Có ý kiến đặt vấn đề này khi thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) tại phiên họp thứ 10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chiều nay 16/4.
Cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người bị chồng bạo lực
Thừa uỷ quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, bên cạnh những kết quả đạt được, bạo lực gia đình vẫn còn là một vấn đề nhức nhối, nan giải ở Việt Nam. Nhiều vụ việc có mức độ gây hại nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường và khó xử lý bằng các quy định pháp luật hiện hành.
Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng
Theo kết quả điều tra quốc gia công bố năm 20201, cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người (32%) bị chồng bạo lực thể xác/hoặc bạo lực tình dục. Đáng chú ý, có 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ, chỉ có 4,8% tìm kiếm sự giúp đỡ của công an.
Kết quả điều tra này còn cho thấy, năm 2019, bạo lực gia đình với phụ nữ gây thiệt hại 1,8% GDP (tăng 0,2% so với năm 2012). Không chỉ với phụ nữ mà bạo lực gia đình với trẻ em, người già cũng diễn ra phổ. Trong số trẻ bị xâm hại tình dục có tới 21,3% bị chính người thân trong gia đình xâm hại
“Nạn bạo lực gia đình có xu hướng trầm trọng, đa dạng, phức tạp hơn đã và đang để lại những hậu quả nặng nề cho nhiều gia đình, gây ra những thiệt hại to lớn cho toàn xã hội. Nếu không được giải quyết kịp thời, bạo lực gia đình sẽ đe doạ đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm suy yếu động lực phát triển và là rào cản đối với tiến trình phát triển bền vững của đất nước” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh việc sửa đổi luật hiện hành là thực sự cần thiết.
Từ thực tế trên, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết cơ quan thẩm tra đồng tình với sự cần thiết sửa luật. Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo, trong quá trình sửa đổi Luật, tiếp tục bám sát phương pháp tiếp cận quyền con người, bảo đảm quyền con người, nhất là đối tượng đặc thù như phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, ưu tiên nguyện vọng chính đáng của người bị bạo lực gia đình, tôn trọng các quyền của công dân khi xử lý các hành vi vi phạm về bạo lực gia đình và quan tâm các vấn đề về văn hóa, gia đình, đặc điểm tâm lý của các nhóm đối tượng cũng như đặc thù vùng miền, dân tộc.
Dày vò về tinh thần nhiều khi còn nặng nề hơn thể chất
Thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc trình sửa Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) ngay đầu nhiệm kỳ thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước và của toàn xã hội vì hậu quả của bạo lực gia đình cả về thể chất và tinh thần rất lớn, nhất là đối với phụ nữ, trẻ em và “khối ông chồng cũng bị bạo lực gia đình”.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Đề nghị làm rõ hơn trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong chủ trì, phối hợp thực hiện công tác này, ông Vương Đình Huệ đặt vấn đề nếu không phát hiện, xử lý kịp thời thì trách nhiệm thuộc về ai và nếu không rõ thì khó phân định khi hậu quả vụ việc xảy ra rất nghiêm trọng.
“Anh nào cũng lo mà không rõ trách nhiệm thì có khi không bằng một anh lo. Phần nhiều các trường hợp bạo lực gia đình là do báo chí phát hiện” – Chủ tịch Quốc hội nói.
Góp ý về nội dung dự thảo, ông Vương Đình Huệ đánh giá phần bảo vệ nạn nhân bị bạo lực về tinh thần, bạo lực tình dục chưa rõ, trong khi dày vò về tinh thần nhiều khi còn nặng nề hơn thể chất.
Dẫn ý kiến chuyên gia cho rằng việc lựa chọn giới tính thai nhi cũng là bạo lực gia đình, Chủ tịch Quốc hội dẫn thực tế “nhiều trường hợp có thai không theo ý muốn là mấy ông chồng hành hạ khủng khiếp lắm”. Tình trạng mẹ kế bạo hành con riêng của chồng, rồi bố dượng, người tình xâm hại, bạo hành con riêng của vợ là rất nhiều gây bức xúc xã hội nên các ngành tư pháp cần đặc biệt quan tâm đối tượng này.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nêu hiện tượng cha mẹ kỳ vọng quá lớn vào con cái dẫn đến yêu cầu các cháu phải học đến 2-3 giờ sáng cũng như mong muốn con cái cứ phải được điểm 10, phải đi theo nghề nghiệp cha mẹ, trở thành hãnh diện của cha mẹ đã tạo ra áp lực, vượt quá năng lực, khả năng của trẻ em. Do đó dự thảo cần diễn đạt rõ hơn về việc không gây áp lực quá lớn trong lao động và học tập.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Quốc hội
Ông Nguyễn Kim Sơn cho rằng, nếu như quy định điều cấm về hành vi bỏ rơi cha mẹ, người già không chăm sóc, bỏ rơi trẻ em thì cũng nên cân nhắc, xem xét với những hành vi như cha mẹ nhưng không thực hiện trách nhiệm dạy con hay trách nhiệm phối hợp với nhà trường có phải là bạo lực gia đình. "Bên cạnh nuôi thì còn có dạy nhưng lại bỏ không dạy và thứ nữa dạy thái quá thì cần xem là bạo lực với học sinh".
