Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN. (Ảnh: SBV).
Nhận định về biến động tỷ giá, lãi suất trong thời gian qua, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN, cho biết năm 2022 là một năm rất đặc biệt khi toàn bộ dự báo kinh tế vĩ mô trong nước, quốc tế gần như đảo lộn trong bối cảnh có nhiều cú sốc như xung đột Nga - Ukraine,...
"Kinh tế thế giới từ giai đoạn nới lỏng tiền tệ bị chuyển đột ngột sang chế độ thắt chặt do tác động của dịch COVID-19. Trong năm 2022, Fed đã 7 lần nâng lãi suất từ gần 0% lên 5,25%, đây là mức tăng cao nhất trong vòng 40 năm qua, chỉ số USD Index đạt mức cao nhất trong vòng 20 năm qua. Tất cả biến động kinh tế vĩ mô toàn cầu gây tác động rất lớn đến bức tranh chung của nền kinh tế Việt Nam", ông Quang nói.
Trong 8 tháng đầu năm 2022, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành trong bối cảnh lãi suất thế giới tăng nhanh (tính từ đầu năm 2022 đến nay, có tổng cộng 340 lượt tăng lãi suất trên toàn cầu) và áp lực lạm phát trong nước gia tăng, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp.
Tuy nhiên, từ tháng 9 khi Fed liên tục điều chỉnh nhanh, mạnh lãi suất điều hành và dự báo còn tiếp tục tăng trong thời gian tới, đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, tạo sức ép lên lạm phát.
NHNN đã hai lần điều chỉnh tăng các mức lãi suất điều hành vào tháng 9 và tháng 10 mỗi lần khoảng 1 điểm %.
Vụ trưởng Phạm Chí Quang cho rằng với sự biến động của các nước là đối tác thương mại lớn của Việt Nam, động thái giữ mặt bằng lãi suất cao của Fed trong tương lai sẽ ảnh hưởng tới lạm phát và lãi suất của Việt Nam.
"Mặt bằng lạm phát cao và lạm phát cao và xu hướng dịch chuyển dòng vốn trên thế giới sẽ tiếp tục được duy trì. Tất nhiên, mức độ tác động dữ dội, nhanh mạnh của xu hướng thế giới đến kinh tế Việt nam sẽ không như năm 2022 nhưng vẫn sẽ tiếp tục dai dẳng trong năm 2023", ông Quang nhận định.
Về tình hình vĩ mô, ông Quang cho biết mặc dù có khả năng cao là con số lạm phát mà Tổng cục Thống kê sẽ công bố tới đây sẽ dưới 4%, nhưng dấu hiệu từ lạm phát lõi, lạm phát cơ bản là đáng quan ngại.
"Lạm phát cơ bản tháng 1/2022 chỉ tăng 0,66% so với cùng kỳ nhưng sau đó đã liên tục tăng nhanh, mạnh và cho tới cuối tháng 11 đã tăng 4,8% và chúng tôi dự báo sẽ trên 5% trong cả năm, đây là mức cao nhất trong 10 năm trở lại đây", ông nói.
Ông cho rằng sức ép lạm phát trong năm 2023 là rất lớn và định hướng điều hành chính sách tiền tệ là không thể chủ quan với rủi ro lạm phát. Với độ mở của nền kinh tế Việt Nam hiện tại, áp lực lạm phát nhập khẩu và áp lực lên tỷ giá là rất lớn.
Về điều hành chính sách tiền tệ, đại diện NHNN cho hay điều hành lãi suất, tín dụng, tỷ giá trong năm 2023 rất khó đi ngược dòng chảy chung của thế giới. Việc giảm lãi suất cần nỗ lực rất lớn, chúng tôi sẽ cố gắng duy trì mặt bằng lãi suất, yêu cầu các ngân hàng tiết giảm chi phí để giảm lãi suất.
NHNN sẽ hỗ trợ cung ứng vốn cho nền kinh tế nhưng luôn đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát lên hàng đầu, xem xét rất thận trọng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2023 nhưng không cứng nhắc.
Theo ông, mặc dù sức ép tỷ giá đã giảm nhưng không có nghĩa là chủ quan, trong bối cảnh đồng USD còn nhiều biến động và chính sách của Fed có thể thay đổi. NHNN tiếp tục kiên định ổn định thị trường tiền tệ, thông suốt thanh khoản để duy trì tỷ giá ổn định và NHNN có thể tiếp tục mua được ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối.
