Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết dự thảo Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025-2030 đang được Bộ Y tế gửi xin ý kiến các đơn vị liên quan.
Các bác sĩ Bệnh viện E (Hà Nội) cấp cứu người bệnh
Trung tâm cấp cứu 115 chỉ đáp ứng 10-20% nhu cầu
Theo dự thảo, cấp cứu ngoại viện đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tính mạng người dân ngay tại cộng đồng hoặc hiện trường tai nạn. Hệ thống này giúp can thiệp kịp thời trong "thời gian vàng", giảm tử vong và biến chứng về thần kinh, tim mạch, hô hấp, đồng thời tăng khả năng phản ứng trong thảm họa, tai nạn hàng loạt.
Hiện nay, mạng lưới cấp cứu ngoại viện tại Việt Nam đang bước đầu được thiết lập. Tuy nhiên, hệ thống vẫn đối mặt nhiều khó khăn: thiếu khung pháp lý hoàn chỉnh, chưa có chiến lược quốc gia dài hạn, bảo hiểm y tế chưa chi trả dịch vụ, dẫn đến hạn chế vận hành và mở rộng.
Việc điều phối chưa đồng bộ, triển khai rời rạc giữa y tế, công an, phòng cháy chữa cháy… khiến tổng đài 115 chưa thể phân loại tình trạng bệnh ngay khi tiếp nhận cuộc gọi. Nhiều vùng sâu, xa, người dân khó tiếp cận dịch vụ. Trung tâm 115 chỉ đáp ứng 10-20% nhu cầu, còn lại 80-90% phải tự đến bệnh viện hoặc nhờ đội cấp cứu tình nguyện.
Nguồn nhân lực cũng thiếu; thiết bị và phương tiện còn hạn chế, chỉ 60% huyện có xe cứu thương, khoảng 70% xe không đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Ông Đức cho biết Bộ Y tế đặt mục tiêu đến 2030, 100% tỉnh/thành lập hệ thống cấp cứu ngoại viện, 100% phương tiện đạt chuẩn và ít nhất 2 triệu người dân được đào tạo sơ cấp cứu.
Đáng chú ý, đề án đề xuất xây dựng Tổng đài quốc gia cấp cứu ngoại viện với một đầu số duy nhất, tích hợp các số khẩn cấp 113, 114, 115, vận hành 24/7, kết nối trực tuyến với y tế, cảnh sát, phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.
AI và dữ liệu giúp định vị người cần cấp cứu
Hệ thống sẽ ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để định vị, phân loại cuộc gọi theo mức độ khẩn cấp. Dữ liệu cũng được lưu trữ và phân tích để dự báo nhu cầu cấp cứu theo vùng
Nhiều cơ sở y tế đã triển khai cấp cứu ngoại viện. Ảnh: Thanh Xuân
Đề án đề xuất xây dựng trung tâm điều phối cấp tỉnh, trạm cấp cứu vệ tinh cơ sở; phát triển các mô hình cấp cứu đặc thù: đường sông, ven biển, trên biển, vùng núi, vùng cao.
Trang bị xe cứu thương đa dạng, từ xe thông thường, xe địa hình, mô tô cấp cứu, đến xuồng và tàu cao tốc; ứng dụng công nghệ thông tin, Telemedicine (hệ thống khám, chữa bệnh từ xa) trong cấp cứu ngoại viện.
Bộ Y tế cũng xây dựng hành lang pháp lý, cơ chế chính sách, bao gồm quy định chuyên môn, tổ chức hoạt động, phối hợp liên ngành, cơ chế tài chính kết hợp ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế và các nguồn hợp pháp khác.
Lộ trình triển khai dự kiến gồm hai giai đoạn: Giai đoạn 1 (2025-2027) sẽ thí điểm tại 6 địa phương: Bắc Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, An Giang. Giai đoạn 2 từ năm 2027 đến năm 2030 sẽ mở rộng trên toàn quốc.
