Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa góp ý dự thảo sửa đổi Nghị định 125/2020 về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn, do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng.
Theo đó, VCCI đề xuất không xử phạt hộ kinh doanh vi phạm một số quy định về hóa đơn.
Cụ thể, theo Nghị định 70/2025, các hộ/cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
VCCI đánh giá, đây là bước chuyển lớn trong quản lý thuế, dù cần thiết nhưng cũng đặt ra không ít thách thức trong quá trình triển khai.
Kết quả khảo sát nhanh của VCCI trên 1.368 hộ kinh doanh toàn quốc trong tháng 6 cho thấy, 68% hộ chỉ nắm sơ bộ hoặc không rõ cần làm gì, 21% hoàn toàn chưa hiểu quy định. Những khó khăn phổ biến nhất là thiếu kỹ năng công nghệ (73%) và khó thay đổi thói quen quản lý cũ (49%).
Các thách thức trên, cùng với đặc thù nguồn lực hạn chế, đã dẫn đến tình trạng trong giai đoạn đầu thực hiện, nhiều hộ kinh doanh dễ vi phạm một số yêu cầu liên quan đến hóa đơn - đặc biệt là các lỗi về hình thức như: sai sót chỉ tiêu, lập hóa đơn không đúng thời điểm...
Đây chủ yếu là lỗi vô ý do chưa quen với quy trình mới, thiếu kỹ năng công nghệ, không xuất phát từ hành vi cố tình vi phạm hay trốn thuế.
Do vậy, VCCI kiến nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định không áp dụng chế tài xử phạt hành chính với các hộ kinh doanh vi phạm quy định về hình thức trong khoảng thời gian đầu, có thể cân nhắc 2 năm. Hộ kinh doanh có trách nhiệm khắc phục các lỗi vi phạm và nộp số tiền thuế (nếu thiếu) phát sinh từ các vi phạm này.
Điều 24.3 Nghị định 125/2020 có quy định xử phạt hành chính với trường hợp lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế.
Theo phản ánh của doanh nghiệp, việc lập hóa đơn điện tử phụ thuộc vào việc vận hành của hệ thống công nghệ. Nhiều trường hợp, hệ thống này có thể ngừng hoạt động hoặc sai sót do nguyên nhân khách quan như lỗi phần mềm, tấn công mạng... Các tình huống này có thể dẫn đến việc lập hóa đơn không đúng thời điểm, nhưng về bản chất, doanh nghiệp không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế phải nộp, ngân sách không bị thiệt hại.
VCCI cho rằng, hành vi này có mức độ, tính chất vi phạm rất thấp. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng chỉ xử phạt cảnh cáo hành vi này với mức tiền phạt ở khung nhẹ nhất.
Bên cạnh đó, VCCI cũng kiến nghị bổ sung theo hướng không xử phạt với hành vi không lập hóa đơn nếu đã xử phạt về hành vi khai sai dẫn thiếu số thuế phải nộp.
