Chống ô nhiễm không khí: Càng để chậm trả giá càng cao

Các chuyên gia đã nhấn mạnh điều này tại lễ phát động chiến dịch Vì thủ đô trong xanh do Tập đoàn Vingroup tổ chức sáng 10-1.

Đe dọa sức khỏe hàng triệu người dân

TS Hoàng Dương Tùng - chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam - chia sẻ người dân Hà Nội rất lo lắng cho sức khỏe của mình khi thấy chỉ số chất lượng không khí AQI luôn ở mức báo động nguy hiểm với sức khỏe trong nhiều giờ, nhiều ngày.

"Đối với khách du lịch cũng vậy, ai cũng cho rằng Hà Nội là một thành phố hấp dẫn với ẩm thực phong phú, người dân thân thiện, tuy nhiên điều khiến họ thấy đáng tiếc nhất là chất lượng không khí ở mức xấu", ông Tùng nói.

Ông Tùng phân tích: Ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu là ô nhiễm bụi mịn PM2.5 - loại bụi có kích thước đường kính nhỏ hơn 1/30 sợi tóc, có thể luồn lách vào các túi phổi, tĩnh mạch phổi và xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu, gây ra nhiều căn bệnh liên quan đến hô hấp, tim mạch. 

Một người hít vào và thở ra khoảng 22.000 lần một ngày, mỗi lần hít khoảng 500ml lượng khí, như vậy hằng ngày cần 10.000 lít không khí để thở. Bụi mịn PM2.5 với các chất độc hại luôn hiện hữu trong không khí, khi hít thở làm tăng nguy cơ đau tim và tỉ lệ đột quỵ.

Theo các chuyên gia, những con số bụi mịn PM2.5, khí NO2 liên tục vượt ngưỡng cho phép không chỉ là những con số khô khan, mà chính là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe hàng triệu người dân, đặc biệt là trẻ em, người già và những người mắc bệnh mạn tính.

Là chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực môi trường, ông Tùng cho rằng Hà Nội đang đối mặt với một "cuộc khủng hoảng không khí" mà nếu không hành động ngay lập tức và thật sự quyết liệt, cái giá phải trả sẽ không chỉ là tài chính, mà còn là sức khỏe, thậm chí là tính mạng và tương lai của thế hệ sau.

Vào cuộc "Vì thủ đô trong xanh"

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Mạnh Quyền, phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, cho biết ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường là hai vấn đề thách thức lớn đặt ra với thủ đô và được Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt quan tâm chỉ đạo để tập trung xử lý. 

TP hiện đang tập trung chỉ đạo việc triển khai chuyển đổi xanh với các phương tiện giao thông công cộng với mục tiêu đến trước 2035 toàn bộ 100% xe buýt trên địa bàn TP sử dụng năng lượng sạch.

"Có thể nói cả hệ thống chính trị TP đã và đang vào cuộc với quyết tâm cao nhằm xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, thách thức này không thể chỉ giải quyết bằng nỗ lực của chính quyền mà cần sự tham gia chung tay góp sức của toàn xã hội" - ông Quyền nhấn mạnh.

Về giải pháp giảm ô nhiễm không khí, TS Tùng cho hay trên thế giới đã có nhiều bài học hay để giảm thiểu ô nhiễm không khí từ các phương tiện giao thông chạy nguyên liệu hóa thạch. 

Bắc Kinh là một ví dụ điển hình: trong thời gian ngắn đã chuyển đổi toàn bộ hơn 10.000 xe buýt chạy dầu sang xe điện, yêu cầu sử dụng xe chạy điện cho tất cả các dịch vụ như bưu điện, giao hàng trong nội thành, các phương tiện thực hiện công tác vệ sinh môi trường.

Ông đề xuất giải pháp kêu gọi người dân chung tay bảo vệ môi trường không khí bằng những việc thường ngày như ưu tiên lựa chọn phương tiện di chuyển xanh, như xe buýt, xe máy, ô tô điện. 

Về phía cơ quan quản lý cần xem xét những chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sang xe điện đã được các nước áp dụng thành công như hỗ trợ tài chính cho người dân chuyển đổi sang xe điện, miễn lệ phí trước bạ cho xe điện, tạo điều kiện về mặt bằng xây dựng trạm sạc.

Tại buổi lễ, ông Quyền kêu gọi toàn thể cộng đồng thủ đô từ mỗi người dân, doanh nghiệp cho tới các tổ chức đoàn thể hãy cùng ý thức và hành động bảo vệ môi trường sống.

"Những hành động thiết thực có thể bắt đầu từ việc chuyển sang sử dụng xe điện hoặc các phương tiện giao thông công cộng điện hóa, không sử dụng bếp than, đốt rác ngoài trời, tăng cường trồng cây xanh, bảo vệ không gian xanh tại nơi mình sinh sống - ông Quyền nêu rõ - Hãy cùng nhau quyết tâm hành động ngay từ hôm nay vì mục tiêu cao cả đó để Hà Nội của chúng ta là TP sáng, xanh, sạch đẹp và thực sự là nơi đáng sống".