Để giảm giá xăng dầu, các chuyên gia kiến nghị cơ quan quản lý cần giảm thêm các sắc thuế khác cho nhóm mặt hàng này chứ không chỉ thuế bảo vệ môi trường - Ảnh: TÙNG GIANG
Giá dầu thô thế giới dù đã giảm nhẹ quanh mốc 100 USD/thùng trong 3 ngày qua, tức giảm 30% so với mức cao nhất 139 USD/thùng trong ngày 7-3. Tuy nhiên, lo ngại giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn có thể tăng tiếp trong kỳ điều hành diễn ra vào đầu tuần tới.
Và trước diễn biến căng thẳng của xung đột Nga - Ukraine, giá dầu vẫn chịu những tác động tiêu cực, có thể tăng cao trở lại, gây áp lực lên giá xăng dầu cũng như lạm phát của Việt Nam trong năm nay.
Giá xăng dầu trong nước thấp hơn thế giới khoảng 20%
Theo Bộ Tài chính, giá bán lẻ xăng dầu trong nước hiện thấp hơn so với mặt bằng chung của nhiều nước trong khu vực. Tại Trung Quốc, xăng 26.611 đồng/lít, tại Lào 30.665 đồng/lít và Campuchia có giá bán 26.184 đồng/lít.
Trong báo cáo 1235 được Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên ký gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 14-3, tổng nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước năm 2021 khoảng 20,5 triệu m3, trong đó sản xuất trong nước khoảng 14,27 triệu m3, chiếm khoảng 70% nhu cầu, nhập khẩu khoảng 6,3 triệu m3.
Theo kế hoạch năm 2022, tổng nguồn cung nhỉnh hơn một chút với mức 20,7 triệu m3, còn sản lượng nhập khẩu ước khoảng 6,282 triệu m3. Điều này cho thấy năng lực sản xuất xăng dầu trong nước đã được cải thiện, bất chấp những khó khăn vừa xảy ra tại Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn.
Theo Bộ Công thương, tính từ đầu năm 2022 tới nay, sau 6 kỳ điều hành đều tăng giá, mức tăng 4.625 - 7.030 đồng/lít/kg, tùy loại xăng dầu, tăng tương ứng 24,91 - 39,56%.
Việc liên tục chi Quỹ Bình ổn giá xăng dầu từ 100 - 1.500 đồng/lít đã góp phần giúp mức tăng thấp hơn so với mức biến động của giá xăng dầu thế giới. Tại thị trường Singapore, giá xăng dầu biến động 44 - 60%. Như vậy, giá xăng dầu trong nước đang thấp hơn thế giới khoảng 20%.
Cần xem xét giảm thêm các loại thuế khác
Theo Bộ Tài chính, xăng dầu là nguyên liệu đầu vào của hầu hết các ngành sản xuất, trong nền kinh tế, đặc biệt là nhóm ngành huyết mạch như giao thông vận tải, điện… Đây cũng là nhóm mặt hàng đặc biệt quan trọng, thiết yếu có tác động mạnh đến hoạt động sản xuất - kinh doanh và đời sống của người dân.
Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, nhất là từ tháng 2, giá xăng dầu thế giới tăng cao khiến giá bán lẻ xăng dầu trong nước tăng liên tiếp với 6 lần.
Theo ý kiến các chuyên gia, nếu tuân theo cơ chế thị trường một cách tuyệt đối, giá xăng dầu thế giới tăng thì giá xăng dầu trong nước chắc chắn cũng phải tăng tương ứng, nhất là khi nguồn nhập khẩu chiếm tới 30% tổng mức tiêu thụ.
Nhưng theo Luật quản lý giá, giá bán xăng dầu được Nhà nước quản lý, điều hành nhằm đảm bảo bình ổn giá cả. Do đó, với nhiệm vụ được Chính phủ giao điều hành giá xăng dầu, Bộ Công thương cần điều hành linh động và kịp thời hơn.
Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, ủy viên Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội, khuyến cáo Bộ Công thương cần kiểm soát được nguồn cung và cả nguồn dự trữ 5 - 6 tháng để bảo đảm chủ động nguồn cung trong nước.
Nguyên tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm nhận định 40% trong giá xăng dầu là thuế phí nên còn dư địa để giảm giá. Ngoài việc đề xuất Ủy ban Thường vụ giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu 700 - 2.000 đồng/lít, kg tùy theo từng mặt hàng, cơ quan chức năng cũng nên xem xét đến việc giảm các sắc thuế khác nữa để kìm đà tăng của giá bán lẻ xăng dầu trong nước.
Còn với cơ quan quản lý, để bảo đảm nguồn cung, bình ổn thị trường xăng dầu trong nước trong thời gian tới, Bộ Công thương cho biết đã chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện kế hoạch phân giao tổng nguồn và hạn mức nhập khẩu tối thiểu bổ sung.
Cân đối với nhu cầu tiêu thụ trong nước thực hiện điều chỉnh phân giao hạn mức nhập khẩu xăng dầu cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong 6 tháng cuối năm 2022; phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới; chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát...
Đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, nhà máy lọc dầu trong nước, Bộ Công thương cũng yêu cầu chủ động nguồn hàng, chia sẻ nguồn cung, tăng công suất sản xuất, công bố kế hoạch giao hàng cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trước 45 ngày...
