Giá thuê không theo kịp giá nhà
Ông T.M (phường Xuân Hòa, TPHCM) sở hữu căn nhà phố 1 trệt, 2 lầu với diện tích sử dụng 150m² trên đường Võ Chí Công (phường Phước Long). Do chuyển về sống cùng cha mẹ lớn tuổi, ông quyết định cho thuê căn nhà với giá 15 triệu đồng/tháng. Nhưng vì vị trí xa trung tâm, thiếu tiện ích như chợ hay siêu thị, mức giá này vẫn chỉ ở ngưỡng “dễ chịu” so với mặt bằng chung.
Trên thị trường, căn nhà được định giá khoảng 10 tỷ đồng. Tính ra, tỷ suất sinh lời từ cho thuê chỉ vào khoảng 1,8%/năm - con số khá khiêm tốn và thấp hơn đáng kể so với gửi tiết kiệm ngân hàng.
Ở chiều ngược lại, bà P.N (phường Long Trường) có phần “may mắn” hơn khi cho thuê căn hộ tại Thảo Điền (phường An Khánh) với giá 14 triệu đồng/tháng. Căn hộ này được định giá khoảng 5 tỷ đồng, giúp tỷ suất lợi nhuận cho thuê đạt mức 3,3%/năm - cao hơn gần gấp đôi so với trường hợp của ông T.M.
Dù vậy, áp lực tài chính vẫn chưa giảm bớt với bà P.N, bởi khoản vay mua nhà khiến tiền thu từ cho thuê mỗi tháng chỉ vừa đủ “gánh” phần lãi ngân hàng.
Giá cho thuê nhà khu vực phía Nam không theo kịp giá bán (Ảnh minh họa: Trịnh Nguyễn).
Không chỉ dừng lại ở hai trường hợp nêu trên, thị trường bất động sản phía Nam còn ghi nhận hàng loạt ví dụ cho thấy tỷ suất sinh lời từ cho thuê ngày càng “teo tóp” trong vài năm gần đây. Thậm chí, nhiều ý kiến cho rằng với mức giá thuê rẻ như hiện nay, thay vì vay ngân hàng mua nhà rồi gồng gánh trả lãi, việc đi thuê lại kinh tế hơn.
Ông Đinh Minh Tuấn - Giám đốc khu vực miền Nam của PropertyGuru Việt Nam - cho biết tỷ suất lợi nhuận cho thuê chung cư TPHCM đã giảm từ 2,8% năm ngoái xuống khoảng 2,2%/năm vào cuối năm nay. Nhà phố, nhà riêng cũng chỉ quanh mức 1,8%. Theo ông Tuấn, giá bán - đặc biệt căn hộ trung tâm - tăng quá nhanh, bỏ xa tốc độ tăng của giá thuê, khiến hiệu quả khai thác ngày càng thấp.
Thị trường cũng ghi nhận sự dịch chuyển nguồn cung. Nếu trước đây khu Nam tập trung đông dự án cho thuê, thì nay lượng lớn căn hộ lại đổ về phía Đông - nơi các dự án cao cấp chiếm ưu thế. Khi nguồn cung tăng mạnh ở phân khúc giá cao, giá thuê khó có cơ hội bứt lên.
Bình Dương - nơi thị trường căn hộ phía Nam sôi động thời gian qua - cũng không nằm ngoài xu hướng, khi tỷ suất cho thuê giảm từ 4,4% xuống còn khoảng 3,9%/năm.
Ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt - Giám đốc Bộ phận Phát triển Nhà ở CBRE Việt Nam - cho hay giá căn hộ đã “tăng nóng” trong thời gian dài. Trung bình mỗi năm giá tăng 20-30%, có giai đoạn chạm tới 40%. Ngược lại, giá thuê sau Covid-19 phục hồi chậm, dự kiến 5 năm tới mỗi năm cũng chỉ tăng 5-10%. “Độ vênh” lớn giữa tốc độ tăng giá bán và giá thuê khiến tỷ suất cho thuê tiếp tục giảm khi tính theo giá trị mua hiện tại.
Ông Kiệt cho biết cấu trúc nguồn cung TPHCM cũng góp phần tạo áp lực. Thị trường hiện dư thừa căn hộ cao cấp, hạng sang, trong khi phân khúc tầm trung và vừa túi tiền cực kỳ khan hiếm. Giá bán các dự án cao cấp phổ biến 120-150 triệu đồng/m², thậm chí 180-200 triệu đồng/m², cao hơn nhiều so với mức bình quân 90 triệu đồng/m².
Không chỉ vậy, việc siết hoạt động cho thuê ngắn ngày (như Airbnb) 1-2 năm gần đây cũng khiến một kênh cho thuê vốn đem lại tỷ suất cao bị thu hẹp. TPHCM đang thí điểm lại loại hình này, kỳ vọng có thể mở thêm dư địa cải thiện lợi nhuận cho nhà đầu tư trong thời gian tới.
Hành vi đầu tư liệu có thay đổi?
Không khó để nhận thấy phần lớn nhà đầu tư hiện nay mua bất động sản chủ yếu để chờ tăng giá, thay vì trông chờ vào dòng tiền cho thuê. Những dự án cũ - nơi giá mua ban đầu thấp hơn - vẫn cho tỷ suất thuê tốt hơn, trong khi nhiều dự án mới có giá bán cao nhưng chưa thể khai thác cho thuê hiệu quả.
Đại diện CBRE Việt Nam cho biết nhà đầu tư ngày càng thận trọng, không còn mua “ồ ạt” như trước. Việc mua để cho thuê hiện không còn hấp dẫn, phần lớn giao dịch xuất phát từ kỳ vọng tăng giá vốn.
Cùng quan điểm, ông Đinh Minh Tuấn cho rằng suốt 5 năm qua giá thuê gần như đi ngang, trong khi lãi suất ngân hàng tăng, khiến mô hình mua - cho thuê kém hiệu quả. Vì vậy, nhà đầu tư ưu tiên các sản phẩm có tiềm năng tăng giá, như căn hộ tại các khu vực mới hoặc đô thị vệ tinh.
Nói tại một sự kiện gần đây, TS Đinh Thế Hiển - chuyên gia kinh tế - cho rằng thị trường bất động sản trong suốt 30 năm qua có nhiều giai đoạn siêu lợi nhuận, mức sinh lời có thể tới 25%/năm, vượt xa chứng khoán và lãi suất gửi tiết kiệm. Tuy nhiên, trong giai đoạn mới, bất động sản sẽ dần dịch chuyển trở thành kênh đầu tư phát triển bền vững chứ không còn là kênh siêu lợi nhuận như trước.
Theo chuyên gia, một căn nhà được xem là hợp lý khi việc chi trả (kể cả phần vốn vay) phải phù hợp với khả năng tài chính của người mua. Và giá trị một bất động sản (dù là 5 tỷ đồng hay 50 tỷ đồng) sẽ được đánh giá qua hiệu quả khai thác của nó. Tức, một bất động sản tốt là khi có thể tạo ra tỷ suất sinh lời từ việc khai thác (cho thuê, vận hành) đạt khoảng 3% đến 3,5%/năm trên tổng vốn đầu tư bỏ ra.
