Thị trường chứng khoán đang bước vào giai đoạn không mấy dễ chịu với nhà đầu tư, các chuyên gia đã đưa ra lời khuyên trong bối cảnh khó lường hiện nay.
Cần phân biệt rõ đầu tư hay đầu cơ
Chia sẻ tại Talkshow ‘Tồn tại qua giông bão’ mới đây, ông Lã Giang Trung – Tổng Giám đốc Passion Investment – cho biết: "Năm 2021 là một năm thị trường trong chu kỳ đi lên và đến lúc điều chỉnh. Hiện tại, thị trường đang trong chu kỳ đi xuống, và thông thường để kết thúc chu kỳ kinh tế thì mức độ giảm đâu đó 30-40% từ đỉnh".
Đồng quan điểm, ông Phan Dũng Khánh – Giám đốc tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank - cho biết: "Một đáy ngắn hạn có thể là 1 tuần. Nhưng đáy xu hướng trung hạn 3 - 6 tháng thì chưa có".
Theo chuyên gia, để đầu tư và ra được những quyết định đầu tư chính xác, ngoài thông số đó, cần phân biệt yếu tố dài hạn và yếu tố ngắn hạn. Vì thường các nhà đầu tư hay bị lẫn lộn đầu tư doanh nghiệp và đầu tư cổ phiếu. Đầu tư doanh nghiệp là họ có thể giữ cổ phiếu đó lên đến 10 năm, nhưng nhiều nhà đầu tư phân tích theo kiểu đầu tư doanh nghiệp nhưng chỉ giữ cổ phiếu trong vài ngày là bán. Vậy nên, cần có sự quan sát dòng tiền vào thị trường.
Nhà đầu tư không đủ kinh nghiệm thì nên ngồi im chờ "bão tan"
Ông Lã Giang Trung – Tổng Giám đốc Passion Investment.
Trong bối cảnh tâm lý sợ hãi bao trùm thị trường, các chuyên gia cũng khuyến nghị nhà đầu tư nên giữ tỷ lệ cổ phiếu chỉ ở mức 40%. Nếu đang ở trạng thái tiền mặt, không đủ kinh nghiệm kỹ năng, thì nên ngồi im nên đợi qua chu kỳ giá xuống.
Riêng nhà đầu tư đủ kinh nghiệm có thể tìm cơ hội kiếm lời bởi trong kỳ giá xuống vẫn có đợt hồi của thị trường. Để kiếm được, nhà đầu tư có chiến lược mua ở phiên thị trường rũ rất mạnh, hàng loạt cổ phiếu bluechip giảm mạnh, tập trung chỉ mua bluechip, khi phục hồi hồi bán kiếm 5-7%.
Có nhiều dự báo thị trường năm 2022 sẽ lên 1.600 – 1.800 điểm, thậm chí là hơn. Thị trường có giai đoạn quay quanh mốc 1.500 điểm trong suốt 6 tháng. Tuy nhiên trong 3 tháng gần đây, thanh khoản giảm dần đều. VN-Index hầu như không lên được mà thanh khoản giảm liên tục từ tháng 11/2021 đến nay. Có những thời điểm xuất hiện cây nến xanh dài, tuy nhiên, thanh khoản lại thấp cho thấy không phải có lực mua mà do người bán tạm ngưng bán.
Ở chiều ngược lại, vẫn có điểm sáng từ khối ngoại khi liên tục mua ròng thời gian qua. Đây là tin tốt, trong bối cảnh tất cả nhà đầu tư cá nhân đang bán ra. Song, nếu tỷ lệ nhà đầu tư nước ngoài khoảng 3-5 năm trở về trước giao dịch chiếm 10-20% toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam, thì hiện nay chỉ chiếm 4 - 8% toàn thị trường. Nên, dù họ mua ròng mạnh nhưng F0 là lượng lớn nhất nên bán ròng mạnh. Dĩ nhiên, khối ngoại mua ròng cũng sẽ hỗ trợ mặt tâm lý ngăn chặn bớt đà rơi nhưng không thể đảo chiều trong giai đoạn hiện tại.
