Số liệu 22 triệu chứng thư chữ ký số được cấp trong 8 tháng đầu năm 2025 tại Việt Nam là một con số đáng chú ý, phản ánh sự chuyển đổi mạnh mẽ của nền kinh tế số.
Chữ ký số là gì?
Chữ ký số, hay còn gọi là Digital Signature, là một dạng chữ ký điện tử được tạo ra bằng phương pháp mã hóa bất đối xứng. Khác với chữ ký viết tay, chữ ký số không phải là một hình ảnh hay bản vẽ, mà là một chuỗi dữ liệu duy nhất được mã hóa. Nó được sử dụng để xác minh tính toàn vẹn và xác thực của các văn bản, giao dịch điện tử.
Cốt lõi của chữ ký số nằm ở công nghệ mã hóa khóa công khai (Public Key Cryptography). Mỗi người dùng sẽ được cấp một cặp khóa:
Khóa bí mật (Private Key): Giữ riêng cho cá nhân hoặc tổ chức, dùng để ký điện tử.
Khóa công khai (Public Key): Được công bố rộng rãi và dùng để xác minh chữ ký do khóa bí mật tạo ra.
Khi một văn bản được ký số, hệ thống sẽ sử dụng khóa bí mật để tạo ra một chuỗi mã hóa duy nhất. Chuỗi này được đính kèm vào văn bản. Khi người nhận dùng khóa công khai tương ứng để kiểm tra, họ có thể xác minh được: Người ký là ai và văn bản có bị thay đổi sau khi được ký hay không.
Nếu có bất kỳ thay đổi nào dù là nhỏ nhất, khóa công khai sẽ không thể giải mã và xác nhận tính toàn vẹn của văn bản.
Tác dụng của chữ ký số trong bối cảnh hiện nay
Sự bùng nổ của chữ ký số không phải ngẫu nhiên, mà là kết quả của các yếu tố công nghệ và nhu cầu thực tiễn:
Tăng cường bảo mật và tin cậy: Chữ ký số cung cấp mức độ bảo mật cao hơn nhiều so với chữ ký truyền thống. Công nghệ mã hóa bất đối xứng đảm bảo rằng văn bản không thể bị giả mạo và mọi hành vi can thiệp đều được phát hiện.
Tiết kiệm thời gian và chi phí: Thay vì phải in ấn, ký tay, đóng dấu và chuyển phát hồ sơ, chữ ký số cho phép thực hiện các giao dịch pháp lý, thương mại hoàn toàn trên môi trường mạng. Điều này đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp, giúp cắt giảm đáng kể chi phí hành chính và thời gian xử lý công việc.
Phù hợp với môi trường làm việc từ xa: Trong bối cảnh làm việc linh hoạt và từ xa ngày càng phổ biến, chữ ký số là công cụ không thể thiếu để duy trì hoạt động kinh doanh liền mạch.
Thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia: Chữ ký số là hạ tầng thiết yếu của Chính phủ điện tử và kinh tế số. Nó giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu thủ tục giấy tờ và tạo ra một môi trường giao dịch an toàn, minh bạch.
Các ứng dụng của chữ ký số đã vượt ra khỏi lĩnh vực tài chính và hành chính, bao gồm việc ký kết hợp đồng lao động, kê khai thuế, khai báo hải quan, và xác thực các giao dịch thương mại điện tử. Sự phổ biến của chữ ký số là một chỉ dấu rõ ràng cho thấy Việt Nam đang bước những bước vững chắc trên con đường số hóa nền Các bước tạo chữ ký số
Lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ: Bạn cần tìm một nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng (CA) đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép. Các nhà cung cấp uy tín tại Việt Nam bao gồm VNPT, Viettel, FPT, BKAV, v.v...
Đăng ký và hoàn thiện hồ sơ: Tùy thuộc vào đối tượng (cá nhân hay doanh nghiệp), bạn cần chuẩn bị hồ sơ theo yêu cầu của nhà cung cấp.
Đối với cá nhân: Cần có bản sao Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu.
Đối với doanh nghiệp: Cần có bản sao Giấy phép đăng ký kinh doanh và các giấy tờ liên quan.
Ký hợp đồng dịch vụ: Sau khi hồ sơ được duyệt, bạn sẽ ký hợp đồng với nhà cung cấp. Hợp đồng này quy định rõ các điều khoản về quyền và nghĩa vụ của cả hai bên.
Cấp phát chứng thư số và thiết bị: Nhà cung cấp sẽ cấp cho bạn một chứng thư số (là một file dữ liệu điện tử) và một thiết bị lưu trữ khóa bí mật, thường là USB Token.
Chứng thư số: Chứa thông tin của bạn và khóa công khai. Nó giống như "chứng minh thư" điện tử để xác thực bạn là ai.
