Mười năm trước, Steve Jobs qua đời ở tuổi 56 sau một năm dài chiến đấu với căn bệnh ung thư - một sự ra đi bất ngờ của một trong những người có tầm ảnh hưởng nhất trong ngành công nghệ.
Những người từng hợp tác và cả những đối thủ cạnh tranh đều từng chia sẻ rằng thành công của họ được truyền cảm hứng từ người đồng sáng lập Apple, từ Giám đốc điều hành Apple hiện tại là Tim Cook cho đến Bill Gates hay Elon Musk. Ngay cả những người trẻ ngày nay, dù là kỹ sư phần mềm hay không, họ cũng đều nhìn vào sự sáng tạo và thành công của Jobs để lấy cảm hứng.
Steve Jobs (1955-2011)
Dưới đây là điều mà 6 trong số những bộ óc kinh doanh hàng đầu ngày nay nói rằng họ đã học được từ "người khổng lồ công nghệ" quá cố:
1. Bill Gates: Cậu ấy "mê hoặc" một đám đông
Bill Gates và Steve Jobs có thể vẫn là "những kẻ thù không đội trời chung" nổi tiếng nhất của giới công nghệ.
Mặc dù Microsoft và Apple chiến đấu với nhau trong suốt 30 năm, Gates và Jobs vẫn là những người bạn của nhau. Sau khi Jobs qua đời, Gates đã đăng trên Twitter: "Đối với những người thực sự may mắn được làm việc với Steve, đó là một vinh dự lớn lao vô cùng. Tôi sẽ nhớ Steve vô cùng".
Kể từ đó, Gates đã úp mở về sự "ghen tị" của mình với "đối thủ" của mình - đặc biệt là trong mảng truyền động lực và phát biểu trước đám đông.
Gates nói với Podcast Armchair Expert: "Cậu ấy là một phù thủy kì cựu trong việc truyền động lực cho người khác. Tôi là một phù thủy nhỏ nên tôi không bị trúng phép thuật của cậu ấy, nhưng tôi có thể thấy cách cậu ấy thi triển các phép thuật, và sau đó tôi nhìn mọi người và thấy họ bị mê hoặc."
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 9/2019 với Wall Street Journal, Gates nói rằng Jobs luôn có tài năng bẩm sinh trong việc thu hút khán giả, ngay cả khi đang quảng cáo một sản phẩm kém hấp dẫn.
Gates nói: "Steve Jobs luôn luôn tự nhiên hơn trong việc nói trước công chúng. Ví dụ như Máy tính NeXT, nó vốn không phải là một cỗ máy tốt tới như vậy, nhưng Jobs lại có thể khiến người ta chết mê chết mệt nếu họ tình cờ có mặt trong khán phòng."
Steve Jobs và Bill Gates
2. Tim Cook: "Người cố vấn của bạn có thể cho bạn thời gian bạn chuẩn bị, nhưng họ không thể đợi bạn sẵn sàng"
Không lâu trước khi qua đời, Jobs đã trao lại quyền CEO của Apple cho Tim Cook. Nhưng Cook, dù đã dành 14 năm học hỏi trực tiếp từ Jobs, vẫn nói rằng ông không cảm thấy mình đã sẵn sàng để thay thế người tiền nhiệm của mình.
Trong bài phát biểu trong một buổi lễ tốt nghiệp năm 2019 tại Đại học Stanford, Cook đã chia sẻ một bài học quý giá từ người cố vấn của mình: "14 năm trước, Steve đã đứng trên sân khấu này và nói với những tiền bối của các bạn rằng: 'Thời gian của bạn là có hạn, vì vậy đừng lãng phí nó để sống cuộc đời của người khác’. Còn đây là những gì tôi muốn nói với các bạn: 'Người cố vấn của bạn có thể cho bạn thời gian chuẩn bị, nhưng họ không thể đợi bạn sẵn sàng."
