Trước đây, mỗi ngày tôi uống 1-2 ly cà phê là bình thường, thậm chí sáng chưa ăn, uống cà phê thấy ngon. Nhưng gần đây, tôi uống cà phê lúc sớm với mong muốn giảm cân thì cảm nhận nóng ruột và tim đập nhanh hơn. Xin chuyên gia tư vấn do cà phê hay tuổi tác. (Hoàng Ngọc Lan - 49 tuổi, Vũng Tàu, TPHCM).
Thạc sĩ, bác sĩ Võ Thị Tố Hi - chuyên khoa Dinh dưỡng tại TPHCM tư vấn:
Việc uống cà phê khi bụng rỗng, đặc biệt vào buổi sáng, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe, nhất là ở người trung niên và cao tuổi.
Trong ngắn hạn, caffeine trong cà phê có thể khiến dạ dày tăng tiết axit, gây cảm giác nóng rát, khó chịu, đặc biệt ở người có bệnh lý viêm loét dạ dày. Khi không nạp đủ năng lượng từ bữa sáng, cơ thể dễ bị hạ đường huyết, dẫn đến mệt mỏi, chóng mặt, giảm tập trung.
Ngoài ra, caffeine còn kích thích tăng tiết hormone cortisol - hormone gây căng thẳng - khiến cơ thể dễ rơi vào trạng thái stress nếu uống quá nhiều hoặc khi chưa ăn gì.
Về lâu dài, thói quen bỏ bữa sáng và chỉ uống cà phê khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng thiết yếu như vitamin, khoáng chất, chất xơ và protein. Việc này không chỉ làm rối loạn cân bằng năng lượng mà còn tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường type 2, bệnh tim mạch.
Sự khác biệt giữa người trẻ và người trung niên
Tác động của cà phê và thói quen uống khi đói có sự khác biệt đáng kể giữa người trẻ và người trung niên hoặc cao tuổi.
Ở người trẻ: Cơ thể có khả năng phục hồi nhanh hơn, tốc độ trao đổi chất cao, nên tác động ngắn hạn của việc uống cà phê khi đói có thể chưa rõ rệt. Caffeine giúp họ tỉnh táo, tăng tập trung và năng lượng tạm thời. Tuy nhiên, việc duy trì lâu dài có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, lo âu, mất ngủ hoặc phụ thuộc caffeine. Ngoài ra, bỏ bữa sáng còn khiến hạ đường huyết - ảnh hưởng đến khả năng học tập và làm việc.
Ở người trung niên và cao tuổi: Những tác động tiêu cực trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn. Ở độ tuổi này, hệ tiêu hóa đã yếu hơn, dễ bị kích ứng bởi caffeine, làm tăng nguy cơ viêm loét hoặc trào ngược dạ dày. Tốc độ chuyển hóa chậm lại, trong khi cơ thể lại cần nguồn dinh dưỡng ổn định để duy trì cơ, xương và năng lượng.
Bỏ bữa sáng khiến cơ thể dễ bị mất cơ, loãng xương và rối loạn đường huyết. Caffeine cũng có thể tăng huyết áp tạm thời, đặc biệt nguy hiểm ở người có bệnh lý tim mạch. Hệ thần kinh ở tuổi này nhạy cảm hơn, dễ bị mất ngủ, hồi hộp hoặc rối loạn nhịp tim nếu uống cà phê khi đói. Ngoài ra, caffeine còn làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, góp phần khiến xương yếu và dễ gãy nếu khẩu phần ăn thiếu canxi.
Vì vậy, ở tuổi trung niên, để đảm bảo sức khỏe nên lựa chọn thực phẩm như yến mạch cùng trái cây và hạt, bánh mì nguyên cám kèm trứng và rau xanh, sữa chua Hy Lạp với hạt và mật ong cung cấp năng lượng ổn định, giúp no lâu, hỗ trợ tiêu hóa và duy trì sự tập trung. Ăn đủ và uống kèm một ly cà phê đen không đường mang sự tỉnh táo cho buổi sáng, vừa bảo vệ được sức khỏe lâu dài.
