Ngày 28/3/2025, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cùng Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), do Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương làm Trưởng đoàn, đã có cuộc làm việc với Bộ Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo của Cộng hòa Séc. Cuộc thảo luận này diễn ra trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Việt Nam đến Cộng hòa Séc, nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Hợp tác nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo
Việt Nam và Cộng hòa Séc đều nhận thức sâu sắc rằng, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò then chốt trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Buổi làm việc không chỉ đề cập đến các chính sách hợp tác nghiên cứu mà còn nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc tạo ra giá trị kinh tế, tăng trưởng bền vững và giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, và phát triển công nghệ cao.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đã bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến việc tìm hiểu, học hỏi từ các chính sách và cơ chế phát triển nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo của Cộng hòa Séc, với trọng tâm là ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất và kinh doanh thực tiễn. Thứ trưởng nhấn mạnh rằng, việc chuyển giao và thương mại hóa công nghệ là yếu tố quyết định để nâng cao giá trị gia tăng và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Thứ trưởng cũng khẳng định tầm quan trọng của các chương trình hợp tác quốc tế, đặc biệt là khi Việt Nam đang tích cực triển khai chiến lược chuyển đổi số quốc gia. Các lĩnh vực công nghệ nền tảng như trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain và công nghệ sinh học đang được Việt Nam tập trung phát triển; sự hợp tác chặt chẽ với các quốc gia có kinh nghiệm như Cộng hòa Séc sẽ giúp thúc đẩy quá trình ứng dụng, phát triển các công nghệ này một cách hiệu quả và bền vững.
Liên quan đến dự thảo sửa đổi Luật Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo cùng các tiêu chí đánh giá từ năm 2017, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đề nghị Séc chia sẻ kinh nghiệm để giúp Việt Nam xây dựng các chính sách phù hợp và ứng dụng cao.
Trao đổi tại buổi làm việc, Bộ Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo của Cộng hòa Séc cho biết, hiện nay, Bộ đang áp dụng cơ chế nghiên cứu đổi mới sáng tạo mạnh mẽ, đặc biệt chú trọng kết nối giữa các cơ sở nghiên cứu và doanh nghiệp. Bộ chịu trách nhiệm phân bổ nguồn lực cho các chương trình nghiên cứu và phát triển, đồng thời nỗ lực hoàn thiện hệ thống luật pháp để thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ viện nghiên cứu, trường đại học sang doanh nghiệp.
Bộ cũng tập trung tạo ra môi trường thuận lợi để xây dựng các liên kết giữa ngành công nghiệp và các cơ sở nghiên cứu, đặc biệt trong các lĩnh vực có tiềm năng phát triển mạnh như công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo và công nghệ thông tin.
Cộng hòa Séc đã triển khai các chính sách đầu tư vào nghiên cứu ứng dụng, bao gồm các chương trình nghiên cứu liên ngành nhằm tăng cường hợp tác giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp, tối ưu hóa việc ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.
Một điểm đáng chú ý là Séc đã chia sẻ cơ chế đánh giá kết quả nghiên cứu áp dụng từ năm 2017, với hai tiêu chí chính: mức độ ứng dụng thực tế và số lượng bài nghiên cứu công bố trên các tạp chí khoa học uy tín. Cơ chế này giúp đảm bảo các kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tế, tạo ra giá trị kinh tế và xã hội. Kết quả đánh giá được tổng hợp từ 3 nguồn chính: viện nghiên cứu, cơ quan cấp tài chính và Bộ Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo. Cơ chế này không chỉ giúp xác định các dự án nghiên cứu tiềm năng mà còn thúc đẩy sự minh bạch và hiệu quả trong việc phân bổ nguồn lực cho nghiên cứu và phát triển.
Các lĩnh vực hợp tác tiềm năng Việt Nam và Séc
Trong khuôn khổ buổi làm việc, phía Cộng hòa Séc đã giới thiệu một số chương trình hợp tác nổi bật của nước này do Bộ Công Thương Séc triển khai, trong đó tập trung vào các lĩnh vực công nghệ tiên tiến như AI, bán dẫn và lượng tử. Đặc biệt, công nghệ sinh học đã được Séc chú trọng phát triển từ lâu và hiện là một trong những lĩnh vực mũi nhọn trong chiến lược nghiên cứu và đổi mới sáng tạo quốc gia.
Phía Việt Nam cũng đã chia sẻ những mong muốn cụ thể trong việc học hỏi kinh nghiệm từ Cộng hòa Séc, đặc biệt là trong việc thiết lập các cơ chế chính sách nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia nghiên cứu, tạo ra các nền tảng nghiên cứu mở, và đẩy mạnh việc chuyển giao công nghệ.
Chiều cùng ngày, Đoàn công tác Bộ KH&CN do Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc cùng Hạ viện, Cộng hòa Séc.
