Từ 1.7.2025: Thủ tục rút BHXH 1 lần có gì thay đổi?

Luật BHXH 2024 (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, kéo theo hàng loạt thay đổi đáng chú ý, trong đó có chính sách rút BHXH 1 lần.

Hồ sơ cần nộp khi rút BHXH 1 lần

Theo luật BHXH 2014 (hiện còn hiệu lực đến hết ngày 30.6.2025), hồ sơ rút BHXH 1 lần gồm sổ BHXH bản chính và đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần theo mẫu 14-HSB.

Một số trường hợp đặc thù phải bổ sung giấy tờ, đơn cử như định cư nước ngoài thì nộp bản sao giấy xác nhận thôi quốc tịch hoặc bản dịch công chứng hộ chiếu, thị thực định cư; mắc bệnh hiểm nghèo thì nộp trích sao hồ sơ bệnh án hoặc biên bản giám định y khoa tương ứng...

Sang luật BHXH 2024 (sửa đổi), thành phần hồ sơ này gần như không thay đổi. Người lao động vẫn phải nộp sổ BHXH, đơn đề nghị, kèm giấy tờ chứng minh nếu thuộc diện đặc biệt.

Nộp hồ sơ ở đâu, bằng cách nào?

Người lao động có thể nộp hồ sơ rút BHXH 1 lần tại cơ quan BHXH nơi cư trú.

Có 3 phương thức phổ biến gồm: nộp trực tiếp, gửi qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến trên Cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam (với điều kiện đã có tài khoản và chuyển đổi hồ sơ điện tử đầy đủ).

ẢNH: XUÂN KHÁNH

Thời hạn giải quyết nhanh hơn: Từ 10 ngày xuống còn 7 ngày làm việc

Một điểm mới đáng chú ý từ 1.7.2025 là thời gian xử lý hồ sơ rút BHXH 1 lần được rút ngắn đáng kể.

Theo luật BHXH 2014, cơ quan BHXH phải giải quyết và chi trả trợ cấp 1 lần trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ của người lao động (khoản 4, điều 110).

Theo luật BHXH 2024 (sửa đổi), thời hạn giải quyết được rút ngắn xuống 7 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ (khoản 3, điều 79), không bao gồm ngày nghỉ lễ, tết.

Hình thức chi trả tiền trợ cấp

Ngoài ra, luật mới cũng không có thay đổi về phương thức nhận tiền. Người lao động có thể nhận khoản tiền BHXH 1 lần bằng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, hoặc nhận tiền mặt tại cơ quan BHXH tùy chọn.

Nếu ủy quyền cho người khác lĩnh thay thì thực hiện theo quy định (có giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền hợp pháp).

Luật BHXH 2024 cũng không đặt ra hạn chế mới nào về hình thức chi trả. Tuy nhiên, cơ quan BHXH cũng khuyến khích người dân nhận tiền qua tài khoản ngân hàng để tiện lợi, minh bạch.

Điều kiện “thời gian chờ” 12 tháng sau khi nghỉ việc

Nếu như trước đây, theo khoản 1, điều 60 của luật BHXH 2014 và Nghị quyết 93/2015 của Quốc hội, người lao động chỉ cần nghỉ việc 12 tháng, không tham gia BHXH và có dưới 20 năm đóng là đủ điều kiện rút BHXH 1 lần, thì từ 1.7.2025, điều này không còn áp dụng cho người tham gia BHXH mới.

Nói cách khác, từ 1.7.2025, lao động mới sẽ không thể rút 1 lần sau 1 năm nghỉ như trước, trừ khi thuộc các trường hợp đặc biệt khác (ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm ≥81% khả năng lao động, đủ tuổi nghỉ hưu mà không đủ năm đóng…).

Tuy nhiên, luật BHXH 2024 (điểm đ, khoản 1, điều 70) cũng quy định những ai đã tham gia BHXH trước khi luật mới có hiệu lực (trước 1.7.2025), sau khi nghỉ việc 12 tháng liên tục, không tiếp tục đóng BHXH bắt buộc hay tự nguyện, và có thời gian đóng ít hơn 20 năm thì vẫn được rút BHXH 1 lần nếu có yêu cầu.

Hiện tại, cơ quan chức năng đang soạn thảo nghị định hướng dẫn luật này, trong đó, dự thảo tập trung làm rõ điều kiện hưởng BHXH 1 lần theo quy định mới, như:

• Khoảng 12 tháng không tham gia BHXH được xác định là 12 tháng liên tục không đóng, tính đến hết tháng liền kề trước khi nộp hồ sơ.
• Tại thời điểm nộp hồ sơ, người lao động phải không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và không đóng BHXH tự nguyện.
• Điều kiện chỉ áp dụng nếu người lao động còn thời gian đóng BHXH trước 1.7.2025 mà chưa rút lần nào.