Chủ tịch VSDC: Thị trường chứng khoán đã có nền tảng và hàng hóa, giờ cần dòng tiền thật sự chảy vào

Sau hơn hai thập kỷ phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở thành kênh huy động vốn chủ lực của nền kinh tế. Bước ngoặt mới đến khi Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp, mở ra kỳ vọng về dòng vốn quốc tế quy mô lớn.

Trong bối cảnh đó, VSDC giữ vai trò trọng tâm trong việc chuẩn hóa hạ tầng và cơ chế hoạt động để thị trường duy trì tiêu chuẩn FTSE và hướng tới MSCI.

Tại phiên thảo luận của Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026, ông Nguyễn Sơn cho biết trong giai đoạn 2025–2026, phía cơ quan quản lý triển khai đồng thời nhiều dự án hạ tầng công nghệ quan trọng.

Hệ thống KRX là điểm nhấn lớn nhất, giúp thị trường có thể mở rộng sang nhiều sản phẩm mới và nâng cao chất lượng xử lý giao dịch. Cùng với đó, nền tảng STP đang được thiết lập để kết nối trực tiếp giữa ngân hàng lưu ký nước ngoài và các công ty chứng khoán trong nước, đảm bảo khả năng xử lý giao dịch xuyên biên giới theo chuẩn quốc tế.

Dự án này được đặt mục tiêu hoàn tất trước kỳ đánh giá kỹ thuật tháng 3/2026 của FTSE, một trong những điều kiện quan trọng để duy trì mục tiêu nâng hạng.

Song song với việc nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, VSDC tập trung chuẩn hóa cơ cấu nhà đầu tư và khuyến khích hình thành các định chế đầu tư trung gian. Phần lớn giao dịch trên thị trường hiện do nhà đầu tư cá nhân thực hiện, khiến hành vi đầu tư dễ bị chi phối bởi yếu tố tâm lý.

Việc xây dựng nền tảng dữ liệu quỹ đầu tư, đánh giá và công bố hiệu quả hoạt động được kỳ vọng sẽ giúp tăng tính minh bạch, qua đó khuyến khích dòng vốn đầu tư gián tiếp thông qua các tổ chức trung gian chuyên nghiệp.

Một cấu phần khác có ý nghĩa nền tảng là CCP – cơ chế bù trừ trung tâm, cho phép loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding). Khi vận hành, hệ thống này sẽ đảm bảo tính công bằng giữa nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời đưa Việt Nam tiệm cận tiêu chuẩn của MSCI. CCP dự kiến đi vào hoạt động giai đoạn I trong quý I/2027, với một pháp nhân mới được thành lập riêng để điều hành, phù hợp đặc thù của thị trường Việt Nam.

Cùng với đó, hệ thống KRX được kỳ vọng tạo tiền đề triển khai các sản phẩm mới như giao dịch xuyên trưa, bán khống... Tuy nhiên, việc triển khai các sản phẩm này cần được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn hệ thống và phù hợp với năng lực vận hành của các thành viên thị trường.

Trong đó, thị trường carbon được xem là bước tiến quan trọng, dự kiến vận hành vào cuối năm 2025 hoặc đầu 2026, sau khi Chính phủ ban hành quy định hướng dẫn về tổ chức sàn giao dịch.

Đánh giá về khả năng vượt qua kỳ review FTSE vào tháng 3/2026, ông Nguyễn Sơn cho rằng Việt Nam đã đáp ứng các tiêu chí cốt lõi, chỉ còn một số yếu tố mang tính bổ sung cần hoàn thiện. Trọng tâm của giai đoạn tới không còn nằm ở việc đạt tiêu chuẩn, mà là bảo đảm dòng vốn quốc tế thực sự đi vào thị trường, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư hưởng lợi từ việc nâng hạng.

Các “nút thắt” lớn của thị trường – bao gồm vận hành KRX, hoàn thiện cơ chế CCP, cải thiện thủ tục IPO và niêm yết, cũng như chính sách hỗ trợ doanh nghiệp FDI lên sàn – đang được tháo gỡ từng bước. Khi hạ tầng kỹ thuật và thể chế đồng bộ, Việt Nam sẽ có điều kiện thuận lợi để thu hút dòng vốn quốc tế quy mô lớn, đồng thời củng cố niềm tin và khơi thông dòng tiền trong nước.

Theo ông, thị trường Việt Nam đã có nền tảng, có hàng hóa và có các điều kiện cần thiết để phát triển. Yếu tố còn thiếu là dòng tiền – không chỉ đến từ các quỹ đầu tư nước ngoài mà còn từ chính các nguồn vốn nội địa đang tìm cơ hội đầu tư dài hạn.

Khi nguồn vốn này được khơi thông, những cấu phần hạ tầng và chính sách đã xây dựng kỳ sẽ thực sự phát huy hiệu quả, tạo bước chuyển cho thị trường chứng khoán bước vào giai đoạn phát triển mới.