Trong hành trình phát triển của mỗi quốc gia, đổi mới, sáng tạo là độc lực tạo nên những bước phát triển bứt phá. Điều này có thể thấy từ những tập đoàn hàng đầu, cho đến những người lao động bình thường, bình dị trong đời sống hàng ngày.
Với tinh thần đó, tại Lễ hưởng ứng, các cá nhân, đại diện doanh nghiệp, tổ chức đã trình bày về hành trình, khát vọng đổi mới sáng tạo của riêng mình. Trong đó, ông Phạm Văn Hát (Hải Phòng) - hội viên Hội Nông dân, Giám đốc Công ty Hát Sáng Chế đã có nhiều chia sẻ về câu chuyện của người nông dân dám ước mơ và dám thay đổi.
“Tôi không phải là một nhà khoa học, chưa từng học Đại học hay qua trường lớp cơ khí bài bản mà chỉ là nông dân học hết lớp 7. Nhưng trong suốt hơn 15 năm qua, tôi luôn mang theo một ước muốn giản dị, là làm sao để bà con nông dân quê mình đỡ vất vả, giảm bớt nhọc nhằn mà vẫn có vụ mùa bội thu”, ông Hát mở đầu bài phát biểu của mình.
Ông Hát cho biết, chính mong muốn rất đời thường ấy đã thôi thúc ông bước vào con đường sáng chế. Năm 2007, ông đã đầu tư 3 tỷ đồng để xây dựng mô hình đầu tư trang trai rau an toàn. Tuy nhiên, do khái niệm rau sạch vẫn còn quá mới mẻ ở thời điểm đó, ông Hát thất bại, gánh nợ nần chồng chất và tưởng như bản thân gục ngã.
Sau đó, để trả nợ và học hỏi thêm, ông Hát quyết định sang Israel - quốc gia được coi là “thủ phủ” của công nghệ nông nghiệp để làm thuê. Tại đây, ông nhận ra không phải ở đâu người nông dân cũng có sẵn máy móc hiện đại, khi có lần ông phải rải phân bằng tay trên cánh đồng hàng trăm ha.
“Giữa trời nắng gắt, tôi tự hỏi: Tại sao công việc nặng nhọc này không có máy móc hỗ trợ? Liệu mình có thể làm được gì không? Và chính những câu hỏi ấy đã khơi dậy ngọn lửa sáng tạo của tôi”, ông Hát chia sẻ.
Với động lực trên, ông đề xuất trực tiếp với ông chủ về việc chế tạo một chiếc máy rải phân lắp sau máy cày. Khi hoàn thành, sản phẩm được đăng ký bản quyền và bán ra với mức giá hơn 4 tỷ đồng. Người nông dân Hải Phòng được thưởng nóng 10.000 đô-la và tăng lương gấp 2,5 lần.
Ông Phạm Văn Hát tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, ngày 1/10
“Nhưng điều quý giá nhất không phải là tiền bạc, mà tôi đã tìm thấy đam mê sáng chế”, ông Hát chia sẻ. Sau đó, ông quyết định về Việt Nam, rời bỏ mức thu nhập ở nước ngoài và vẫn còn gánh món nợ 4 tỷ đồng. Hành động này được nhiều người nghĩ là "dại dột".
Chia sẻ lý do, ông Hát nói: “Tôi nghĩ, làm thuê thì không thể làm giàu. Chỉ khi làm chủ, tự sáng chế, mình mới có thể giúp ích được cho bà con quê hương và làm giàu trên chính quê hương của mình”.
Về nước, nhà sáng chế không chuyên này đã vay mượn để mở một xưởng cơ khí nhỏ. Sau 3 năm, ông đã trả xong nợ cũ và chứng minh quyết định trở về là đúng đắn. “Từ khát vọng đời thường đến hơn 40 sáng chế, đến nay, tôi đã tạo ra hơn 40 loại máy nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp như robot đặt hạt, máy phun thuốc trừ sâu, máy gieo hạt...", ông chia sẻ.
Hai năm qua, ông Hát đã phát minh ra thiết bị sáng chế cho máy thoát hiểm tòa cao tầng, mà ông và hai công ty ở Nhật Bản và Trung Quốc đều cho rằng trên thế giới chưa từng có.
Ông Hát cho biết, mỗi sản phẩm được sáng chế ra đều xuất phát từ nhu cầu thực tế của bà con. Với tiêu chí đơn giản, giá rẻ, hiệu quả, thiết bị, máy móc được bán với giá bằng 1/3 - 1/10 so với sản phẩm nhập khẩu, nhưng phù hợp với ruộng đồng của Việt Nam và cách canh tác của bà con từng vùng miền.
Nói về sản phẩm bản thân tâm đắc, nhà sáng chế không chuyên tự hào nói về chiếc robot đặt hạt với giá khoảng 35 triệu đồng, nhưng thay thế được 40 nông dân trên cùng một công làm việc. Sản phẩm này đã được xuất khẩu sang 15 quốc gia.
“Điều quan trọng hơn cả là câu chuyện của tôi chứng minh rằng, đổi mới sáng tạo không chỉ khởi nguồn từ phòng thí nghiệm hiện đại, mà có thể bắt đầu từ một người nông dân với mong muốn giản dị là giúp bà con đỡ vất vả hơn”, ông Hát nhấn mạnh.
“Ai cũng có thể đổi mới sáng tạo nếu dám ước mơ và kiên trì theo đuổi. Tôi tin rằng mỗi sáng chế dù nhỏ, nhưng có thể đem lại sự thay đổi lớn trong lao động, miễn phải xuất phát từ trái tim và khát vọng phụng sự, hướng tới nông nghiệp hiện đại, bền vững”, ông nói thêm.
Cũng tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo, Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã định hướng 6 nhiệm vụ then chốt cho đổi mới sáng tạo quốc gia.
Trong đó, nhiệm vụ đầu tiên được chỉ ra là sự thống nhất trong nhận thức và hành động theo quan điểm đổi mới sáng tạo là sự nghiệp của toàn dân, xây dựng văn hóa, đổi mới sáng tạo toàn dân.
"Đổi mới sáng tạo không phải là công việc riêng của ngành khoa học công nghệ mà phải là sự nghiệp của toàn dân, của toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia của mọi cấp, mọi ngành, cộng đồng doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và của tất cả mọi người dân", Tổng Bí thư nói.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, tinh thần đổi mới sáng tạo phải được thấm nhuần trong mọi lĩnh vực, từ quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cho đến các phong trào, các giải pháp thiết thực trong đời sống hằng ngày của mỗi người dân.
