Ung thư thận là một trong những loại ung thư phổ biến ở nam giới Việt Nam, đứng trong top 10 theo thống kê y tế. Dù nguy hiểm, bệnh lại thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến phần lớn bệnh nhân phát hiện muộn khi tiên lượng sống không còn khả quan.
"Khi có triệu chứng, bệnh thường đã ở giai đoạn muộn" - bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K, nói. Điều này khiến việc phát hiện sớm ung thư thận trở thành thách thức lớn trong thực hành lâm sàng.
Những dấu hiệu âm thầm dễ bị bỏ qua
Tiểu ra máu là biểu hiện thường gặp ở bệnh nhân ung thư thận, đặc biệt ở giai đoạn tiến triển. Nước tiểu có thể đổi màu - từ hồng nhạt đến đỏ sẫm như gỉ sắt. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể nhận biết bằng mắt thường. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện qua xét nghiệm nước tiểu.
Không chỉ riêng ung thư, tiểu máu còn có thể gặp ở người bị sỏi thận, nhiễm trùng tiết niệu hay viêm bàng quang. Nếu tình trạng này kéo dài, lặp lại nhiều lần mà không rõ nguyên nhân, người bệnh nên đi khám sớm để loại trừ ung thư.
Đau âm ỉ vùng lưng hoặc cạnh sườn cũng là dấu hiệu điển hình. Cơn đau không dữ dội như sỏi thận mà thường âm ỉ, kéo dài, có xu hướng tăng dần theo thời gian. Nguyên nhân có thể do khối u chèn ép lên cơ quan xung quanh khi phát triển lớn.
Một biểu hiện khác ít được chú ý là mệt mỏi không rõ lý do. Dù nghỉ ngơi đầy đủ, người bệnh vẫn cảm thấy kiệt sức, mất năng lượng.
Ung thư thận là một trong những loại ung thư phổ biến ở nam giới Việt Nam. (Ảnh minh hoạ)
Theo bác sĩ Nam, tình trạng này có thể do thiếu máu - hậu quả từ việc thận tổn thương, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất erythropoietin, hormone kích thích tạo hồng cầu.
Giảm cân nhanh, chán ăn, buồn nôn, dù không thay đổi chế độ ăn, cũng có thể là tín hiệu cảnh báo. Khi chức năng thận suy giảm, quá trình chuyển hóa và thải độc bị ảnh hưởng, dẫn đến rối loạn tiêu hóa và sụt cân không kiểm soát.
Một số khối u còn có khả năng gây rối loạn điện giải như canxi, natri, kali, làm xuất hiện triệu chứng như hoa mắt, tim đập nhanh, hồi hộp, co giật - ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh và tim mạch.
Trong những trường hợp muộn, ung thư có thể di căn đến phổi, xương, não, gây ho kéo dài, đau xương, đau đầu, thậm chí co giật. Những biểu hiện này thường khiến người bệnh đi khám ở chuyên khoa khác mà bỏ qua nguyên nhân gốc từ thận.
Tăng nguy cơ do lối sống
Tỷ lệ mắc ung thư thận đang có xu hướng gia tăng tại Việt Nam, phần lớn liên quan đến các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, béo phì, tăng huyết áp, hoặc tiếp xúc kéo dài với hóa chất độc hại trong môi trường lao động.
Tin vui là ung thư thận có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm. Phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc toàn bộ thận tổn thương là phương pháp điều trị chính, đặc biệt hiệu quả trong giai đoạn đầu. Sự phát triển của kỹ thuật mổ nội soi và phẫu thuật robot giúp giảm sang chấn, ít biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục sau mổ.
Khuyến cáo từ bác sĩ
Bác sĩ Hà Hải Nam khuyến nghị người dân nên khám sức khỏe định kỳ, nhất là với người từng hút thuốc, tiền sử gia đình mắc ung thư hoặc làm việc trong môi trường độc hại. Việc phát hiện sớm không chỉ cải thiện tiên lượng mà còn giúp giảm đáng kể chi phí và gánh nặng điều trị về sau.
