đồng thời nhấn mạnh một vấn đề về bảo tồn liên quan đến động vật có vú xâm lấn”, Florian Gloza-Rausch nhà sinh thái học tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Berlin (Đức), tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.
“Theo hiểu biết của chúng tôi, loại hành vi này của chuột chưa từng được khoa học ghi nhận trước đây”, Gloza-Rausch chia sẻ thêm.
Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu tại hai địa điểm có số lượng lớn dơi sinh sống thuộc hai đô thị lớn của Đức, là thị trấn Bad Segeberg và Luneburg. Họ đã sử dụng camera hồng ngoại và thiết bị hình ảnh nhiệt để theo dõi hoạt động của dơi trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2024.
Tại thị trấn Bad Segeberg, camera đã ghi lại cảnh chuột cống săn dơi một cách rõ nét. Những con chuột sử dụng hai chiến lược riêng biệt: Một số con chuột âm thầm tiếp cận những con dơi đang đậu hoặc nghỉ ngơi để săn mồi; bên cạnh đó, nhiều con chuột đã nhảy lên để tóm gọn dơi đang bay giữa không trung.
“Chuột thường đứng thẳng bằng hai chân, dùng đuôi để giữ thăng bằng và giơ hai chân trước lên cao để tóm gọn dơi đang bay. Chuột được ghi nhận bắt gọn dơi giữa không trung, giết chết con mồi ngay lập tức bằng cú cắn mạnh và lôi xác đi để ăn thịt”, các nhà khoa học cho biết.
Những cuộc đi săn của chuột thường diễn ra trong bóng tối. Tuy nhiên, chuột có thị lực kém và không quan sát rõ trong màn đêm, vì vậy các nhà khoa học nghi ngờ loài gặm nhấm này phát hiện dơi bay trong không trung bằng ria mép hoặc cảm nhận luồng khí từ đôi cánh của dơi.
Camera tại Bad Segeberg đã ghi lại 30 cuộc tấn công của chuột nhằm vào dơi đang bay, trong đó 13 vụ đi săn thành công. Các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện xác của ít nhất 52 con dơi do chuột giết chết, bao gồm cả một số xác dơi chưa bị ăn hết, điều này cho thấy chuột đã cất giữ xác dơi làm thức ăn dự trữ.
Tuy nhiên, các nhà khoa học lại không quan sát được vụ săn dơi nào của chuột tại Luneburg. Dù vậy, họ vẫn tìm thấy nhiều xác dơi bị giết chết mà nhiều khả năng chính chuột là thủ phạm.
Các nhà khoa học cho biết hành vi săn dơi để ăn thịt của chuột cống báo hiệu tin xấu, khi chuột và dơi có thể trao đổi mầm bệnh cho nhau trước khi lây lan mầm bệnh cho con người. Bản thân chuột và dơi đều là những loài động vật trung gian mang nhiều mầm bệnh nguy hiểm, trong đó chuột lại là loài có thể tiếp xúc gần với con người.
“Những tương tác giữa chuột và dơi có thể tạo điều kiện để mầm bệnh của dơi lây sang cho chuột, dẫn đến thay đổi động lực của bệnh và tạo cơ hội lây truyền sang con người”, các nhà nghiên cứu cho biết.
Bên cạnh đó, hành vi săn dơi để ăn thịt của chuột cống có thể gây hại cho quần thể động vật nơi nó sinh sống.
Các nhà khoa học cho rằng cần phải có những biện pháp để giới hạn số lượng chuột cống tại các khu đô thị, tránh để chúng gây hại cho hệ sinh thái và tiềm ẩn nguy cơ lây truyền bệnh nguy hiểm cho con người.
