Việt Nam trước cơ hội thành kỳ quan đô thị trong kỷ nguyên mới

14 năm trước, chiến thắng của Vịnh Hạ Long giúp VN ghi dấu trên bản đồ kỳ quan thế giới. Lần này, trong bối cảnh các đô thị đang trở thành thước đo của văn minh nhân loại, liệu VN có thể một lần nữa được xướng tên trong top kỳ quan của kỷ nguyên đô thị xanh, thông minh và nhân văn?

Bắt đúng xu thế của thời đại

Từ khi ra đời cách đây 25 năm, New7Wonders - tổ chức nổi tiếng toàn cầu với những cuộc bình chọn "7 Kỳ quan thế giới mới" và "7 Kỳ quan thiên nhiên mới" - đã trở thành hiện tượng văn hóa quốc tế, mở ra một "cuộc đối thoại toàn cầu" khi hàng trăm triệu người trên khắp hành tinh cùng định nghĩa lại kỳ quan của thời đại.

Ảnh: V.G

Năm 2007, tổ chức này công bố "7 Kỳ quan thế giới mới" trong đó có Vạn Lý Trường Thành (Trung Quốc), Đấu trường La Mã (Ý), Đền Taj Mahal (Ấn Độ)… Năm 2011, Vịnh Hạ Long của VN được vinh danh trong "7 Kỳ quan thiên nhiên mới", sánh vai cùng rừng Amazon, thác Iguazu hay đảo Jeju. Năm 2014, New7Wonders tiếp tục tôn vinh 7 Thành phố kỳ quan mới, trong đó có Havana (Cuba), Kuala Lumpur (Malaysia) và Doha (Qatar) - những đô thị kết hợp hài hòa giữa bản sắc và hiện đại. Đến nay, các chiến dịch của New7Wonders đã thu hút hơn 600 triệu lượt bình chọn, mang lại hàng tỉ USD giá trị du lịch và truyền thông cho các điểm đến được công nhận. Nhờ quy mô và sự minh bạch, mỗi hoạt động do tổ chức này khởi xướng đều thu hút sự quan tâm của giới truyền thông và cộng đồng toàn cầu.

Theo ông Bernard Weber, Chủ tịch kiêm nhà sáng lập New7Wonders, chiến dịch "7 Kỳ quan thành phố tương lai" lần này không chỉ là một cuộc bình chọn, mà là "lời kêu gọi cùng tái định nghĩa khái niệm về kỳ quan". Trong kỷ nguyên đô thị hóa toàn cầu, mỗi thành phố đều trở thành tấm gương phản chiếu những gì chúng ta tin tưởng. Đặc biệt, "kỳ quan" giờ đây không chỉ là các công trình đồ sộ, giới hạn trong đá và thép, mà là những thành phố biết "thở" cùng thiên nhiên, vận hành bằng trí tuệ và cảm xúc con người. Đó là những nơi biến tư duy bền vững thành phong cách sống, biến thành tựu công nghệ thành năng lượng hạnh phúc cho mỗi cư dân.

Chiến dịch mới của New7Wonders như được "đo ni đóng giày" cho giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của VN, khi các siêu đô thị với những công trình đẳng cấp, đáp ứng mọi chuẩn mực khắt khe nhất của thế giới, đang được kiến tạo. Từ Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng tới Đà Nẵng, TP.HCM…, các đô thị đang từng bước định hình những khu trung tâm hiện đại mang tầm khu vực. Nhiều khu đô thị thế hệ mới đã bắt đầu được quy hoạch theo mô hình ESG, hướng đến cân bằng giữa thiên nhiên, công nghệ và con người.

Còn nhớ, 5 năm trước, khi Vinhomes Ocean Park (Gia Lâm, Hà Nội) công bố ý tưởng "đem biển về TP", đa số mọi người đều ngỡ ngàng xem đây là nhiệm vụ bất khả thi. Trước đó, với hầu hết các dự án bất động sản, không gian mặt nước thường chỉ là một vài dòng nước nhân tạo hoặc lớn hơn là một mặt hồ nho nhỏ để tạo cảnh quan. Vinhomes ngược lại, hướng tới điều chưa ai làm được thời điểm ấy, tạo nên một cuộc sống như nghỉ dưỡng ở biển thực sự cho chính cư dân của mình ngay giữa thủ đô. Biển hồ nước mặn nhân tạo rộng tới 6,1 ha ngay kế cận hồ nước ngọt trải cát trắng 24,5 ha là một kỳ quan "độc nhất vô nhị" không chỉ trong các khu đô thị ở VN mà còn trên thế giới. Nước biển mặn, xanh trong từ giải pháp công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới đã mang tới cho cư dân Vinhomes Ocean Park một cuộc sống "ở biển" giữa lòng đô thị không thể tìm thấy ở bất cứ đâu.

