Triển vọng 2026: Tăng trưởng chậm lại, định giá không còn rẻ
Tại phiên thảo luận 4.2 của Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 (Vietnam Investment Forum – VIF 2026), một số ý kiến đều cho rằng sau giai đoạn tăng trưởng mạnh của năm 2025, thị trường chứng khoán đang bước vào vùng thử thách mới. Trên nền lợi nhuận cao của các nhóm ngành dẫn dắt, đặc biệt là ngân hàng và chứng khoán, việc duy trì mức tăng trưởng tương tự là điều không dễ.
Ông Đào Phúc Tường cho rằng, chất lượng lợi nhuận đã công bố trong năm nay xuất hiện nhiều yếu tố bất thường, và một số doanh nghiệp đang tiệm cận vùng thách thức về tăng trưởng. Quý IV/2025 được xem là giai đoạn khó để vượt lên so với cùng kỳ, bởi nền so sánh của năm trước đã cao.
Về định giá, thị trường hiện không còn rẻ để hấp dẫn vốn mới, nhưng cũng chưa phải đắt. Ông nhận định, năm 2026 vẫn có nền tảng tăng trưởng, song khó có khả năng bứt phá mạnh như năm 2025. Diễn biến trong hai tháng cuối năm nay sẽ đóng vai trò quan trọng, thể hiện cách thị trường hấp thụ và phản ứng trước biến động.
Một điểm được ông lưu ý là mặt bằng dư nợ ký quỹ hiện đã ở mức cao. Nếu xảy ra những phiên “trắng bên mua”, đây không phải điều quá bất ngờ. Tuy nhiên, nền lợi nhuận của doanh nghiệp vẫn duy trì tích cực, do đó những nhịp điều chỉnh mạnh có thể trở thành cơ hội cho nhà đầu tư còn sức mua.
Các diễn giả phiên 4.2. (Ảnh: BTC).
Dòng vốn phân hóa, nhóm ngành chu kỳ trở lại
Trong phần chia sẻ về nhóm ngành triển vọng, chuyên gia cho rằng sự phân hóa lợi nhuận giữa các ngành sẽ trở nên rõ nét hơn trong năm 2026. Trong 2–3 năm tới, nhóm vật liệu xây dựng – đặc biệt là cát, đá, sỏi – được ông đánh giá cao khi hưởng lợi từ đầu tư công và sự phục hồi của bất động sản. Với định giá P/E chỉ khoảng 8–9 lần, nhóm này vẫn có tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận 15–20%, song lưu ý yếu tố thanh khoản thấp.
Vật liệu xây dựng được xem là nhóm đầu tư an toàn trong bối cảnh thị trường phân hóa. Khi các dự án bất động sản được khơi thông, nhu cầu nguyên vật liệu có thể tăng, tạo cơ hội cho doanh nghiệp còn quỹ mỏ khai thác. Ngoài ra, nhóm xây dựng dân dụng cũng được đánh giá khả quan hơn xây dựng hạ tầng, do nhu cầu thị trường tăng và khả năng đàm phán biên lợi nhuận tốt hơn.
Với ngành dầu khí, ông cho biết lợi nhuận năm 2025 chưa có nhiều đột phá, nhưng bước sang 2026, nhiều công ty con trong ngành có thể tăng tốc. Mức định giá hiện ở quanh 10 lần P/E, trong khi nhiều doanh nghiệp thuộc Nhà nước còn lượng tiền mặt lớn – yếu tố giúp ngành này duy trì vị thế hấp dẫn.
Bên cạnh đó, thủy sản cũng là một trong những lĩnh vực có thể duy trì đà tăng trưởng năm tới. Giá thủy sản được dự báo tăng trong bối cảnh nguồn cung có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, thiên tai. Doanh nghiệp có vùng nuôi hoặc tồn kho ổn định sẽ có lợi thế trong chu kỳ này.
Nhìn tổng thể, lợi nhuận của thị trường sẽ không đồng đều giữa các ngành. Các cổ phiếu vốn hóa lớn có thể chịu áp lực tăng trưởng, trong khi doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn nhưng giữ được hiệu quả hoạt động sẽ được dòng tiền tìm đến.
Chuyên gia phân tích Đào Phúc Tường. (Ảnh: BTC).
IPO và bài học chọn thời điểm
Đề cập đến xu hướng IPO, chuyên gia này nhận định đây là yếu tố tích cực đối với thị trường khi giúp bổ sung hàng hóa mới. Tuy vậy, không phải mọi thương vụ đều đáng để tham gia.
Ông nhắc lại giai đoạn 2016–2017, khi nhiều doanh nghiệp IPO với mức giá không phản ánh đúng giá trị, khiến cổ phiếu giảm sau đó. Trong làn sóng sắp tới, phần lớn doanh nghiệp phát hành là tư nhân, quan điểm nhà phân tích cho rằng việc lựa chọn thời điểm phù hợp sẽ đóng vai trò quan trọng hơn.
Ba yếu tố được ông coi là cần thiết để đánh giá một thương vụ IPO gồm triển vọng tăng trưởng trong 3 năm tới, mức định giá so với khả năng tăng lợi nhuận, và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free float). Nếu thị trường xuất hiện quá nhiều doanh nghiệp IPO trong cùng thời điểm, yếu tố cạnh tranh vốn sẽ giúp nhà đầu tư có thêm cơ hội chọn lọc thương vụ hợp lý.
Theo ông, IPO về dài hạn sẽ giúp thị trường phát triển bền vững, song nhà đầu tư cần giữ tâm thế tỉnh táo, chỉ tham gia khi doanh nghiệp đã chứng minh được nền tảng và giá niêm yết hợp lý.
“Ngồi rình tín hiệu bứt phá”
Khi được hỏi về từ khóa đầu tư cho năm 2026, ông Tường chọn cụm “ngồi rình tín hiệu bứt phá”. Theo lý giải, đây không phải là sự thận trọng , mà là cách tiếp cận phù hợp trong bối cảnh thị trường đã tăng mạnh trong năm 2025 và bước vào giai đoạn cân bằng.
Thị trường có thể xuất hiện những nhịp rung lắc mạnh, nhưng không đồng nghĩa với xu hướng tiêu cực. Cơ hội vẫn tồn tại, song chỉ dành cho những nhà đầu tư đủ kiên nhẫn để quan sát và hành động đúng thời điểm.