Cook mô tả sự cô đơn mà ông cảm thấy sau khi Jobs qua đời, nói rằng trải nghiệm ấy đã dạy ông sự phân biệt quan trọng giữa "chuẩn bị" và "sẵn sàng". Giai đoạn Jobs trao quyền cho mình, Cook vẫn rất lạc quan về tình hình của Jobs và mong rằng Jobs sẽ khỏe lại, ông luôn nghĩ rằng mình vẫn chưa đủ "sẵn sàng" để tiếp nhận vị trí của Jobs. Phải cho tới khi Jobs thực sự ra đi, Cook mới nhận ra rằng mình sẽ phải gánh vác thứ mà Jobs trao lại cho mình dù mình đã "sẵn sàng" cho nó hay chưa. Ông nói với các sinh viên, những người đang chuẩn bị tốt nghiệp rằng khi đến thời điểm để có thể đứng lên dẫn đầu, nếu bạn vẫn chưa ở trong trạng thái sẵn sàng, điều đó không sao cả, nó hoàn toàn bình thường!
Cook nói: "Bạn không cần phải chăm chăm ép mình lúc nào cũng phải sẵn sàng 100%. Hãy tìm hy vọng trong điều bất ngờ. Tìm sự can đảm trong những thử thách. Và tìm tầm nhìn của mình trên con đường đơn độc."
Steve Jobs và Tim Cook
3. Meg Whitman: "Apple đã dạy chúng tôi rằng thiết kế thực sự quan trọng"
Meg Whitman là Giám đốc điều hành của Hewlett Packard. Chưa đầy một năm sau khi Job qua đời, trong một bài phỏng vấn, Whitman nói với Wall Street Journal rằng bà đã "nhận một gợi ý từ Apple".
"Tôi không nghĩ rằng chúng tôi đã theo kịp sự đổi mới. Toàn bộ thị trường đã chuyển sang một thứ gì đó đẹp hơn… Apple đã dạy chúng tôi rằng thiết kế thực sự quan trọng", Whitman nói.
Cách tiếp cận thiết kế sản phẩm của Jobs được cho là một trong những di sản nổi tiếng nhất của ông. Jobs nói với Business Week vào năm 1998: "Đơn giản có thể khó hơn phức tạp. Bạn phải làm việc rất chăm chỉ để đơn giản hóa suy nghĩ của bạn để tạo ra một sản phẩm đơn giản. Nhưng sau cùng thì điều đó cũng xứng đáng vì khi bạn làm được điều đó, bạn sẽ tạo ra đủ khả năng để ‘dời những quả núi’".
Meg Whitman
4. Jony Ive: "Muốn học được quan trọng hơn nhiều so với muốn đúng"
Tại đám tang của Jobs, giám đốc thiết kế lâu năm của Apple, Jony Ive, đã có một bài điếu văn, và nhắc tới Jobs như một "người bạn thân thiết và trung thành nhất của tôi".
"Anh ấy chắc chắn là người ham học hỏi nhất mà tôi từng gặp," Ive viết trên tờ Wall Street Journal hôm thứ Hai. "Sự tò mò không giới hạn của anh ấy không bị giới hạn hoặc bị phân tâm bởi kiến thức hay chuyên môn, cũng không phải là ngẫu nhiên hay thụ động. Nó nhiệt huyết, tràn đầy năng lượng và không ngừng nghỉ. Sự tò mò của anh ấy đã được tôi luyện một cách có chủ đích và nghiêm khắc".
Ive viết rằng tò mò là một trong những phẩm chất rất quan trọng tạo nên thành công của Jobs, đặc biệt là khi rất nhiều người chỉ dám khám phá những gì họ đã biết và những gì họ cảm thấy an toàn.
Ive nói: "Sự tò mò của chúng tôi yêu cầu chúng tôi phải học hỏi. Và đối với Steve, việc muốn học được điều gì đó quan trọng hơn nhiều so với việc muốn chứng minh mình đúng."