Ảnh: V.G

Cuộc sống ấy, kết hợp với rất nhiều công trình khác như hơn 117 ha công viên, cây xanh, mặt nước, hơn 60 sân chơi trẻ em, 150 sân tập thể thao... đã mở ra một đại đô thị nghỉ dưỡng 365 ngày sôi động đích thực cho người dân. Cái tên "thành phố biển hồ" trở thành tên gọi đầy tự hào của cư dân "Hà Nội mới" phía đông thủ đô - nơi bỏ lại mọi sự ồn ào, ô nhiễm vốn có của thành thị.

Từ đó đến nay, cuộc sống hòa mình vào thiên nhiên trở thành một chuẩn mực mới cho các siêu đô thị của VN. Mới nhất, Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ Vinhomes Green Paradise khởi công hôm 19.5 tại TP.HCM còn định hình một đẳng cấp vượt lên những tiêu chuẩn của quốc tế. Cụ thể, không dừng ở mô hình ESG đang là xu thế mà các TP lớn trên thế giới theo đuổi, Vinhomes Green Paradise được định vị là siêu đô thị ESG++, bên cạnh 3 trụ cột E (Environment - Môi trường), S (Social - Xã hội), G (Governance - Quản trị) còn mở rộng ra R-R (Regeneration - Tái sinh, và Resilience - Thích ứng). Tầm nhìn của dự án là đáp ứng tiêu chuẩn/chứng chỉ Xanh thế giới BREEAM và chứng chỉ đô thị thông minh ISO 37122 cho toàn bộ dự án, trở thành Global Flagship ESG++ City - Biểu tượng toàn cầu về đô thị nghỉ dưỡng ESG++. Đây sẽ là nơi vừa phát triển kinh tế du lịch nghỉ dưỡng biển cao cấp, vừa dẫn đầu trong bảo tồn và tái sinh thiên nhiên, thích ứng dài hạn với biến đổi khí hậu, trở thành hình mẫu phát triển cho các TP ven biển toàn cầu.

KTS Khương Văn Mười, nguyên Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư VN, nhận xét: Các TP văn minh trên thế giới đều phát triển tiến ra bờ biển, hình thành nên những khu đô thị hiện đại nhưng vẫn giữ được hệ sinh thái tự nhiên. Vinhomes Green Paradise đã bắt đúng được xu thế của thời đại, tập trung vào kiến trúc xanh, công trình xanh, tổ chức một xã hội văn minh, có văn hóa để xây dựng nên khu đô thị có đầy đủ môi trường sống, môi trường sạch, phát triển bền vững.

"Những năm đầu thập niên 90 khi TP.HCM có khu đô thị Phú Mỹ Hưng, đây được coi là khu đô thị kiểu mẫu đầu tiên của VN, cho người dân biết một cuộc sống có tổ chức là như thế nào. Sau đó, Sala ở Thủ Thiêm nâng tầm không gian sống xanh trong lành, tiện ích nội khu đa dạng và đẳng cấp. Đến nay, Vinhomes Green tiếp tục vượt lên một bậc mới, định hình cuộc sống chất lượng tuyệt đối từ dịch vụ tới cảm xúc, định nghĩa cuộc sống đô thị thông minh, ứng dụng công nghệ cao. Đó chính là giá trị sống mới cho nhân loại", KTS Khương Văn Mười đánh giá.

Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế

Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch xã hội Trần Tường Huy cho rằng VN hoàn toàn đủ điều kiện tham gia chiến dịch "7 Wonders of Future Cities" và tận dụng cơ hội để quảng bá hình ảnh đô thị.

ảnh: V.G

Theo ông, đất nước ta đang ở giai đoạn đô thị hóa nhanh, chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng thông minh và bền vững. Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và nhiều đô thị mới nổi đang ứng dụng công nghệ, cải thiện hạ tầng, đẩy mạnh giao thông công cộng, hướng đến chất lượng sống tốt hơn cho người dân. Đây chính là những yếu tố cốt lõi mà cuộc bình chọn hướng tới TP tương lai hiện đại, nhân văn và hài hòa môi trường. Bên cạnh đó, VN từng có vịnh Hạ Long được ghi danh trong "7 Kỳ quan thiên nhiên mới" là lợi thế đáng kể về kinh nghiệm truyền thông và vận động quốc tế.

