Anh P.V.Đ (37 tuổi, trú tại Hà Nội) nhập Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng lo lắng vì khối u bất thường ở ngón tay cái trái đã tồn tại suốt 17 năm.
Dù không gây đau đớn, nhưng nó ngày một to dần. Qua thăm khám và các xét nghiệm chuyên sâu, các bác sĩ xác định bệnh nhân mắc dị dạng thông động – tĩnh mạch (AVM) – một bệnh lý mạch máu hiếm gặp, đặc biệt tại vị trí bàn tay.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân.
Hình ảnh X-quang cho thấy xương đốt 1 của ngón tay bị ăn mòn nặng, kích thước chỉ bằng ngón út và mất khoảng 1/2 thể tích so với bên lành. ThS.BS Nguyễn Ngọc Linh – chuyên khoa Phẫu thuật tạo hình lý giải: trong dị dạng AVM, dòng máu chảy thẳng từ động mạch sang tĩnh mạch mà không đi qua hệ mao mạch trung gian, khiến máu không tham gia nuôi dưỡng mô mà “chảy tắt” về tim. Dòng chảy sai hướng, mạnh và liên tục này đập trực tiếp lên mô xương nhiều năm liền, gây hiện tượng mòn xương cơ học dù không viêm, không đau.
Trước đó, anh Đ. đã đi khám ở nhiều nơi nhưng bị chẩn đoán nhầm là u phần mềm, u thần kinh hoặc bao gân do hình thái bên ngoài dễ gây hiểu lầm. Chỉ đến khi đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các bác sĩ mới phát hiện khối u chứa toàn các cuộn mạch máu đan chéo – dấu hiệu đặc trưng của AVM.
Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật loại bỏ tổn thương. Trong mổ, khối AVM kích thước khoảng 4 x 3 cm nằm ngay dưới da, bao quanh ngón cái. Nếu thao tác sai rất dễ xảy ra chảy máu ồ ạt khó kiểm soát.
Ekip phẫu thuật đã thắt động mạch nuôi khối AVM trước, khiến khối u xẹp xuống, từ đó bóc tách toàn bộ tổn thương an toàn, giảm thiểu nguy cơ mất máu hạn chế tối đa nguy cơ tái phát.
ThS.BS Nguyễn Ngọc Linh cho biết, dù nhỏ, khối AVM có thể gây chảy máu không kiểm soát nếu bị tổn thương, làm biến dạng chi hoặc mất chức năng cầm nắm. Ở vị trí sâu như phổi, não, gan… AVM lớn có thể dẫn đến suy tim mạn tính do phải bơm máu nhiều hơn để bù dòng máu bị “ăn trộm”.
BS. Linh nhấn mạnh thêm: Dị dạng mạch máu không phải là một khối u lành tính thông thường. Chẩn đoán sớm và can thiệp đúng thời điểm là yếu tố sống còn. Trường hợp của anh P.V.Đ minh chứng rõ nét cho giá trị của xử trí chuẩn mực.
Bác sĩ khuyến cáo người dân không nên chủ quan với những khối u tồn tại lâu, dù không đau nhưng to dần, sờ thấy mạch đập hoặc đổi màu da.
“Tuyệt đối không tự ý chích, bóc hoặc mổ tại các cơ sở nhỏ lẻ vì nguy cơ chảy máu nghiêm trọng. Cần đến khám tại các cơ sở có chuyên khoa sâu về truyền nhiễm, mạch máu hoặc tạo hình để được chẩn đoán và xử trí an toàn.” – BS Linh nói