Steve Jobs và Jony Ive
5. Elon Musk: "Khả năng thu hút và thúc đẩy những người tài giỏi là rất quan trọng"
Người đồng sáng lập và CEO Tesla, Elon Musk, đã đăng trên Twitter một điều ước: cơ hội được nói chuyện với Jobs, chỉ một lần.
Tại một sự kiện của bảo tàng Computer History Museum vào năm 2013, Musk chia sẻ rằng người đồng sáng lập Google, Larry Page đã từng cố gắng giới thiệu anh với Jobs trong một bữa tiệc, nhưng anh đã bị từ chối.
"Tôi đã cố gắng nói chuyện với ông ấy một lần trong một bữa tiệc và ông ấy đã tỏ ra vô cùng thô lỗ với tôi," Musk nói đùa. "Nhưng tôi không nghĩ đó là vì người đó là tôi, tôi nghĩ đó là điều bình thường đối với một người ở địa vị như Jobs".
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2018 với Autobild.tv, Musk, người đôi khi được so sánh với Jobs vì những tầm nhìn tuyệt vời về tương lai, cho biết anh đã ngưỡng mộ Jobs từ rất lâu. Khả năng phát triển Apple bằng cách thu hút nhân tài hàng đầu và có được sự trung thành, tận tụy của nhân viên của Jobs là điều mà Musk cho biết anh sẽ cố gắng làm tại Tesla.
Musk giải thích: "Khả năng thu hút và tạo động lực cho những người tài giỏi là yếu tố quan trọng đối với sự thành công của một công ty, bởi lẽ một công ty suy cho cùng cũng chỉ là một nhóm người được tập hợp lại để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ."
6. Bob Iger: "Thật khó để tưởng tượng ra một người bán hàng nào giỏi hơn Jobs"
Năm 2006, Jobs bán hãng phim hoạt hình Pixar cho Disney với giá 7,4 tỷ USD - một thỏa thuận mà CEO khi đó là Bob Iger cho rằng "đã cứu" Disney.
Iger và Jobs đã biết nhau từ trước đó, theo tờ Fortune. Vào năm 2005, khi biết mình sẽ nhận được công việc ở Disney, Iger đã gọi cho một vài người để chia sẻ về niềm vui này, ông gọi cho gia đình, ông chủ cũ và cả Steve Jobs.
Iger nói vào năm 2011 sau khi Jobs qua đời: "Steve Jobs là một người có tầm nhìn phi thường, người bạn rất thân yêu của chúng tôi và là ngọn đèn dẫn đường cho gia đình Pixar. Jobs đã nhìn thấy tiềm năng của những gì Pixar có thể trở thành trước tất cả chúng tôi, và vượt xa những gì bất kỳ ai từng tưởng tượng."
Steve Jobs và Bob Iger
"Thật khó để tìm ra một nhân viên bán hàng nào giỏi hơn Jobs. Jobs nói về sự cần thiết trong việc chấp nhận rủi ro lớn của các công ty lớn. Jobs nói về vị thế của Disney khi đó và những gì cần phải làm gì để thay đổi hoàn toàn lộ trình phát triển. Lần đầu tiên, vào khoảnh khắc nhìn Jobs nói, tôi cảm thấy lạc quan vì điều đó có thể xảy ra", Iger chia sẻ.
Khi nhớ lại sức thuyết phục và sức sáng tạo của Jobs, người bạn lâu năm của mình, vào ngày 5/10/2021, Iger đã đăng lên Twitter của mình rằng: "Thời gian trôi qua, dù ngắn hay dài, cũng không thể làm lu mờ cảm giác mất mát hay nỗi buồn và khoảng trống của chúng ta khi mất đi một người bạn thân yêu, một đồng nghiệp và một nguồn trí tưởng tượng, phát minh, trí tò mò và tầm nhìn mạnh mẽ như vậy."