Cảnh báo biến chứng suy thận suốt đời từ viêm mạch máu ở trẻ

Những ca bệnh điển hình đối mặt nguy hiểm

Ngày 15/5, thông tin từ Bệnh viện Thành phố Thủ Đức cho biết, thời gian gần đây, khoa Nhi của bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ mắc ban xuất huyết Schonlein-Henoch, một dạng viêm mạch máu hệ thống thường gặp ở trẻ em. Điều đáng lo ngại là bệnh có thể khởi đầu bằng những triệu chứng mơ hồ, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn và dẫn đến điều trị không phù hợp, bỏ lỡ cơ hội kiểm soát tổn thương thận từ sớm.

Trường hợp bé trai T.T.P (4 tuổi) là một minh chứng rõ rệt. Bé nhập viện trong tình trạng nôn ói, đau bụng, sau đó xuất hiện các mảng bầm rải rác trên tay chân và vành tai. Diễn tiến bệnh nhanh chóng trở nặng với các triệu chứng sưng nề ở mu bàn tay, chân, bìu và vùng mắt, kèm nôn ói dữ dội và đau bụng liên tục. Nhờ được đưa đến bệnh viện kịp thời, bé được làm xét nghiệm, điều trị bằng corticoid và theo dõi chặt chẽ. Sau điều trị, bé đã hồi phục tốt nhưng vẫn phải tái khám định kỳ để tầm soát biến chứng ở thận.

Một trường hợp khác là bé gái T.T.N (5 tuổi), ban đầu được chẩn đoán nhầm là viêm mô bào và thiếu vi chất khi đi khám ở nhiều nơi. Chỉ đến khi xuất hiện ban điển hình và các dấu hiệu sưng đau, bé mới được xác định đúng là mắc ban xuất huyết Schonlein-Henoch. Tương tự, bé trai L.Q.K (11 tuổi) được theo dõi dị ứng trong thời gian dài trước khi triệu chứng lan rộng và được xác định đúng bệnh.

Biểu hiện của viêm mạch máu hệ thống ở trẻ rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác

Theo BS Phạm Thị Mỹ Anh, khoa Nhi, Bệnh viện Thành phố Thủ Đức, điều dễ gây chẩn đoán sai là ở chỗ: bệnh có thể khởi đầu bằng đau bụng hoặc phù khu trú mà chưa xuất hiện ban rõ ràng. Khi đó, trẻ rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa, viêm mô tế bào hoặc thiếu vitamin. Nếu không được nghĩ đến sớm, việc điều trị sai hướng sẽ khiến bệnh diễn tiến phức tạp hơn, đặc biệt là nguy cơ tổn thương thận âm thầm.

Theo dõi sát, chìa khóa ngăn ngừa tổn thương thận

Theo các bác sĩ, ban xuất huyết Schonlein-Henoch là bệnh viêm mạch máu hệ thống, thường khởi phát ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi từ 3 đến 15. Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng như ban xuất huyết nổi gồ trên da, viêm khớp, đau bụng hoặc chảy máu tiêu hóa, và đặc biệt là tổn thương tại thận. Mặc dù tổn thương ở da, khớp hoặc hệ tiêu hóa có thể tự hồi phục, nhưng tổn thương thận lại tiềm ẩn nguy cơ lâu dài và có thể dẫn đến bệnh thận mạn nếu không được theo dõi đầy đủ.

BS Mỹ Anh cho biết, các yếu tố làm tăng nguy cơ biến chứng thận bao gồm: trẻ trai trên 7-8 tuổi, ban da kéo dài trên một tháng, có biểu hiện tiêu hóa nặng hoặc bệnh tái phát nhiều lần. Hiện chưa có thuốc đặc trị để phòng tổn thương thận, nên việc phát hiện sớm và theo dõi định kỳ là cực kỳ quan trọng. Ngay cả khi trẻ đã hết ban, vẫn cần tái khám đều đặn trong ít nhất 6 tháng đầu sau khởi phát.

Một vấn đề đáng lo ngại là nhiều phụ huynh có tâm lý chủ quan, cho rằng khi trẻ hết ban là bệnh đã khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, tổn thương tại thận có thể âm thầm phát triển mà không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nếu bỏ qua giai đoạn theo dõi này, trẻ có thể rơi vào tình trạng suy thận mạn mà không hay biết.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ huynh khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường như ban da, đau bụng không rõ nguyên nhân, nôn ói kéo dài hoặc phù ở tay chân, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa nhi để thăm khám, tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà.