(Ảnh minh hoạ: Công an nhân dân).
Xoá bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
Nội dung đáng chú ý của Nghị định 232 là đã bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24 xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp "đầu ngành" có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên như PNJ, DOJI, SJC.
Về phía ngân hàng, tính đến thời điểm hiện tại có 8 ngân hàng có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng gồm: Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, VPBank, Techcombank, MB và ACB.
Theo đó, các doanh nghiệp và ngân hàng có đủ năng lực sẽ được cấp phép sản xuất vàng miếng.
Cụ thể, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, ngân hàng là 50.000 tỷ. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được NHNN cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.
Nghị định số 232 cũng bổ sung khoản 10 Điều 4 của Nghị định số 24 về thanh toán mua, bán vàng: "Việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài."
Nghị định 232 có hiệu lực thi hành từ ngày 10/10.
Giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số tổ chức tín dụng
Ngày 12/8, NHNN đã ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 30/2019/TT-NHNN ngày 27/12/2019 quy định về thực hiện dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Đáng chú ý, tại Điều 7, Thông tư mới ban hành bổ sung trường hợp được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt là tổ chức tín dụng (TCTD) nhận chuyển giao ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt theo quy định tại Luật Các TCTD.
Đối với trường hợp là TCTD hỗ trợ quy định tại khoản 39 Điều 4 Luật Các TCTD tiếp tục được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi TCTD được kiểm soát đặc biệt đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Theo đó, mức giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với từng TCTD quy định tại khoản 1 và 2 Điều này được tính trên cơ sở tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tổ chức tín dụng đó quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư này và áp dụng đối với tất cả các loại tiền gửi phải tính dự trữ bắt buộc.
Về các TCTD không thực hiện dự trữ bắt buộc quy định tại Điều 3, NHNN bổ sung thêm đối tượng là "Ngân hàng chính sách".
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025.
NHNN có quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm
Căn cứ theo Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 93 Luật 2024, từ ngày 15/10, NHNN có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, theo quy định của Thống đốc.
Trước đó, Luật Các tổ chức tín dụng 2024 quy định việc cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm phải do Thủ tướng quyết định, không có quy định cụ thể về lãi suất 0%.
Việc phân cấp này nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của NHNN trong công tác điều hành, đồng thời bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời trong hỗ trợ các TCTD gặp khó khăn về thanh khoản hoặc cần can thiệp khẩn cấp để bảo vệ hệ thống.
Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 còn có điều khoản liên quan đến lãi suất khoản vay. Theo đó, khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng quyết định trước ngày 15/10 tiếp tục thực hiện theo hợp đồng cũ, được xem xét gia hạn với lãi suất 0%/năm.
Ngoài ra, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 cũng lần đầu tiên quy định rõ quyền thu giữ tài sản bảo đảm, đồng thời bổ sung quy định về xử lý tài sản đang bị kê biên và hoàn trả vật chứng.
Quy định mới về quản lý tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước
Bộ Tài chính ban hành Thông tư 81/2025/TT-BTC ngày 13/8/2025 quy định quản lý và sử dụng tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước mở tại NHNN và các ngân hàng thương mại.
Theo đó, Kho bạc Nhà nước (Trung ương và khu vực) được phép mở tài khoản bằng VND và ngoại tệ để thực hiện các giao dịch thu, chi ngân quỹ, điều hành số dư, sử dụng nguồn tạm thời nhàn rỗi và xử lý thiếu hụt.
Các ngân hàng thương mại phải đáp ứng yêu cầu thanh toán song phương điện tử, bảo đảm truyền dữ liệu kịp thời, chính xác cho Kho bạc, cơ quan thuế và hải quan. Số dư tài khoản cuối ngày được chuyển về tài khoản của Kho bạc tại Ngân hàng Nhà nước, trừ trường hợp bất khả kháng.
Thông tư có hiệu lực từ 1/10/2025.
