Matcha latte với màu xanh mát mắt, vị ngọt thanh, dễ uống cùng nhiều lời khen ngợi về lợi ích sức khỏe, được nhiều người lựa chọn như một phần không thể thiếu trong thực đơn mỗi ngày thay thế các thức uống khác. Thậm chí có người còn uống 2-3 ly/ngày. Liệu việc tiêu thụ nhiều thức uống này có tốt cho sức khỏe?
Dưới đây là chia sẻ của bác sĩ Chu Thị Dung, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3 sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của thức uống này từ góc nhìn khoa học và y học cổ truyền.
Matcha là gì, vì sao được yêu thích?
Matcha là bột trà xanh được xay mịn từ lá trà non Nhật Bản, trồng trong điều kiện che nắng để tăng hàm lượng chlorophyll và L-theanine. Không giống như trà xanh thông thường chỉ dùng phần nước hãm, khi uống matcha, ta tiêu thụ toàn bộ phần lá trà, do đó hàm lượng hoạt chất sinh học cũng cao hơn.
Một số thành phần chính trong matcha như:
Caffeine: Tạo sự tỉnh táo, tập trung, nhưng cũng có thể gây mất ngủ hoặc bồn chồn.
L-theanine: Một axit amin có khả năng làm dịu hệ thần kinh, cân bằng với tác dụng kích thích của caffeine.
Catechins (EGCG): Chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ tim mạch, chống lão hóa, hỗ trợ chuyển hóa mỡ.
Chính vì vậy, matcha thường được coi là "siêu thực phẩm", giúp chống lão hóa, giảm stress và hỗ trợ giảm cân.
"Matcha latte là sự kết hợp giữa bột matcha và sữa (sữa tươi, sữa hạt, sữa đặc), thường được pha thêm đường hoặc siro để dễ uống. Sự hấp dẫn của nó nằm ở màu sắc bắt mắt, hương vị dễ chịu, cảm giác sảng khoái. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát lượng dùng, matcha latte có thể gây ra những hệ lụy sức khỏe khó lường", bác sĩ Dung chia sẻ.
Matcha latte là sự kết hợp giữa bột matcha và sữa, có màu sắc bắt mắt và hương vị thơm ngon
ẢNH. LÊ CẦM
Uống matcha latte mỗi ngày, lợi hay hại?
Hàm lượng caffeine trong matcha khá cao. Mỗi ly matcha latte thường chứa khoảng 2 g matcha, cung cấp khoảng 60-80 mg caffeine, tương đương nửa ly cà phê. Nếu uống 2-3 ly/ngày, bạn có thể nạp hơn 150-200 mg caffeine, gây mất ngủ, tim đập nhanh, lo âu, đặc biệt với người nhạy cảm.
Đường và calo ẩn sau vị ngọt thanh. Nhiều quán dùng sữa đặc, siro đường hoặc sữa ngọt để pha matcha latte. Trung bình một ly có thể chứa đến 15-25 g đường, tương đương 3-5 thìa cà phê đường, vượt quá khuyến nghị của WHO về lượng đường dùng trong ngày.
Ảnh hưởng đến hấp thu sắt. EGCG và catechin trong matcha ức chế hấp thu sắt không heme (từ thực vật). Người có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt (đặc biệt là phụ nữ trẻ, ăn chay trường) nên hạn chế uống matcha gần bữa ăn hoặc uống quá thường xuyên.
Nguồn gốc không rõ ràng có thể gây hại. Một số loại matcha giá rẻ, không rõ xuất xứ có thể chứa kim loại nặng hoặc dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, ảnh hưởng đến gan, thận nếu dùng lâu dài.
Lợi hay hại là do cách dùng
Bác sĩ Dung cho biết, theo y học hiện đại, matcha là nguồn chất chống oxy hóa, nhưng lợi ích chỉ đạt được khi dùng đúng liều và kết hợp với chế độ ăn lành mạnh. Nếu lạm dụng, lợi bất cập hại.
Theo y học cổ truyền, trà xanh (lục trà) được xếp vào nhóm thanh nhiệt, lợi thấp, có thể giúp làm mát gan, tiêu hóa tốt, giải độc. Tuy nhiên, tính hàn của matcha không phù hợp với người tỳ vị hư hàn, dễ gây đau bụng, tiêu chảy, lạnh tay chân nếu dùng nhiều hoặc khi bụng đói.
Cách sử dụng matcha latte an toàn và khoa học
Chỉ nên uống 1 ly/ngày, ưu tiên vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều. Chọn matcha nguyên chất, có chứng nhận an toàn, không phẩm màu, không tạp chất. Dùng sữa không đường hoặc sữa hạt ít ngọt, hạn chế thêm đường hoặc siro. Không uống lúc bụng đói hoặc ngay trước giờ ngủ. Người có bệnh dạ dày, thiếu máu, rối loạn giấc ngủ, phụ nữ có thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.
"Matcha latte không phải là 'thần dược', cũng không phải 'kẻ xấu'. Nếu biết dùng đúng cách, đây vẫn là một lựa chọn tốt giúp tinh thần tỉnh táo và cung cấp chất chống oxy hóa", bác sĩ Dung chia sẻ.
