Vị khách không mong muốn đã đập vào cửa trước của Kaitlyn Siragusa và nhìn qua cửa sổ nhà cô ở ngoại ô Houston, Mỹ. Khi cô không trả lời, anh ta đi vòng ra sau nhà và giật mạnh tay nắm cửa ở đó, theo New York Times.
Anh ta đã gửi cho cô Siragusa, 28 tuổi, những tin nhắn với nội dung tiêu cực trong nhiều tháng và nói trên mạng rằng anh ta đã bán nhà và tài sản của mình ở Estonia để bay nửa vòng trái đất tìm cô.
Người đàn ông này là một trong 5 triệu người theo dõi Siragusa trên Twitch, nơi cô được biết tới với cái tên Amouranth. Cô đã gọi cảnh sát và bắt giữ người đàn ông này sau đó. Cô thừa nhận rằng vụ việc rất đáng sợ nhưng đây không phải lần đầu Siragusa đối mặt với những điều tương tự. Cô nói rằng đây là cái giá cho việc sở thành một streamer nổi tiếng: Bị quấy rối và đeo bám.
Twitch được biết đến là nơi mọi livestream các tựa game, nhưng ngày nay còn nhiều hơn thế, từ biểu diễn nấu ăn đến bàn luận chính trị. Khả năng thu hút khán giả của những streamer như Siragusa là mạch máu của Twitch, kiếm tiền thông qua quảng cáo cũng như ăn phần trăm hoa hồng từ các khoản donate. Amazon đã trả gần 1 tỷ USD vào năm 2014 để mua lại công ty có trung bình 31 triệu người xem hàng ngày.
Twitch, hơn cả Instagram, Twitter hay TikTok, là một nền tảng thân mật, được thiết kế để giúp các ngôi sao giống như những người bạn thực sự với người hâm mộ của họ. Những mối quan hệ ấm cúng đó là một phần cốt lõi trong mô hình kinh doanh của Twitch. Tuy nhiên, mối quan hệ này dường như đang đi hơi xa.
Nhiều kẻ xấu đã lợi dụng Twitch và các nền tảng khác để theo dõi những streamer, qua đó thực hiện các hành vi phạm tội, chẳng hạn như đột nhập vào nhà để ăn trộm, rình mò tại các sự kiện, hay nghiêm trọng hơn có thể tấn công streamer bằng vũ lực.
Để đối phó với sự quấy rối, đe dọa và theo dõi của người lạ kể từ khi gia nhập Twitch vào năm 2016, Siragusa thậm chí đã mua súng, lắp camera an ninh và nuôi một chú chó săn.
Những streamer như Siragusa có một sự nghiệp đáng mơ ước, nhưng họ nói rằng khi nổi tiếng, Twitch dường như rất ít khi đưa ra các cảnh báo về rủi ro của nghề streamer và chỉ hỗ trợ một phần nhỏ khi các streamer gặp sự cố.
Tom Verrilli, Giám đốc sản phẩm của Twitch cho biết phần lớn các tương tác trên trang web là tích cực. “Tất nhiên, vẫn sẽ tồn tại những hành vi không lành mạnh, và đó là lời cảnh tỉnh cho tất cả”, ông nói.
Siragusa đối mặt với nhiều lần bị quấy rối. (Ảnh: New York Times).
Danh vọng "kiểu mới"
Vào những năm 1950, các nhà tâm lý học đã quan sát thấy sự gắn bó tình cảm mãnh liệt mà người hâm mộ có thể phát triển đối với các diễn viên, phát thanh viên và những người nổi tiếng khác và đặt tên cho nó là “mối quan hệ mang tính chất xã hội”. Mối quan hệ này diễn ra một chiều, với việc người hâm mộ đầu tư thời gian, năng lượng và cảm xúc vào những ngôi sao không biết về sự tồn tại của họ.
Trong những trường hợp cực đoan, một người hâm mộ sẽ “cảm thấy như thể họ sở hữu người nổi tiếng hoặc như thể họ là một đối tác cá nhân”, Chris Rojek, Giáo sư Xã hội học tại Đại học London cho biết.
Nhưng trên Twitch, mối quan hệ này có thể phát triển hai chiều, Rachel Kowert, Giám đốc nghiên cứu tại Take This, một tổ chức phi lợi nhuận về sức khỏe tâm thần dành cho cộng đồng game thủ cho biết.
Tiến sĩ Kowert cho biết sự tương tác giữa streamer và người xem, kết hợp với việc họ về cơ bản ở cùng một nơi vào cùng một thời điểm thông qua một buổi phát trực tiếp, dẫn đến “sự gần gũi xã hội hơn”. Theo bà, xem Twitch cũng giúp mọi người cảm thấy bớt cô đơn và chán nản trong đại dịch, những lợi ích tâm lý có lẽ được phản ánh qua các con số khi ngành streaming đã bùng nổ trong vài năm qua.
