Trong một thập kỷ qua, thị trường smartphone và máy tính cá nhân được nhận định "mắc kẹt trong tình trạng lấp lửng", theo Forbes. Chu kỳ làm mới các thiết bị không thay đổi, nhưng thiếu các tính năng "phải có" để tăng doanh số và thúc đẩy người dùng cuối nâng cấp.
Khoảng 30 năm kể từ khi xuất hiện, ngành công nghiệp điện thoại di động đã trải qua hai cuộc cách mạng lớn: khi điện thoại di động xuất hiện, biến đổi cách con người giao tiếp và khi smartphone trở thành thiết bị đa phương tiện thay vì chỉ là công cụ liên lạc.
Theo IDC, cuộc cách mạng thứ ba đang đến gần. Công ty nghiên cứu thị trường này nhận định sau khi ChatGPT xuất hiện cuối 2022, AI tạo sinh (GenAI) đang trở thành luồng gió mới, mang đến trải nghiệm nâng cao và công cụ tăng năng suất chưa từng có lên thiết bị di động. IDC dự đoán smartphone tích hợp AI tạo sinh tăng 364% năm nay, đạt 234,2 triệu máy, so với năm trước. Đến 2027, con số có thể đạt 912 triệu máy.
Dự đoán của IDC về smartphone có AI tạo sinh xuất xưởng từng năm. Nguồn: IDC
Thực tế, trong năm 2023, AI tạo sinh vẫn bị giới hạn trên môi trường đám mây, đòi hỏi tài nguyên tính toán và bộ nhớ lớn. Tuy nhiên, tiến bộ về phần cứng và phần mềm sau đó cho phép đưa GenAI lên điện thoại.
IDC định nghĩa smartphone có AI tạo sinh là thiết bị có hệ thống trên một chip (SoC) với khả năng chạy các mô hình GenAI cục bộ trên thiết bị nhanh và hiệu quả hơn bằng cách tận dụng bộ xử lý thần kinh NPU đạt 30 TOPS (tỷ phép tính mỗi giây) trở lên. Các mẫu chip gồm Qualcomm Snapdragon 8 thế hệ ba, Apple A17 Pro, MediaTek Dimensity 9300, Tensor G3 và Samsung Exynos 2400 đều đã đáp ứng được yêu cầu này. Chúng được giới thiệu từ giữa năm ngoái, trước khi dần trang bị trên thiết bị di động từ cuối năm ngoái.
"Bạn cần phải tạo ra AI lai, tức chạy cả trên trung tâm dữ liệu đám mây và cục bộ - nếu không sẽ tốn rất nhiều tiền", Cristiano Amon, CEO Qualcomm, nói với Financial Times tháng 5/2023. "Khai thác sức mạnh xử lý trên điện thoại di động là cách tốt nhất để phân bổ chi phí".
AI tạo sinh đang làm được gì trên điện thoại Android?
Google là hãng đầu tiên giới thiệu điện thoại thông minh có GenAI với Pixel 8 Pro vào tháng 12/2023. Với mô hình Gemini Nano kết hợp chip Tensor G3, điện thoại hỗ trợ khả năng như tóm tắt nội dung ghi âm Recorder, gợi ý trả lời thông minh trên bàn phím Gboard. Trong khi đó, Magic Editor giúp di chuyển, xóa chủ thể trên ảnh, hay Video Boost giúp cải thiện màu sắc và ánh sáng của video.
Một tháng sau, Samsung công bố Galaxy AI trên thế hệ Galaxy S24 và sau đó là các smartphone đời cũ hơn như Galaxy S22, Galaxy Z Fold/Flip 4, Fold/Flip 5. Đến tháng 7, công ty tiếp tục đưa AI này lên Galaxy Z Fold/Flip 6. Một số tính năng được đánh giá cao của Galaxy AI là tóm tắt nội dung ghi âm khi âm giọng nói, dịch giọng nói theo thời gian thực, hay Circle to Search - công cụ cho phép vẽ một vòng tròn xung quanh bất kỳ thứ gì trên màn hình và tìm kiếm, diễn đạt lại các câu theo nhiều phong cách và tâm trạng khác nhau, đồng thời cung cấp các bản sửa lỗi chính tả và ngữ pháp.