"Tôi không yêu ngành nghề hay cổ phiếu nào cả mà tôi chỉ đơn giản yêu tiền"
Bàn về hành động, trong xu hướng thị trường giảm, ông Phan Dũng Khánh cho rằng sẽ những cổ phiếu nếu mua đúng thì vẫn có cơ hội sinh lời. Trước đó, trong giai đoạn giảm tháng 5, mặc dù nhiều thị trường giảm điểm nhưng những ngành như hàng hóa thiết yếu, dầu khí lại đi ngược xu hướng chung. Cũng cần lưu ý, hiện số lượng mã giảm sẽ áp đảo mã tăng, nên việc chọn được cổ phiếu với tỷ lệ mã tăng ngược xu hướng sẽ khó hơn bình thường.
Nhìn ra thế giới, ở giai đoạn khủng hoảng kinh tế 2008, cả các tỷ phú trên thế giới như Bill Gates, Warren Buffett đều mất tiền. Tuy nhiên, tỷ phú John Paulson lại có tỷ lệ kiếm lời khủng, danh mục quản lý quỹ của ông đã tăng từ 7 tỷ USD lên 21 tỷ USD và được hưởng mức lương 3,7 tỷ USD vào giai đoạn đó. Tỷ phú này cho biết khi cơn bão ập đến, những nhà đầu tư khác giống như có vũ khí, áo giáp nên tự tin đưa đầu ra đỡ, con ông đơn giản là bước sang một bên để tránh bão. Khi cơn bão qua đi và lực yếu lại, ông bắt đầu bước ra và gom cổ phiếu. Do đó, khi cơn bão quá mạnh như hiện nay, nhà đầu tư nên tạm thời dừng thói quen bắt đáy đợi lực cơn bão yếu dần.
Ông Phan Dũng Khánh – Giám đốc tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank.
Vị này cũng tâm sự thêm: "Tôi ở trên thị trường hơn 22 năm, lên bờ xuống ruộng rất nhiều, chủ yếu xuống ruộng. Hiện, tôi đã đứng ngoài thị trường tháng 4, tỷ lệ cổ phiếu dưới 5% danh mục.
Nguyên tắc của tôi là phân tích dòng tiền - sản phẩm tài chính như thuyền và biển: thuyền lên thì cần có cơn sóng đỡ lên, tương tự thuyền sẽ xuống khi sóng xuống. Không cần biết cơ bản hay đầu tư có dòng tiền lên thì cổ phiếu mới lên. Tôi luôn đầu tư theo nguyên tắc này.
Mình không bán được đỉnh nhưng nhìn thấy dấu hiệu dòng tiền rút ra. Nhưng khó là quan sát dòng tiền gì, dòng tiền vào cổ phiếu ngắn hạn thì chỉ lên vài phiên, vài tuần thì cũng phải đi nhanh, còn dòng tiền dài hạn sẽ duy trì trong thời gian dài.
Muốn kiếm được tiền trên thị trường tài chính phải đi theo thị trường, không phải chống lại nó. Tôi không yêu ngành nghề hay cổ phiếu nào cả mà tôi chỉ đơn giản yêu tiền. Cổ phiếu nào có dấu hiệu lên giá thì mua vào, nhưng mỗi người có một phương pháp, miễn trên một bàn người ta dùng thành quả để nói chuyện với nhau".
Một số nhóm ngành có khả năng hồi phục mạnh nếu thị trường đảo chiều, theo các chuyên gia là nhóm nguyên vật liệu, năng lượng, công nghệ nói chung. Tuy nhiên, đây chỉ là những dự báo, còn quyết định có xuống tiền hay không thì cần quan sát dòng tiền có đi về hướng đó hay không.
"Tôi có ngắm nghía cổ phiếu FPT, MWG, VNM, nhưng tùy thuộc dòng tiền để quyết định.
Tóm lại, trong năm 2022, trước khi xuống tiền, nhà đầu tư nên uốn lưỡi 7 - 8 lần, chớp mắt 70 -80 lần, trong bối cảnh lạm phát cao, chất lượng cuộc sống suy giảm, tài sản giảm nhiều người cảm thấy mình không giàu như mình tưởng, nên cần phải cẩn trọng ra quyết định chính xác hơn. Thời điểm down trend dự án lừa đảo sẽ xuất hiện nhiều, những lời hứa hẹn lợi nhuận cao gấp 3 lần lợi nhuận ngân hàng, thì cần phải cẩn trọng", ông Khánh nói thêm.