Alan Hutchings, 37 tuổi ở Dallas, đã tìm thấy kênh Twitch của Siragusa vào năm 2016, khi cô đang chơi tựa game Overwatch và hóa trang thành một trong những nhân vật trong đó. Bản thân cũng là một người chơi Overwatch, ông đã tiếp tục theo dõi kênh vì khả năng kể câu chuyện và thu hút người xem của Siragusa.
Là người kiểm duyệt trên luồng Twitch của Siragusa và máy chủ Amouranth trên nền tảng nhắn tin Discord, Alan Hutchings cũng đã nhìn thấy mặt tối của nghề streamer. Ông Hutchings đã đối phó với những người hâm mộ thái quá và quan sát cách các tệp đính kèm có thể xảy ra sai sót.
Theo ông, những điều không tốt có thể xảy ra khi các streamer không nói chuyện với những người hâm mộ khác và khiến họ trở nên ám ảnh, nghĩ rằng bản thân mình không được chú ý bằng những người còn lại.
Một hệ thống cảnh báo tốt hơn?
Twitch có một trang giới thiệu dành cho những người sáng tạo mới, với lời khuyên từ những streamer thành công đi trước. Phần lớn lời khuyên đề cập tới vấn đề kỹ thuật hoặc cách thu hút khán giản. Tất nhiên, có rất ít chia sẻ về mặt trái của sự nổi tiếng.
Tuy nhiên, trong một khoảnh khắc bất thường giữa một trong các video “tips”, Max Gonzalez, streamer được biết tới với cái tên GassyMexican và được Twitch trả tiền để đưa ra lời khuyên cho những người mới đến, nghe có vẻ như một lời cảnh báo mờ nhạt. “Tôi đã suy nghĩ rất kỹ về việc để lộ khuôn mặt của mình”, Gonzalez nói.
Max Gonzalez đã suy nghĩ rất kỹ trước khi để lộ mặt. (Ảnh: New York Times).
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, Gonzalez cho biết những điều nên làm và không nên làm về bảo mật nên được quan tâm nhiều hơn trên Twitch để những người streamer mới có thể hiểu chi tiết về nghề này.
Twitch không phải là không biết về các rủi ro. Một phát ngôn viên của Twitch cho biết công ty đã lên kế hoạch trong những tháng tới để tổ chức một buổi stream nhằm truyền bá kiến thức cho mọi người.
Angela Hession, Phó chủ tịch phụ trách bộ phận An toàn của Twitch cho biết nhóm của mình luôn cập nhật cho những người sáng tạo về “cách tự bảo vệ mình, cả khi đang livestream và khi tắt livestream”. Bà cho biết Twitch đã cố gắng tạo ra “một môi trường an toàn”, nhưng bị hạn chế về mức độ có thể giúp đỡ. Chẳng hạn, công ty không thể cung cấp thông tin nhận dạng về một kẻ quấy rối tiềm năng trừ khi công ty nhận được yêu cầu hợp lệ từ cơ quan thực thi pháp luật.
Năm ngoái, Twitch tuyên bố sẽ bắt đầu quy trách nhiệm cho người dùng về hành vi sai trái xảy ra "ngoài dịch vụ", nói rằng đây là một cách tiếp cận mới cho ngành. Theo công ty, nếu người dùng Twitch được xác định là đã thực hiện “tác hại nghiêm trọng trong thế giới thực”, thì người dùng đó có thể bị cấm tham gia nền tảng.
Twitch cho biết họ đã cải thiện các chương trình kiểm duyệt của mình để đáp ứng, bao gồm việc bổ sung các công cụ tự động tốt hơn để phát hiện các bot độc hại. Nhưng những streamer cho biết bản thân họ vẫn là những người chịu trách nhiệm chính trong việc đảm bảo rằng người xem tuân thủ các quy tắc của trang web.
Một thế giới siêu thực
Một video YouTube được xem hơn một triệu lần giải quyết trực tiếp vấn đề: “Làm cách nào để ngăn chặn kẻ theo dõi tôi? Xin vui lòng giúp đỡ." Một streamer nổi tiếng trên Twitch có tên Sweet Anita, 31 tuổi, đã thực hiện video này vào năm 2020 sau khi cô nói rằng một người hâm mộ đã xuất hiện liên tục tại nhà và có những lúc cầm dao đứng trước cửa. Trong đó, cô đã nói về trải nghiệm của mình và phỏng vấn những streamer Twitch khác về hành vi quấy rối.
Sweet Anita cho biết nhiều streamer đã làm một bức tường giả hoặc treo một tấm vải phía sau họ để ngăn người hâm mộ xác định các đặc điểm khác biệt trong nhà nhằm tránh để kẻ gian phát hiện ra vị trí nhà ở của họ.
Dù phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, nhưng những người như Sweet Anita hay Siragusa đều thừa nhận không hối hận khi quyết định trở thành một streamer chuyên nghiệp, và cũng đưa ra lời khuyên với những người có mong muốn trở thành streamer rằng họ nên chấp nhận mặt trái của nghề này nếu muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực streaming.
