Những ngày vừa qua, hàng loạt container tại các vựa thu mua sầu riêng ở Đắk Lắk phải "nằm đường", nối thành hàng dài vì không thể kiểm định chất lượng sản phẩm trước khi xuất khẩu.
Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, hàng trăm container đông lạnh chở sầu riêng nối đuôi nhau đậu kín hai bên QL26, đoạn qua các xã Ea Knuếc và Krông Pắk (thuộc H.Krông Pắk, Đắk Lắk cũ). Suốt ngày đêm, các tài xế phải để máy lạnh container hoạt động liên tục để giữ nhiệt độ ổn định, tránh sầu riêng hư hỏng.
Hàng loạt container chở sầu riêng nổ máy "nằm đường" chờ kiểm định ở Đắk Lắk
ẢNH: HỮU TÚ
Tình trạng container nối đuôi nhau đậu hai bên QL26 không chỉ làm ách tắc giao thông mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Trên mạng xã hội, nhiều clip lan truyền cảnh các chủ vựa sầu riêng “than trời” vì sản phẩm không thể kiểm định, tồn đọng lâu ngày, dẫn đến thiệt hại kinh tế nghiêm trọng.
Trước tình hình này, Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk đã có văn bản gửi Bộ NN-MT và UBND tỉnh về việc kiến nghị hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong tiêu thụ và xuất khẩu sầu riêng niên vụ 2025.
Theo đó, từ ngày 11.10 đến nay, các phòng xét nghiệm được chỉ định kiểm nghiệm dư lượng hóa chất (Cd, vàng O…) cho sầu riêng xuất khẩu đồng loạt tạm ngừng hoạt động để bảo trì và nâng cấp hệ thống.
Trong khi đó, Đắk Lắk đang vào cao điểm thu hoạch, kéo dài dự kiến 20 - 30 ngày nữa mới kết thúc mùa vụ. Việc tạm dừng xét nghiệm khiến doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục kiểm nghiệm và cấp chứng nhận xuất khẩu, gây ùn ứ hàng hóa và nguy cơ thiệt hại kinh tế lớn.
Đắk Lắk đang trong giai đoạn cao điểm thu hoạch sầu riêng
ẢNH: T.X
Gần 2.000 container sầu riêng hiện ùn ứ tại các kho, trên đường vận chuyển và ở khu vực cửa khẩu. Do không thể kiểm định, nhiều doanh nghiệp buộc phải tạm ngưng thu mua, khiến giá sầu riêng trên thị trường giảm mạnh. Nhiều hộ nông dân không dám thu hoạch, hàng nghìn tấn sầu riêng có nguy cơ chín rụng, hư hỏng.
Đặc biệt, phát sinh tổn thất kinh tế lớn cho doanh nghiệp và người dân do chi phí lưu kho, vận chuyển, điện lạnh tăng cao, cùng với thiệt hại trực tiếp từ việc mất sản lượng, mất thị trường và mất uy tín xuất khẩu.
Tình hình này không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập của hàng ngàn hộ dân, mà còn có thể gây đứt gãy chuỗi cung ứng sầu riêng của Việt nam; ảnh hưởng tiêu cực đến vị thế và thương hiệu của ngành sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk kiến nghị UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo khẩn các phòng xét nghiệm sớm được công nhận khôi phục hoạt động xét nghiệm phục vụ xuất khẩu sầu riêng, đặc biệt ưu tiên khu vực Tây nguyên - Đắk Lắk trong giai đoạn cuối vụ.
Tuyến QL26 tấp nập xe chở sầu riêng hồi tháng 9.2025
ẢNH: HỮU TÚ
Ngoài ra, thiết lập cơ chế "ưu tiên nhanh" đối với các mẫu xét nghiệm sầu riêng xuất khẩu trong thời gian cao điểm để đảm bảo lưu thông hàng hóa; giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân.
UBND tỉnh Đắk Lắk xem xét ủy quyền tạm thời cho các đơn vị xét nghiệm đủ năng lực tại địa phương, được Bộ NN - MT thẩm định, nhằm duy trì tính liên tục và thông suốt của chuỗi sản xuất tiêu thụ - xuất khẩu.
Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần phối hợp cùng Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk rà soát, thống kê thiệt hại, ban hành chính sách hỗ trợ kịp thời đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân bị ảnh hưởng nặng nề.
