Bơ là loại trái cây bổ dưỡng, được nhiều người yêu thích nhờ hương vị béo ngậy, dễ chế biến trong các món sinh tố, salad hay ăn kèm bánh mì. Tuy nhiên, không phải quả bơ nào cũng cho chất lượng ngon như nhau. Nếu mua được bơ sáp thì bạn ăn kiểu gì cũng ngon, nhưng bơ nước thì ngược lại.
Bơ sáp là loại bơ có phần thịt chắc, béo và dẻo, khi chín vỏ thường hơi sần, cầm thấy nặng tay. Cái tên “bơ sáp” bắt nguồn từ cảm giác sánh mịn, dẻo dẻo như sáp khi ăn. Đây là loại bơ được nhiều người ưa chuộng nhất vì hương vị thơm béo, không bị nhão, rất thích hợp để ăn trực tiếp hoặc làm sinh tố.
Ngược lại, bơ nước là loại có phần thịt mềm, chứa nhiều nước hơn, khi chín thường có cảm giác nhão, không dẻo và ít béo. Bơ nước giá rẻ hơn, nhưng khi xay sinh tố dễ bị loãng, ăn không có cảm giác “đã miệng” như bơ sáp.
Các mẹo phân biệt bơ sáp với bơ nước dưới đây đều mang tính tương đối, không chính xác hoàn toàn. Bạn có thể kết hợp nhiều cách và trải qua nhiều lần, sẽ dần dần có kinh nghiệm chọn bơ ngon.
Cách nhận biết bơ sáp và bơ nước bằng mắt thường
Để phân biệt bơ sáp với bơ nước, người mua có thể quan sát hình dáng, vỏ, màu sắc và cảm giác cầm tay của quả bơ. Bơ sáp thường có hình tròn hoặc hơi bầu, vỏ dày, khi cầm có cảm giác chắc, nặng tay hơn so với kích thước. Bơ nước thường dài và thon hơn, vỏ mỏng, khi cầm thấy nhẹ, dễ bị mềm hoặc lõm khi bóp nhẹ.
Thịt bơ sáp thường có màu vàng đậm hoặc vàng kem, cầm dao rạch vào thấy hơi dẻo và khô. Thịt bơ nước màu nhạt, mềm nhão.
Bơ sáp chín có vỏ màu tím than hoặc xanh sẫm, đôi khi hơi sần. Bơ nước thường vỏ mỏng, nhẵn và bóng, màu xanh tươi hoặc xanh nhạt.
Bơ sáp thường có cuống nhỏ, chắc, quanh cuống không bị nhũn hay rỉ nước. Bơ nước nhiều khi phần cuống hơi mềm, dễ bị lõm, đôi khi có nước chảy ra khi chín quá.
Phân biệt bơ sáp và bơ nước khi bổ ra
Nếu đã mua về, bạn có thể dễ dàng nhận biết loại bơ qua phần thịt bên trong:
Khi bổ đôi, thịt bơ sáp thường có màu vàng đậm hoặc vàng kem, cầm dao rạch vào thấy hơi dẻo và khô. Khi xúc ăn, miếng bơ dẻo quánh, thơm, vị béo ngậy đặc trưng. Thịt bơ nước có màu xanh nhạt hoặc vàng nhạt, nhiều nước, mềm nhão, dễ bị nát khi xúc; hương vị nhạt, không có cảm giác béo dẻo.
Một mẹo phân biệt bơ sáp với bơ nước nữa là lắc nhẹ quả bơ trước khi bổ — nếu hạt lắc lắc nghe rõ tiếng kêu “cạch cạch”, nhiều khả năng là bơ nước (do phần thịt không ôm sát hạt); ngược lại, bơ sáp có thịt dẻo quánh, ôm chặt hạt nên khó nghe tiếng kêu.
Bơ sáp "chín khô” còn bơ nước "chín ướt”
Một cách khác để nhận biết là quan sát bề mặt vỏ khi bơ chín. Bơ sáp chín thường chín đều, da hơi nhăn, không rỉ nước, khi cầm cảm giác khô ráo nhưng mềm đều.
Bơ nước chín thì dễ bị rỉ nước quanh cuống, da bóng và căng, chỗ mềm – chỗ cứng không đều. Khi bóp nhẹ, quả dễ bị dập.
Nếu bạn định mua nhiều bơ để ăn dần hoặc làm sinh tố, nên chọn bơ sáp vì thịt không bị tách nước khi xay, sinh tố sánh mịn và giữ màu vàng hấp dẫn hơn.
Cách chọn bơ ngon
Ngoài việc phân biệt bơ sáp và bơ nước, người tiêu dùng cũng nên lưu ý mùa vụ để chọn được bơ ngon tự nhiên, không ép chín. Bơ sáp thường vào mùa từ tháng 5 đến tháng 8, đặc biệt là các giống bơ Booth, bơ 034, bơ Reed ở Tây Nguyên. Bơ nước thường có quanh năm, nhất là vào đầu mùa mưa, nhưng chất lượng kém hơn.
Khi mua bơ, nên chọn những quả cầm chắc tay, vỏ xanh sẫm hoặc tím đậm, da hơi sần; cuống còn tươi, khi lắc không nghe tiếng hạt lỏng. Nếu mua bơ sống, nên chọn quả cứng vừa phải, để 2–3 ngày là chín đều. Tránh chọn quả da bóng nhẵn, màu xanh non, nhẹ tay — đó thường là bơ non hoặc bơ nước.
Sau khi đã chọn được bơ sáp ngon, việc bảo quản đúng cách sẽ giúp bơ giữ được độ béo và thơm. Với bơ chưa chín, nên để ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể bọc chung với chuối hoặc táo để thúc chín tự nhiên.Với bơ đã chín, nên để trong ngăn mát tủ lạnh, dùng trong 2–3 ngày. Nếu đã tách thịt, hãy vắt ít nước cốt chanh lên mặt để bơ không bị thâm đen.
