Chỉ trong vài ngày sốt cao, một số bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue rơi vào tình trạng nguy kịch, suy đa tạng, đe dọa tính mạng. Các ca bệnh nặng đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương là hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của bệnh lý tưởng chừng đơn giản này.
Anh L.V.T, 24 tuổi, quê Thanh Hóa, hiện làm việc tại Hà Nội. Sau ba ngày sốt cao 39°C, anh gọi phòng khám tư đến truyền dịch tại nhà do mệt mỏi và không ăn uống được. Sau truyền, anh đau đầu dữ dội, nôn nhiều, tiêu chảy và được người nhà đưa đi cấp cứu.
Khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng kiệt sức, có dấu hiệu cô đặc máu, tiểu cầu giảm mạnh và có nguy cơ bị quá tải dịch – biến chứng có thể gây phù phổi cấp và suy hô hấp nếu không xử lý kịp thời. Xét nghiệm xác định sốt xuất huyết.
Một trường hợp khác, người phụ nữ N.T.Đ, 55 tuổi, trú tại Hà Nội, được chuyển đến Trung tâm Hồi sức tích cực trong tình trạng suy hô hấp, chỉ số SpO₂ tụt còn 80%, huyết áp hạ còn 70/40 mmHg. Trước đó, bà bị sốt cao liên tục 39-40°C suốt một tuần, đau nhức toàn thân nhưng điều trị tại cơ sở y tế tuyến dưới không hiệu quả.
Khi chuyển viện, bệnh nhân có biểu hiện xuất huyết dưới da, chảy máu mũi và miệng. Kết quả xét nghiệm cho thấy tiểu cầu giảm chỉ còn 7 G/L, kèm theo tình trạng sốc Dengue, suy đa tạng và rối loạn đông máu nặng trên nền bệnh đái tháo đường.
Các bác sĩ phải đặt nội khí quản, thở máy, truyền tiểu cầu, lọc máu liên tục và dùng kháng sinh liều cao. Theo bác sĩ Mạc Duy Hưng (Trung tâm Hồi sức tích cực), bệnh nhân đang trong tình trạng rất nặng, tiên lượng xấu và nguy cơ tử vong cao.
Bác sĩ kiểm tra sức khoẻ cho bệnh nhân sốt xuất huyết.
Theo ThS.BS Đồng Phú Khiêm, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, sốt xuất huyết thường có biểu hiện nhẹ trong những ngày đầu với sốt cao, đau mỏi cơ, đau đầu. Tuy nhiên, từ ngày thứ 4 trở đi – khi người bệnh bắt đầu hạ sốt – lại là thời điểm nguy hiểm nhất.
“Đây là giai đoạn mà nhiều người chủ quan, tưởng bệnh thuyên giảm. Thực tế, các biến chứng nặng như sốc, xuất huyết nội, suy tạng có thể bùng phát”, bác sĩ Khiêm cảnh báo.
Đặc biệt, các nhóm nguy cơ cao như người cao tuổi, người có bệnh nền mạn tính (tiểu đường, tim mạch, gan…), suy giảm miễn dịch, béo phì hoặc sử dụng corticoid kéo dài càng cần được theo dõi sát và nhập viện sớm.
Người bệnh sốt xuất huyết cần được theo dõi chặt chẽ từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 của bệnh – giai đoạn có nguy cơ cao xảy ra biến chứng. Một số dấu hiệu cảnh báo gồm: Đau tức bụng, nhất là vùng hạ sườn phải; Nôn nhiều, mệt lả, không ăn uống được; Chảy máu mũi, miệng hoặc dưới da; Tụt huyết áp, chóng mặt; Rối loạn ý thức, khó thở, tức ngực
Khi xuất hiện các dấu hiệu này, người bệnh cần đến cơ sở y tế có năng lực cấp cứu và điều trị sốt xuất huyết càng sớm càng tốt.
Theo các chuyên gia, cứ 20 ca mắc sốt xuất huyết có một ca nặng. Những trường hợp nặng nếu không được điều trị đúng cách sẽ có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi và người mắc bệnh mạn tính.
Khi vào giai đoạn giảm tiểu cầu trong sốt xuất huyết, người bệnh cần được theo dõi sát các dấu hiệu chảy máu như chảy máu cam, chân răng, xuất huyết dưới da, hoặc có những dấu hiệu nguy hiểm như đau bụng nhiều, nôn liên tục, lừ đừ, tiểu ít.
Nên uống nhiều nước, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, nghỉ ngơi tuyệt đối và tránh vận động mạnh. Không tự ý dùng thuốc hạ sốt chứa Aspirin, Ibuprofen hoặc các loại thuốc, thực phẩm chức năng không được bác sĩ kê. Nên theo dõi công thức máu thường xuyên nếu có thể. Nếu xuất hiện biểu hiện chảy máu nặng, vật vã, lừ đừ, tiểu ít hoặc không tỉnh táo, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay.
Ngoài ra, tạo miễn dịch chủ động bằng vaccine là biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và bệnh nặng. Vaccine sốt xuất huyết được Bộ Y tế cấp phép lưu hành hồi tháng 5/2024. Phác đồ khác nhau phụ thuộc vào lịch sử chủng ngừa, tiền sử mắc bệnh, do vậy mỗi người cần được bác sĩ tư vấn cụ thể trước khi tiêm.
Điểm khác biệt giữa bệnh Chikungunya và sốt xuất huyết Dengue 0
Ca sốt xuất huyết nặng tăng mạnh, bệnh viện TP.HCM kê thêm giường 0
6 người tử vong vì sốt xuất huyết, TP.HCM tăng cường kiểm soát ổ dịch 0
