Theo thông cáo báo chí được Tổ chức Bằng sáng chế Thuốc (MPP) đăng tải ngày 17/3, tổ chức này đã ký thỏa thuận hợp tác với 35 công ty để sản xuất thuốc điều trị COVID-19 đường uống của hãng Dược phẩm Pfizer.
Thuốc là sự kết hợp giữa hoạt chất nirmatrelvir và ritonavir ở mức liều thấp, cung cấp cho 95 quốc gia có mức thu nhập trung bình và thấp.
Việc nhượng quyền là kết quả của thỏa thuận cấp phép tự nguyện được MPP và Pfizer ký vào tháng 11/2021. Việc nhượng quyền này dự kiến sẽ giúp đưa thuốc đến các quốc gia chiếm khoảng 53% dân số thế giới.
Theo thông báo, sẽ có 6 công ty tập trung vào sản xuất dược chất, 9 công ty sản xuất thành phẩm thuốc, các công ty còn lại thực hiện cả hai công đoạn. Danh sách công ty thuộc 12 quốc gia: Bangladesh, Brazil, Trung Quốc, Cộng hòa Dominica, Jordan, Ấn Độ, Israel, Mexico, Pakistan, Serbia, Hàn Quốc và Việt Nam.
Tại Việt Nam, Stellapharm là đơn vị duy nhất được nhượng quyền tự nguyện trong sản xuất thuốc điều trị COVID-19 của Pfizer. Một công ty ở Ukraine cũng đã được cấp giấy phép, tuy nhiên công ty này hiện không thể ký kết do đang có xung đột.
Theo MPP, 35 công ty này đã có thể đáp ứng các tiêu chuẩn về năng lực sản xuất và tuân thủ quy định, cũng như các tiêu chuẩn quốc tế về thuốc đảm bảo chất lượng.
Pfizer sẽ không nhận tiền bản quyền từ việc bán nirmatrelvir cho những đơn vị được tái cấp phép của MPP trong bối cảnh COVID-19 vẫn được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là Tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, rất cần sự quan tâm của quốc tế.
Dự kiến sau thời kỳ đại dịch, các nước thu nhập thấp vẫn sẽ được miễn phí, các nước thu nhập trung bình có thể phải chịu 5-10% tiền phí bản quyền.
Thuốc của Pfizer tên thương mại Paxlovid, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt vào tháng 12/2021.
Paxlovid là thuốc kháng virus dạng uống điều trị COVID-19, chứa hai thành phần thuốc nirmatrelvir và ritonavir. Chế phẩm này dự kiến là công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống COVID-19 sau khi kết quả một cuộc thử nghiệm lâm sàng cho thấy thuốc giảm khoảng 90% tỷ lệ nhập viện ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.
Tổ chức Bằng sáng chế Thuốc là một tổ chức y tế công cộng do Liên hợp quốc hậu thuẫn đang hoạt động để tăng cường khả năng tiếp cận và tạo điều kiện phát triển các loại thuốc thiết yếu cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
MPP hợp tác với xã hội dân sự, chính phủ, tổ chức quốc tế, ngành công nghiệp, nhóm bệnh nhân và các bên liên quan khác, để ưu tiên và cấp phép cho các loại thuốc cần thiết và sở hữu trí tuệ tổng hợp để khuyến khích sản xuất thuốc generic và phát triển các công thức mới.