Gạo Thái sụt giảm mạnh
Đầu tuần này, Thái Lan vừa tổ chức hội nghị gạo quốc tế với mong muốn đẩy mạnh xuất khẩu. Nguyên nhân vì trong 4 tháng qua hoạt động xuất khẩu mặt hàng quan trọng này bị sụt giảm nghiêm trọng. Trong 4 tháng đầu năm nay, Thái Lan xuất khẩu 2,4 triệu tấn gạo, giảm 30% so với cùng kỳ năm 2024. Các mặt hàng giảm mạnh là gạo trắng giảm 51%, tấm giảm 40%, gạo nếp giảm 15%; các mặt hàng gạo thơm Hom Mali tăng nhẹ 3 - 4% và gạo đồ tăng 14% lên 365.000 tấn. Người Thái hy vọng thông qua hội nghị sẽ thúc đẩy được các hợp đồng xuất khẩu khoảng 100.000 tấn và đặc biệt là đơn hàng cấp chính phủ.
Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang đứng thứ 2 thế giới, vượt Thái Lan 1 triệu tấn
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Trong khi đó, các quan chức và doanh nghiệp xuất khẩu gạo Thái Lan đang tính chuyện phải điều chỉnh giảm mục tiêu xuất khẩu gạo xuống dưới mức 7,5 triệu tấn được đặt ra hồi đầu năm. Thậm chí, người Thái còn tính chuyển đổi giống lúa để tạo ra sản phẩm gạo có giá tốt hơn để cạnh tranh với Việt Nam.
Xuất khẩu gạo của Thái Lan gặp khó vì "va" phải nguồn cung cùng phân khúc từ Ấn Độ. Mặt khác, ở thị trường cao cấp là Mỹ đang gặp khó vì thuế đối ứng, hiện hoạt động xuất khẩu vào thị trường này đang bị đình trệ.
Trong báo cáo thị trường ngũ cốc tháng 5, USDA dự báo trong năm 2025 Việt Nam sẽ vượt qua Thái Lan trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới với sản lượng có thể lên tới 7,9 triệu tấn.
Gạo Việt tận dụng tốt cơ hội
Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết: "Tôi có tham dự sự kiện trên và đại diện Việt Nam trình bày tham luận. Phần trình bày của Việt Nam thu hút sự quan tâm của Thái Lan và các nước vì mọi người rất bất ngờ về kết quả xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 4 tháng qua".
Số lượng xuất khẩu gạo 4 tháng đạt trên 3,4 triệu tấn, tương đương gần 1,8 tỉ USD, tăng trên 8% về lượng so với cùng kỳ năm 2024. Trong 4 tháng đầu năm 2025, có một giai đoạn ngắn đầu vụ thu hoạch lúa đông xuân giá giảm. Tuy nhiên, sau khi có công điện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành vào cuộc hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, hoạt động xuất khẩu đã thuận lợi trở lại. Giá gạo thơm xuất khẩu tăng phổ biến khoảng 90 USD/tấn từ mức 430 - 440 USD tăng lên 530 USD/tấn.
"Tính đến thời điểm hiện tại của tháng 5, lượng gạo xuất khẩu đã vượt 4 triệu tấn. Như vậy, năm 2025 còn đến 7 tháng để Việt Nam hoàn thành chỉ tiêu xuất khẩu 7,5 triệu tấn; điều này hoàn toàn nằm trong khả năng và có thể vượt chỉ tiêu", ông Nam lạc quan.
Người đứng đầu VFA phân tích: Xuất khẩu gạo của Việt Nam thuận lợi nhờ thị trường quan trọng nhất là Philippines vẫn tiêu thụ ổn định; đạt gần 1,49 triệu tấn, tương đương với cùng kỳ năm 2024. "Philippines muốn đẩy mạnh việc tự chủ lương thực, nhưng thực tế giá gạo nhập khẩu từ Việt Nam vẫn rẻ hơn giá thành sản xuất nội địa. Do vậy, ở thị trường này, nguồn cung từ Việt Nam vẫn là lựa chọn tối ưu về mặt kinh tế", ông Nam nói.
Bên cạnh đó, thị trường châu Phi cũng tăng nhập gạo Việt Nam. Trong 4 tháng qua, tổng sản lượng đạt khoảng 1 triệu tấn. Đáng chú ý như Bờ Biển Ngà là nước nhập khẩu lớn thứ 2 sau Philippines đạt gần 441.000 tấn, chiếm tỷ trọng 13%, tăng đến 270% về lượng so với cùng kỳ năm 2024. Ghana đạt 304.000 tấn, chiếm tỷ trọng 9%, tăng 85% so với cùng kỳ năm 2024.
Đáng chú ý là sự quay lại của thị trường Trung Quốc khi đạt gần 362.000 tấn, tăng 114% về lượng so với cùng kỳ năm 2024; chiếm thị phần gần 11%. Trong thời gian qua, Trung Quốc tăng nhập khẩu các mặt hàng có giá trị cao từ Việt Nam, đặc biệt là nếp và gạo ST25.