Tính năng phiên dịch trực tiếp bằng AI, được xử lý trên Galaxy Z Fold6 không cần kết nối Internet. Ảnh: Huy Đức
Đến tháng 2, Xiaomi 14 và Xiaomi 14 Ultra được trang bị AI Portrait cho phép người dùng "huấn luyện" smartphone bằng khuôn mặt của chính thông qua ảnh từ thư viện. Sau đó, người dùng có thể tạo ảnh selfie AI chân thực trong hầu hết bối cảnh chỉ bằng cách nhập lời nhắc văn bản. AI sẽ cung cấp bốn hình ảnh trong 30-40 giây, với các tùy chọn cho các phiên bản có độ phân giải cao hơn.
Tương tự Galaxy AI, tính năng dịch và phiên âm trực tiếp cũng có mặt trên Asus Zenfone 11 Ultra ra mắt vào tháng 3. AI Call Translator cho phép dịch cuộc gọi theo thời gian thực sang ngôn ngữ mà người dùng cần, trong khi AI Transcript tự động chuyển đổi cuộc gọi thoại thành văn bản để người dùng xem lại, tìm kiếm và chia sẻ các chi tiết quan trọng của cuộc trò chuyện.
Oppo Find X7 Ultra cũng tích hợp tính năng AIGC Eraser để người dùng xóa vật thể hoặc người không mong muốn khỏi ảnh mà không cần kết nối Internet. Oppo cho biết đang đặt mục tiêu đưa hơn 100 tính năng AI thế hệ mới vào các dòng smartphone hỗ trợ AI của mình trong năm 2024.
Trong khi đó, Honor 6 Pro tham gia xu hướng AI di động với Yoyo, được thiết kế để học hỏi và thích ứng với sở thích của người dùng theo thời gian, cung cấp phản hồi và gợi ý trả lời thông minh trong ứng dụng nhắn tin, kết quả tìm kiếm theo ngữ cảnh. Còn Motorola Razr 50 Ultra ra mắt tháng 6 cũng chạy Google Gemini với khả năng nhận dạng ảnh, tóm tắt văn bản, trả lời truy vấn bằng giọng nói và thay đổi âm báo tin nhắn trước khi gửi. Motorola cũng phát triển một công cụ AI có tên Style Sync giúp tạo hình nền dựa trên màu sắc và hoa văn của một bức ảnh cụ thể.
Sự chậm trễ của Apple
Apple đã giới thiệu bộ tính năng Apple Intelligence từ tháng 6 tại WWDC 2024, cung cấp khả năng tự nhận diện thông báo, tin nhắn quan trọng, tổng hợp nội dung email, viết lại đoạn văn hay xóa vật thể trong ảnh. AI này chạy trên iPhone 15 Pro trở đi.
Biểu tượng Apple Intelligence trên một mẫu iPhone. Ảnh: Tom's Guide
Tuy nhiên, trong sự kiện ra mắt iPhone 16 rạng sáng 10/9 tại Mỹ, Apple cho biết Apple Intelligence chỉ có mặt từ tháng 12 tại một số thị trường, và cũng chưa có kế hoạch cung cấp tại Việt Nam. Có nghĩa, người dùng sẽ không thể trải nghiệm các tính năng AI tạo sinh khi mua iPhone 16 vào tuần tới, trong khi các đối thủ Android đã triển khai GenAI được vài tháng.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia Mark Gurman của Bloomberg, Apple Intelligence khó tạo ra một chu kỳ "siêu nâng cấp" do tính năng chưa thực sự hấp dẫn nếu so sánh với các AI khác đang có mặt trên thị trường. Đồng tình với quan điểm này, Tech Radar cho rằng Apple Intelligence chỉ có thể "mang những con cừu già ra đồng cỏ", tức chỉ thu hút được người đang sử dụng iPhone đời cũ nâng cấp thiết bị.
