Pháp đề xuất mở rộng răn đe hạt nhân, bảo vệ đồng minh châu Âu
Trong phát biểu trước toàn quốc ngày 5/3, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bày tỏ "lo ngại một cách chính đáng" về khởi đầu của kỷ nguyên mới, khi người đồng cấp Mỹ Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ bằng việc đảo ngược chính sách của chính quyền tiền nhiệm về Ukraine, đồng thời đẩy quan hệ lịch sử Mỹ - châu Âu đứng trước nguy cơ đổ vỡ.
Đặc biệt, Tổng thống Macron cho biết ông sẽ tham gia đàm phán để sử dụng năng lực hạt nhân của Pháp nhằm bảo vệ các đồng minh châu Âu. Đây là động thái mới nhất của một quốc gia châu Âu nhằm thiết lập an ninh chiến lược khi Mỹ thu hẹp sự hiện diện tại lục địa này.
"Lực lượng răn đe hạt nhân của chúng ta, sẽ bảo vệ chúng ta" ông Macron nhấn mạnh. "Tôi đã quyết định mở cuộc tranh luận chiến lược về việc bảo vệ các đồng minh của Pháp trên lục địa châu Âu, thông qua lực lượng răn đe của chúng ta". Tổng thống Pháp nói thêm rằng "quyền quyết định cuối cùng về việc sử dụng vũ khí hạt nhân vẫn sẽ nằm trong tay nguyên thủ nước Pháp".
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất mở rộng răn đe hạt nhân, bảo vệ đồng minh châu Âu.
Những phát biểu của Tổng thống Pháp được đưa ra trước cuộc họp khẩn cấp của các nhà lãnh đạo EU tại Brussels ngày 6/3 để thảo luận về Ukraine và an ninh rộng hơn của lục địa.
EU và các quốc gia thành viên đang gấp rút huy động hàng nghìn tỷ euro vào các quỹ quốc phòng bổ sung để bù đắp cho việc Tổng thống Donald Trump rút lại cam kết của Mỹ đối với an ninh châu Âu.
Tổng thống Macron đã thúc đẩy năng lực vũ khí hạt nhân của Pháp, được coi là một biện pháp răn đe khu vực trong nhiều tháng. Trong một cuộc phỏng vấn với phương tiện truyền thông địa phương vào năm ngoái, ông Macron cho biết năng lực răn đe hạt nhân của Pháp "có thể được sử dụng khi các lợi ích quan trọng của chúng ta bị đe dọa", đồng thời nói thêm rằng "có một chiều hướng bảo vệ châu Âu đối với những lợi ích quan trọng này".
Theo báo cáo của Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, Pháp ước tính có kho vũ khí hạt nhân lớn thứ tư trên thế giới, với 290 đầu đạn trong kho. Nga, Mỹ và Trung Quốc có ba kho vũ khí lớn nhất.
Trong phát biểu hôm 5/3, Tổng thống Macron cũng cảnh báo về Nga, cho rằng Moscow "dường như không biết biên giới là gì" sau khi mở chiến dịch tại Ukraine. "Nga đã trở thành mối đe dọa với Pháp và châu Âu, vào thời điểm hiện tại và cả trong nhiều năm tới nữa", ông Macron nói.
Đáp lại những tuyên bố trên, ngày 6/3, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết những phát biểu của Tổng thống Emmanuel Macron hôm 5/3 là dấu hiệu cho thấy Pháp "đang tìm cách kéo dài cuộc xung đột ở Ukraine".
Học thuyết hạt nhân mà Tổng thống Putin ký ngày 19/11/2024 hạ thấp ngưỡng kích hoạt vũ khí nguyên tử, tăng thêm khả năng răn đe của Nga với phương Tây và Ukraine.
Thời đại "hạt nhân thứ ba"?
Mặc dù những bình luận của ông Macron chỉ mang tính răn đe hạt nhân, song tuyên bố của ông chủ Điện Elysee dường như đang làm tăng tính nghiêm trọng của việc răn đe hạt nhân trong bối cảnh giữa lúc căng thẳng địa chính trị leo thang với nhiều mối đe dọa khác nhau.
Vào cuối năm ngoái, Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Anh Tony Radakin từng khẳng định tình hình hạt nhân mà thế giới hiện đối mặt là "phức tạp hơn bao giờ hết", với các mối đe dọa từ Nga, Trung Quốc, Iran và Triều Tiên.
Hình ảnh một vụ phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) Hwasong-17 của Triều Tiên. (Ảnh: AP)
Ông Radakin cho biết thời đại hạt nhân đầu tiên là Chiến tranh lạnh, trong khi thời đại hạt nhân thứ hai được xác định bằng giai đoạn của "những nỗ lực giải trừ vũ khí và chống phổ biến vũ khí hạt nhân.
"Chúng ta chứng kiến việc Nga đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật, cùng các cuộc tập trận hạt nhân quy mô lớn và các cuộc tấn công mô phỏng nhằm vào các nước NATO", báo Telegraph dẫn lời ông Radakin khi đó.
Vào ngày 19/11/2024, Tổng thống Vladimir Putin đã ký thông qua hạ thấp ngưỡng kích hoạt vũ khí nguyên tử, tăng thêm khả năng răn đe của Nga với phương Tây và Ukraine. Với tiêu đề Những nguyên tắc cơ bản về Chính sách Nhà nước trong lĩnh vực Răn đe Hạt nhân, học thuyết hạt nhân mà Tổng thống Vladimir Putin thông qua đã nêu rõ các trường hợp Nga có thể kích hoạt vũ khí nguyên tử để đáp trả đối phương.
Bên cạnh Nga, ông Radakin cũng dẫn ra các nguy cơ hạt nhân khác, như việc Trung Quốc tăng cường hạt nhân trong thách thức ngang hàng với Mỹ, hay việc Iran không hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, cùng chương trình tên lửa đạn đạo và các hành vi bất ổn của Triều Tiên.
Hình ảnh một vụ phóng thử ICBM Minuteman III. Mỹ là quốc gia có số vũ khí hạt nhân sẵn sàng chiến đấu lớn nhất thế giới. (Ảnh: Getty Images)
Tại Hội nghị Giải trừ quân bị (CD) diễn ra ở Geneva (Thụy Sĩ) ngày 24/2/2025, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã đưa ra lời cảnh báo rằng vũ khí hạt nhân là "con đường một chiều dẫn đến sự hủy diệt". "Chúng ta cần tránh ngõ cụt này bằng mọi giá", ông Guterres nhấn mạnh.
Nếu kịch bản chiến tranh hạt nhân toàn diện xảy ra, thảm họa sẽ không chỉ xảy ra với các cường quốc hạt nhân, mà là kịch bản diệt vong của toàn nhân loại.
