Trong công văn gửi Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 24/8, đại diện Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu cho biết, việc NHNN ban hành Thông tư số 10/2023/TT-NHNN là tin mừng rất lớn, rất phấn khởi đối với cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư và người tiêu dùng thuộc các lĩnh vực của toàn bộ nền kinh tế có điều kiện tiếp cận tín dụng.
Tuy nhiên, để tiếp tục tháo gỡ một số vướng mắc, bất cập để nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp, nhà đầu tư, người tiêu dùng và để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, HoRE đã đề nghị NHNN tiếp tục với tinh thần cầu thị, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, người dân để xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định.
Thứ nhất, Hiệp hội này đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 5 Điều 16 Thông tư 22/2019/TT-NHNN (được sửa đổi, bổ sung tại Điều 1 Thông tư 08/2020/TT-NHNN) theo hướng đề nghị gia hạn thêm 12 tháng.
Bởi chỉ còn hơn 1 tháng nữa (1/10/2023), tổ chức tín dụng phải tuân thủ tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn là 30%. Tức lùi thời điểm siết sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống 30% sang ngày 1/10/2024.
Thứ hai, Hiệp hội đề nghị NHNN xem xét bỏ điểm a khoản 8 Điều 4 Thông tư 16/2021/TT-NHNN để cho phép tổ chức tín dụng được mua trái phiếu doanh nghiệp có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính mình, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với khoản 2 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP (sửa đổi khoản 2 Điều 5 Nghị định 153/2020/NĐ-CP) cho phép mục đích phát hành trái phiếu là để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, cơ cấu lại nợ của chính doanh nghiệp hoặc mục đích phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Cũng theo HoREA, Thông tư 03/2023/TT-NHNN chưa xem xét sửa đổi bất cập của điểm a khoản 8 Điều 4 Thông tư 16/2021/TT-NHNN, nên đề nghị NHNN tiếp tục xem xét theo hướng bãi bỏ điểm a khoản 8 Điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với khoản 2 Điều 1 Nghị định 65/2022/NĐ-CP.
Bởi lẽ, Thông tư số 16/2021/TT-NHNN ngày 10/11/2021 của NHNN được ban hành trước một năm so với Nghị định số 65/2022/NĐ-CP ngày 16/09/2022, mà Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đã cho phép mục đích phát hành trái phiếu là để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, cơ cấu lại nợ của chính doanh nghiệp…, nên hoạt động phát hành trái phiếu để cơ cấu lại nợ của chính mình là hợp pháp.
Mà căn cứ khoản 1 Điều 94 Luật Các tổ chức tín dụng 2010 thì nhà đầu tư có quyền đề xuất vay tín dụng và tổ chức tín dụng có nghĩa vụ xem xét cấp tín dụng cho mục đích sử dụng vốn hợp pháp này của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về tín dụng.
Thứ ba, Hiệp hội này đề nghị NHNN tiếp tục rà soát để xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định bất cập tại Thông tư số 06/2023/TT-NHNN mà các doanh nghiệp, Hiệp hội và chuyên gia đã kiến nghị.
Nguyên nhân là bởi Thông tư 10 của NHNN chỉ mới ngưng hiệu lực thi hành khoản 8, khoản 9 và khoản 10 Điều 8 của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (đã được bổ sung theo khoản 2 Điều 1 Thông tư số 06/2023/TT-NHNN) từ ngày 1/9/2023 cho đến ngày có hiệu lực thi hành của văn bản quy phạm pháp luật mới quy định về các vấn đề này, chứ tại thời điểm hiện nay thì chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào về việc sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ các quy định này.
Thông tư số 10 của NHNN ngưng thi hành 3 quy định về nhu cầu vốn không được cho vay, gồm: Vay để bù đắp tài chính; vay để góp vốn, chuyển nhượng phần vốn góp của công ty TNHH, công ty hợp danh, công ty cổ phần chưa niêm yết hoặc chưa đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch UPCoM; vay để góp vốn thực hiện các dự án không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định pháp luật tại thời điểm quyết định cho vay.
Điều này đồng nghĩa, từ ngày 1/9 tới đây, các doanh nghiệp vẫn được vay vốn để để bù đắp tài chính nếu đáp ứng đủ điều kiện vay.
Ngoài ra, doanh nghiệp vẫn được vay để thanh toán tiền góp vốn theo hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh để thực hiện dự án đầu tư không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh (chưa thể ký hợp đồng mua bán với khách hàng). Điều này sẽ không cản trở các doanh nghiệp trong hoạt động M&A, mở rộng quỹ đất hoặc đầu tư vào một dự án mới.
Mặc dù vậy, cần lưu ý rằng việc vay vốn cho các nhu cầu nói trên c cho đến khi có văn bản quy phạm pháp luật mới quy định về các vấn đề này được NHNN ban hành và có hiệu lực thi hành.