Gia đình ông Đinh Văn Minh, 68 tuổi, có hơn 1ha xoài Úc ở thôn Lập Định 1, xã Cam Hòa, huyện Cam Lâm. Nhiều ngày qua, xoài đã chín. Nhiều lần liên hệ với thương lái để hỏi giá, ông Minh nhận được câu trả lời rằng chỉ từ 2.000-3.000 đồng/kg.
Với mức giá đó, số tiền thu được không đủ bù chi phí chăm sóc và phân bón, nhưng thương lái vẫn từ chối thu mua do không thể xuất khẩu.
Trong khi đó, xoài trên cây bắt đầu chín rụng nhiều, khiến gia đình ông Minh đứng ngồi không yên. Mỗi ngày, ông đều cố gắng gom xoài mang ra vựa bán, nhưng số lượng tiêu thụ được rất ít.
Theo ông, vụ mùa trước xoài được giá, thương lái còn tìm mua. Năm nay, xoài chín rụng, gia đình đành gom làm phân bón. “Xem như chúng tôi thua lỗ mùa xoài này”, ông Minh buồn bã.
Tương tự, nhiều ngày qua, “thủ phủ” xoài của huyện Cam Lâm vắng bóng thương mai. Xung quanh, chủ vườn thay nhau trông coi, chăm sóc và dọn dẹp xoài chín rụng, ít thương lái tìm tới hỏi mua như trước.
Ông Nguyễn Quang Thuyên, 45 tuổi, ở xã Cam Hòa, chia sẻ, giá xoài năm nay tụt thê thảm. Đầu vụ bán trung bình 15.000 đồng một kg, nhưng sau đó tụt xuống còn vài nghìn đồng. Vườn xoài Úc hơn 1,2ha của gia đình ông trái đã chín rụng nhưng thương lái từ chối mua.
Mỗi ngày, vợ chồng ông lựa những trái đẹp hơn nửa kg để bán. Còn trái xấu hay bị ong chích thì để lại cho tự rụng, cuối vụ sẽ dọn làm phân bón.
Không chỉ gia đình ông Thuyên, người dân trong vùng cũng rơi vào cảnh xoài ế ẩm, chín rụng đầy gốc. Theo ông Thuyên, người trồng giống xoài khổng lồ này năm nay gặp nhiều khó khăn.
“Đầu vụ xoài trổ bông thì gặp mưa nhiều, khiến tỷ lệ đậu trái gặp khó, rồi đến nay thì thương lái không thu mua”, ông Thuyên lo lắng.
Cách nhà ông Thuyên chừng 1km, gia đình chị Sim cũng rơi vào cảnh tương tự. Số xoài trong vườn nhà không bán được, chị Sim phải tìm mọi cách tiêu thụ.
Thời gian qua, chị cùng chồng và người thân thường xuyên đăng bài lên các hội nhóm bán hàng online để kêu gọi mua xoài. Bên cạnh đó, chị lên ý tưởng mời người mua hái xoài tại vườn để trải nghiệm đặc sản vùng quê như một hình thức du lịch nông nghiệp. Nhờ đó, nhiều người quan tâm và tìm đến mua.
Là thương lái thu mua xoài ở huyện Cam Lâm, anh Huỳnh Long Hưng cho hay, trước đây mỗi ngày vựa anh mua 7-8 tấn xoài Úc. Còn thời gian này, một ngày anh chỉ mua 3-4 tấn, giá trung bình 2.000-3.000 đồng một kg, tùy vào chất lượng.
Theo anh Hưng, xoài Úc tiêu thụ mạnh tại Trung Quốc, nhưng gần đây phía đối tác không thu mua nên không thể xuất khẩu. Còn thị trường trong nước tiêu thụ chậm, chủ yếu các tỉnh phía Nam. Vì thế, cơ sở của anh Hưng chỉ mua cầm chừng.
Theo thống kê của UBND huyện Cam Lâm, còn khoảng 1.800 tấn xoài Úc của người dân bị tồn trong các vườn.
Chính quyền huyện đang phối hợp các đơn vị và các doanh nghiệp địa phương trong và ngoài tỉnh tìm cách hỗ trợ, thu mua số xoài còn tồn và tìm thị trường tiềm năng trong thời gian tới để giải quyết đầu ra cho nông dân.
Bên cạnh đó, địa phương đã kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa và các sở, ngành liên quan hỗ trợ kết nối tiêu thụ xoài của Cam Lâm tại các hệ thống siêu thị, hệ thống bán lẻ như Bách Hóa Xanh và các chợ đầu mối trên toàn quốc.
