Độc đáo những căn nhà dài
Buôn Ako Dhong nằm cách trung tâm TP.Buôn Ma Thuột khoảng 2 km về hướng bắc, ở cuối con đường Trần Nhật Duật, là buôn làng có nhiều căn nhà dài nhất tỉnh Đắk Lắk.
Buôn Ako Dhong mang vẻ đẹp độc đáo giữa lòng TP.Buôn Ma Thuột
ẢNH: HỮU TÚ
Năm 1956, Y Diêm Niê (Ama H'rin) di cư từ H.M'Đrắk đến Buôn Ma Thuột để khai hoang đất đai và thay đổi khu rừng hoang thành buôn Ako Dhong ngày nay. Đây là một buôn lớn của người Ê Đê, có lịch sử lâu đời. Theo tiếng của người Ê Đê, "Ako" là đầu nguồn, "Dhong" nghĩa là "lũng". Ako Dhong là lũng đầu nguồn, ăn nước con suối Ea Nuôl.
Nơi đây nổi tiếng là buôn làng giàu có, còn có các tên gọi khác là "buôn nhà ngói" hay "buôn Ama H'rin". Ako Dhong là một trong những buôn người dân biết cách phát triển kinh tế, đời sống tinh thần của người Ê Đê khá cao. Đặc biệt, môi trường xung quanh buôn Ako Dhong sạch đẹp, là điểm thu hút nhiều lượt khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan. Các lễ hội được già làng Ama H'rin tổ chức thường xuyên với sắc màu văn hóa của người Ê Đê. Đi dọc con đường trong buôn, du khách sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc nhà dài 12 - 25 m độc đáo, nằm san sát, kéo dài từ đầu đến cuối đường.
Buôn Ako Dhong hiện nay có 32 căn nhà dài với 64 hộ dân sinh sống. Hầu hết các hộ dân đều dựa vào văn hóa tại chỗ để phát triển du lịch thông qua dịch vụ ăn uống, lưu trú.
Căn nhà dài của Ama H’rin
ẢNH: HỮU TÚ
Chị H'Minh Byă (43 tuổi, ở buôn Ako Dhong) cho biết, đến với buôn của người Ê Đê, ngoài việc chiêm ngưỡng những căn nhà dài độc đáo, du khách còn có thể trải nghiệm ẩm thực của người dân địa phương. Trong đó, các món ẩm thực gắn liền với đời sống của người Ê Đê như: vếch bò, canh cà đắng, đu đủ giã kiến vàng… Đặc biệt, rượu cần được xem là "linh hồn" trong các dịp lễ hội của người Ê Đê mà du khách có thể trải nghiệm khi đến với buôn Ako Dhong. Ngoài ẩm thực, du khách còn được theo dõi điệu múa xoan, cồng chiêng trong không gian những căn nhà dài của người dân nơi đây.
Tuổi trẻ và di sản
Chị H'Giang Niê, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk, chia sẻ buôn Ako Dhong là "ngôi làng trong lòng thành phố", niềm tự hào của đồng bào Ê Đê. Vai trò của tuổi trẻ trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống là vô cùng quan trọng.
"Trước hết, tuổi trẻ phải là lực lượng tiên phong trong việc giữ gìn những giá trị cốt lõi. Điều này thể hiện qua việc không ngừng học tập, rèn luyện để thông thạo ngôn ngữ mẹ đẻ, một phần linh hồn của văn hóa Ê Đê. Đồng thời, nếu có thể, tôi rất mong các bạn trẻ cần nghiên cứu học thêm các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống như: cồng chiêng, đàn t'rưng, kèn bầu… và dành thời gian tìm hiểu sâu rộng về lịch sử, phong tục tập quán, các nghi lễ truyền thống của buôn làng", chị H'Giang Niê nói.
Chị H'Giang Niê chia sẻ thêm, song song với việc gìn giữ, tuổi trẻ còn có sứ mệnh phát huy và lan tỏa những nét đẹp văn hóa của buôn Ako Dhong. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, chúng ta cần áp dụng kiến thức và kỹ năng thời đại, đặc biệt là chuyển đổi số, để lưu giữ cho thế hệ mai sau và đưa những giá trị văn hóa độc đáo của buôn Ako Dhong đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước. Từ ẩm thực, nghệ thuật biểu diễn đến các sản phẩm thủ công, tất cả đều có thể trở thành những điểm nhấn thu hút khách du lịch, góp phần nâng cao đời sống kinh tế cho bà con buôn làng. Tuổi trẻ chính là cầu nối để các giá trị văn hóa truyền thống tiếp tục được nuôi dưỡng, tỏa sáng và trường tồn.
Du khách trải nghiệm ẩm thực tại buôn Ako Dhong
ẢNH: HỮU TÚ
Sở VH-TT-DL Đắk Lắk, cho biết thực hiện Nghị quyết số 08/2021 ngày 13.8.2021 của HĐND tỉnh về hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, buôn đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021 - 2025, Sở đã lựa chọn 5/17 buôn hỗ trợ một số chính sách đầu tư phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh, trong đó có buôn Ako Dhong.
Thời gian qua, Sở đã tổ chức các lớp tập huấn để người dân tham gia về xây dựng và phát triển du lịch tại địa bàn tỉnh. Sản phẩm du lịch cộng đồng phải được hình thành trên cơ sở các cam kết đồng hành cùng cộng đồng từ bước khảo sát, đánh giá, đầu tư xây dựng cho đến việc tiếp thị và bán ra thị trường. Trong năm 2024, buôn Ako Dhong có gần 60.000 lượt khách du lịch trong và ngoài nước ghé thăm.