Tuy nhiên, ông Huy lưu ý chiến thắng trong hạng mục mới đòi hỏi cách tiếp cận khác khi thuyết phục bằng chiến lược phát triển đô thị và dữ liệu minh chứng. Một hướng đi thực tế là lựa chọn 1 - 2 đô thị đại diện thay vì dàn trải. Đơn cử, Đà Nẵng có mô hình thành phố biển, công nghệ, xanh; hay TP.HCM có đô thị thông minh quy mô lớn, chuyển mình với hệ thống metro và giao thông công cộng. Các TP VN nên công bố bộ chỉ số chất lượng sống cập nhật theo chuẩn quốc tế, đồng thời sản xuất tài liệu, video, nghiên cứu để truyền thông ra thế giới…

"TP.HCM cũng nên là địa phương được đưa vào cuộc bình chọn vì đây là "siêu đô thị mới" của VN, hội tụ đầy đủ chức năng của một trung tâm kinh tế - công nghiệp, dịch vụ - nghỉ dưỡng - sinh thái. Không có đô thị nào trên thế giới giống TP.HCM. Thành phố đang phát triển theo mô hình đa đô thị, mở rộng không gian, kết nối vùng và hướng tới các tiêu chuẩn quốc tế", vị chuyên gia này nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Hương Thu, CEO Công ty tư vấn công trình xanh GREENVIET, khẳng định: Các đô thị mới của VN không chỉ đáp ứng những điều kiện cơ bản theo chuẩn quốc tế, mà còn có rất nhiều lợi thế riêng. Đơn cử, với Vinhomes Green Paradise, khu đô thị có địa thế tựa rừng hướng biển - trước mặt là Thái Bình Dương bao la, sau lưng là khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn hơn 75.000 ha được UNESCO công nhận. Một đô thị với vị thế như vậy là có thể nói chưa từng có trên thế giới. Đây là tiền đề để Vingroup quy hoạch và thiết kế sinh thái hòa hợp với thiên nhiên, tối ưu năng lượng và nước; mật độ xây dựng chỉ khoảng 16%, phần lớn diện tích ưu tiên cho cây xanh và mặt nước. Cùng với đó, Vingroup đã chủ động hệ thống giao thông xanh thông qua đề xuất đường sắt tốc độ cao (chạy bằng điện) kết nối trực tiếp trung tâm TP.HCM, 100% phương tiện giao thông nội khu không phát thải và tiên phong sử dụng 100% điện sạch/điện tái tạo... Những lợi thế này đảm bảo nguy cơ ô nhiễm môi trường được giảm tới mức tối thiểu mà không phải đô thị nào trên thế giới cũng đã làm được.

Chung tay khẳng định niềm tự hào Việt Nam

Ông Trần Tường Huy đánh giá, việc giành được danh hiệu quốc tế sẽ tạo ra giá trị rất lớn cho điểm đến. Đơn cử, Paris (Pháp) khi được định hình là kinh đô ánh sáng, trung tâm văn hóa lịch sử hàng đầu thế giới, mỗi năm đón khoảng 130 triệu lượt khách du lịch, gấp nhiều lần dân số. Đó là hiệu quả của định vị thương hiệu địa phương. Khi TP trở thành một biểu tượng trên bản đồ du lịch toàn cầu, giá trị lan tỏa là vô cùng mạnh mẽ.

Ảnh: V.G

"Tôi từng thực hiện chương trình Bình chọn điểm đến tiêu biểu Đồng bằng sông Cửu Long nên có kinh nghiệm. Nếu chỉ hô hào trên các kênh truyền thống mà không tiếp cận đúng nhóm cư dân sở tại, hiệu quả sẽ bị hạn chế. Ở Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều người không đọc báo để theo dõi thông tin, nên họ không biết rằng chính quê hương mình đang được tham gia một cuộc bình chọn lớn. Do đó, thông tin cuộc thi cần được mở rộng hơn nữa, "viral" mạnh hơn nữa để hàng triệu người Việt sẽ một lần nữa cùng lan tỏa khát vọng về những đô thị xanh, sáng tạo và hạnh phúc. Đây không chỉ là một cuộc bình chọn mà là một tuyên ngôn về tầm nhìn và niềm tin vào tương lai mà VN đang kiến tạo cho chính mình", ông Trần Tường Huy gợi ý.

Chuyên gia quy hoạch đô thị Nguyễn Mạnh Bình San nhấn mạnh: Nếu VN được ghi danh trong cuộc bình chọn này, lợi ích mang lại sẽ rất lớn. Danh hiệu quốc tế không chỉ giúp gia tăng lượng khách du lịch mà còn tạo động lực để địa phương tiếp tục hoàn thiện mô hình đô thị xanh, đáng sống và phát triển bền vững. Xu hướng của thế giới đặt trọng tâm vào sự cân bằng thiên nhiên, văn hóa và con người, còn công nghệ chỉ đóng vai trò hỗ trợ để nâng cao chất lượng sống. Mục tiêu của cuộc bình chọn là tìm ra những đô thị hình mẫu để truyền cảm hứng cho sự phát triển tương lai của nhân loại. Đây không chỉ là một cuộc thi danh hiệu, mỗi lá phiếu của người dân chính là lời khẳng định niềm tự hào các đô thị VN, là cách chúng ta cùng nhau giới thiệu hình ảnh đất nước năng động, đáng sống với bạn bè thế giới. Khi cộng đồng đồng lòng bầu chọn, chúng ta không chỉ hướng tới một giải thưởng mà đang góp phần xây dựng và định vị tương lai cho chính nơi mình đang sống.