Hôm 18/5, văn phòng cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden ra thông báo cho biết, ông được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt và đã di căn tới xương, đang xem xét các phương án điều trị.
"Ông Joe Biden được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt. Đây là dạng ung thư ác tính, nhưng dường như nhạy cảm với hormone và điều đó có thể mang lại cơ hội kiểm soát hiệu quả căn bệnh. Tổng thống và gia đình đang xem xét các phương án điều trị với đội ngũ bác sĩ", thông báo ghi rõ.
Các bác sĩ phát hiện khối u tuyến tiền liệt khi khám bệnh cho ông Biden, 82 tuổi, hồi tuần trước, sau khi cựu tổng thống gặp các triệu chứng tiết niệu ngày càng tăng. "Hôm 16/5, ông được chẩn đoán bị ung thư có điểm số Gleason 9 đã di căn tới xương", thông báo có đoạn.
Hệ thống điểm Gleason là thang xếp loại mức độ bệnh ung thư tuyến tiền liệt, được tính bằng tổng điểm của hai mẫu tế bào chiếm ưu thế nhất trong khối u, mỗi mẫu được chấm điểm từ 1 đến 5. Điểm Gleason ở mức 9 đồng nghĩa đây là một trong những dạng ung thư tuyến tiền liệt ác tính nhất.
Cựu tổng thống Mỹ Joe Biden được chuẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt - Ảnh: Thời báo New York
Ung thư tuyến tiền liệt hiện nay là một bệnh phổ biến ở nam giới, đứng hàng thứ 3 về tỉ lệ mắc mới sau ung thư vú và ung thư phổi (theo GLOBOCAN 2020). Tỉ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt tăng dần theo tuổi, gần 60% bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt được chẩn đoán ở độ tuổi trên 65.
Thực tế, rất nhiều trường hợp ung thư tuyến tiền liệt ở thể ẩn, không có triệu chứng lâm sàng, bệnh nhân được phát hiện bệnh tình cờ, hoặc giải phẫu tử thi sau khi tử vong do những nguyên nhân khác. Thường có 2 lý do làm cho bệnh nhân phải đi khám bệnh: các triệu chứng về rối loạn tiểu tiện như tiểu khó, tia nhỏ, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, hay bí tiểu cấp và các dấu hiệu khi u lan toả hoặc đã có di căn như đau xương, đau tầng sinh môn, phù nề chi dưới hay xuất tinh ra máu...
Ung thư tiền liệt tuyến nếu phát hiện sớm, ở giai đoạn đầu và được điều trị tích cực thì có thể khỏi bệnh và có trên 95% bệnh nhân sống thêm trên 5 năm, thậm chí 10-15 năm sau khi được chẩn đoán. Các phương pháp điều trị cơ bản ung thư tuyến tiền liệt bao gồm: phẫu thuật, xạ trị, liệu pháp ức chế androgen, điều trị hóa trị, điều trị miễn dịch kết hợp điều trị triệu chứng như giảm đau, chống hủy xương...
Ngày nay, với sự tiến bộ trong chẩn đoán, việc phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt trong cộng đồng đã và đang được nhiều quốc gia quan tâm. Có thể sàng lọc, chẩn đoán phát hiện sớm bằng thăm khám và xét nghiệm ở nam giới trên 50 tuổi hoặc trên 45 tuổi nếu có tiền sử gia đình ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, ở nước ta, việc sàng lọc phát hiện sớm bệnh này vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Nhiều bệnh nhân khi chẩn đoán đã ở giai đoạn muộn, di căn xa (hay gặp nhất là di căn xương), gây khó khăn trong việc điều trị và làm giảm thời gian sống thêm cho bệnh nhân, giảm chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân gây Ung thư tuyến tiền liệt
Ngày nay, người ta vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra Ung thư tiền liệt tuyến (UTTLT). Cũng như tất cả các loại ung thư khác, sự sinh sản của những tế bào bị đột biến gen nhiều lần được xem như là nguyên nhân gây ra UTTLT. Sự sinh sản này xảy ra liên tục và không ngừng do các tế bào đột biến không còn chịu sự kiểm soát của cơ thể. Vì thế, bệnh luôn có khuynh hướng lan rộng tại chỗ cũng như lan sang các cơ quan khác (di căn). Tuy nhiên, qua những thống kê dịch tễ học, người ta nhận thấy có một số yếu tố nguy cơ như sau :
- Tuổi càng cao càng dễ bị UTTLT.
- Tiền sử gia đình: nếu trong gia đình đã có người mắc bệnh thì cần chú ý đến những người cao tuổi trong gia đình.
- Những người mà điều kiện làm việc tiếp xúc nhiều với các chất phóng xạ.
- Ăn nhiều thịt, mỡ động vật: vì thịt động vật nấu ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra chất heterocyclic amines, hoặc khi nướng trên lửa sẽ sinh ra polycyclic aromatic hydrocarbons, là những chất gây ra ung thư. Dầu thực vật, mỡ cá và các sản phẩm từ sữa như bơ, phô-mai không có nguy cơ gây UTTLT.
- Các thực phẩm giàu năng lượng dễ gây ra UTTLT. Một số nghiên cứu cho thấy có sự liên hệ giữa UTTLT và những người có khối lượng cơ thể quá khổ, chỉ số BMI cao (body mass index).
- Hoạt động tình dục nhiều cũng có thể gây ra UTTLT, tuy nhiên vấn đề này còn đang gây nhiều tranh cãi.
- Phì đại tiền liệt tuyến cũng góp phần trong UTTLT.
- Những người thắt ống dẫn tinh sẽ tăng nguy cơ UTTLT hơn người bình thường sau 20 năm.
- Thiếu sinh tố D.
Dấu hiệu lâm sàng khi mắc Ung thư tuyến tiền liệt
Có thể gặp các triệu chứng tại chỗ và triệu chứng toàn thân:
Triệu chứng tại chỗ:
- Bí tiểu gặp 20-25%.
- Đau lưng, đau chân gặp 20-40%
- Tiểu ra máu gặp 10-15%.
- 47% bệnh nhân mắc ung thư tiền liệt tuyến không có triệu chứng.
Triệu chứng toàn thân:
- Sút cân, ăn mất ngon
- Đau xương hoặc gãy xương bệnh lý
- Đau phù chi dưới
- Suy thận nếu ung thư tiền liệt tuyến xâm lấn hai lỗ niệu quản và các hạch sau phúc mạc.
Ung thư tuyến tiền liệt có điều trị được không?
Các chuyên gia về ung thư tuyến tiền liệt tại Mỹ cho biết, những tiến bộ gần đây trong chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt - phần lớn dựa trên nghiên cứu do Viện Y tế Quốc gia và Bộ Quốc phòng tài trợ - đã thay đổi bức tranh vốn từng vô cùng ảm đạm đối với những người đàn ông mắc bệnh ở giai đoạn cuối.
Tiến sĩ Daniel W. Lin, chuyên gia về ung thư tuyến tiền liệt tại Đại học Washington, cho biết: “Giờ đây, cuộc sống được tính bằng năm, không phải bằng tháng nữa”.
Tiến sĩ Judd Moul, một chuyên gia về ung thư tuyến tiền liệt tại Đại học Duke, cho biết những người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương, "có thể sống thêm 5, 7, 10 năm hoặc hơn nữa" với các phương pháp điều trị hiện tại. Một người đàn ông như ông Biden, ở độ tuổi 80, "hy vọng có thể qua đời vì nguyên nhân tự nhiên chứ không phải vì ung thư tuyến tiền liệt", ông nói.
Theo The New York Times, BV Bạch Mai, BV Ung bướu HN
