Ảnh minh họa: Disney
Một số nhà tâm lý học sử dụng thuật ngữ hội chứng Peter Pan để mô tả những người gặp khó khăn khi bước vào tuổi trưởng thành. Họ có thể gặp trở ngại trong việc duy trì các mối quan hệ thông thường và quản lý các trách nhiệm của người lớn.
Tiến sĩ Dan Kiley đã đặt ra thuật ngữ này trong cuốn sách năm 1983 Hội chứng Peter Pan: Những người đàn ông chưa bao giờ trưởng thành. Sau đó, ông đã xuất bản cuốn The Wendy Dilemma, phác thảo những khó khăn của những cô gái trẻ trong các mối quan hệ với "Peter Pan".
Trong khi hầu hết mọi người đôi khi có thể khao khát sự giản dị của tuổi thơ, những người mắc hội chứng Peter Pan có thể gặp khó khăn trong việc sống một cuộc đời trưởng thành thông thường.
Hội chứng Peter Pan là gì?
Hội chứng Peter Pan là một thuật ngữ không chính thức mà một số nhà tâm lý học sử dụng, mô tả những người gặp khó khăn khi bước vào cuộc sống trưởng thành. Họ có thể thấy khó khăn trong việc quản lý các trách nhiệm thông thường của người lớn, chẳng hạn như giữ việc làm và duy trì các mối quan hệ lành mạnh.
Theo Kiley, những người mắc hội chứng Peter Pan có thể biểu hiện các hành vi như trì hoãn và thể hiện các đặc điểm tính cách tự luyến. Ông cho biết điều này khiến họ gặp khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ xã hội, nghề nghiệp và lãng mạn.
Ông nói rằng vì những người mắc hội chứng Peter Pan có thể gặp khó khăn trong việc chấp nhận trách nhiệm, họ có thể đổ lỗi cho người khác về các vấn đề. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc của mình, góp phần gây ra các vấn đề trong việc duy trì các mối quan hệ.
Các đặc điểm của hội chứng Peter Pan
Vì hội chứng Peter Pan không phải là chẩn đoán chính thức nên không có tiêu chí riêng biệt nào xác định tình trạng này. Tuy nhiên, một số dấu hiệu điển hình có thể bao gồm:
- Khó khăn trong việc chịu trách nhiệm và cam kết - Có các vấn đề về sở thích công việc và nghề nghiệp - Có cảm xúc buồn tẻ hoặc không phù hợp, chẳng hạn như cơn thịnh nộ dữ dội thay vì tức giận - Hư danh và ích kỷ - Sợ cô đơn - Khó kiểm soát hành vi bốc đồng - Phụ thuộc vào người khác - Tránh bị chỉ trích
Một đặc điểm chính của hội chứng Peter Pan là gặp khó khăn trong các mối quan hệ cá nhân và lãng mạn. Một số người thường xuyên thay đổi người yêu, chấm dứt mối quan hệ khi họ yêu cầu mức độ cam kết cao hơn.
Dấu hiệu chính của hội chứng Peter Pan
Trong cuốn sách Men Who Never Grow Up, Kiley đã liệt kê bảy dấu hiệu chính sau đây của hội chứng Peter Pan:
- Tê liệt cảm xúc: Họ có thể có cảm xúc trì trệ hoặc thể hiện cảm xúc của mình không phù hợp. - Chậm chạp: Họ có thể thờ ơ, trì hoãn công việc và thường xuyên đến muộn. - Thách thức xã hội: Họ có thể cảm thấy lo lắng và gặp khó khăn trong việc hình thành tình bạn có ý nghĩa. - Trốn tránh trách nhiệm: Họ thường tránh chịu trách nhiệm về những sai lầm của mình và có thể đổ lỗi cho người khác. - Mối quan hệ với phụ nữ: Họ có thể gặp khó khăn trong mối quan hệ với mẹ - Mối quan hệ với nam giới: Họ có thể cảm thấy xa cách với cha mình và gặp rắc rối với những người đàn ông có thẩm quyền. - Mối quan hệ tình dục: Họ có thể mong muốn một người bạn đời phụ thuộc vào họ.
Kiley dựa nhiều tiêu chí vào những ý tưởng lỗi thời, gia trưởng về giới tính và tình dục. Quan điểm hiện đại về hội chứng Peter Pan có thể không phản ánh điều này.
Nguyên nhân gây ra hội chứng Peter Pan là gì?
Có rất ít nghiên cứu về hội chứng Peter Pan, vì vậy các nhà tâm lý học không biết chính xác nguyên nhân gây ra hành vi của hội chứng này. Một số chuyên gia tin rằng việc có cha mẹ hoặc người chăm sóc bảo vệ quá mức có thể khiến một người có nhiều khả năng mắc hội chứng này hơn.
Lý do đằng sau điều này là khi người chăm sóc che chở hoặc bảo vệ trẻ em quá mức, họ không phát triển được các kỹ năng cần thiết để đối phó với những thách thức của cuộc sống thực. Họ có thể mong đợi cùng một môi trường thời thơ ấu an toàn, được hưởng đặc quyền khi trưởng thành.
Theo Kiley, mầm mống của hội chứng Peter Pan được gieo từ thời thơ ấu. Các triệu chứng có thể bắt đầu xuất hiện vào khoảng tuổi 11 đến 12 tuổi và khi trẻ bước vào tuổi vị thành niên, chúng trở nên phổ biến hơn.
Hội chứng Peter Pan ảnh hưởng đến các mối quan hệ như thế nào?
Hội chứng Peter Pan có thể gây ra các vấn đề trong việc duy trì các mối quan hệ lãng mạn lành mạnh. Một người có thể gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc, lắng nghe nửa kia và đóng vai trò bình đẳng trong mối quan hệ. Ngoài ra, họ có thể đặt gánh nặng không công bằng cho nửa kia.
Dựa trên những kinh nghiệm và tính cách trong quá khứ của họ, một số cá nhân có thể có nhiều khả năng tạo ra hành vi mất cân bằng trong các mối quan hệ.
Khó khăn khi trưởng thành
Nhiều đặc điểm của hội chứng Peter Pan, chẳng hạn như không hứng thú với công việc, khó khăn trong việc duy trì trách nhiệm của người lớn và các vấn đề giao tiếp trong các mối quan hệ, có thể nghe rất quen thuộc với một số người trẻ tuổi.
Nhiều người đã từng trải qua những điều này trước đây. Điều này đặt ra câu hỏi: Đó có phải là Peter Pan hay một điều gì đó hoàn toàn khác? Trở thành người lớn không phải là điều xảy ra trong một sớm một chiều. Đó là một quá trình dần dần có thể mất nhiều tháng và nhiều năm.
Theo truyền thống, các dấu hiệu chính của tuổi trưởng thành bao gồm hôn nhân, sở hữu nhà và làm cha mẹ. Khi mọi người đạt được những "mốc son" này, họ tự động bị buộc phải đảm nhận một cấp độ trách nhiệm mới và các dấu hiệu này thúc đẩy sự ổn định, định nghĩa họ là người lớn.
Khi nào cần liên hệ với bác sĩ
Trải qua những cảm giác khó chịu khi bước vào tuổi trưởng thành là điều tự nhiên. Nhiều người gặp khó khăn với trách nhiệm của người lớn và hầu như mọi người thỉnh thoảng đều mong muốn sự đơn giản của tuổi thơ.
Tuy nhiên, nếu một người liên tục thấy việc duy trì các mối quan hệ lành mạnh và trách nhiệm của người lớn là một thách thức, có thể bạn cần liên hệ với một chuyên gia sức khỏe tâm thần.
