Chia sẻ tại toạ đàm “Hợp tác giữa Bảo hiểm - Ngân hàng: Thực trạng và vướng mắc cần tháo gỡ” sáng nay (14/4), chuyên gia tài chính TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, nhận định thị trường bảo hiểm tại Việt Nam còn rất tiềm năng khi quy mô bảo hiểm mới chiếm 1,9% GDP trong khi ở Thái Lan chiếm 3,2%, thế giới chiếm 5,7%...
Tuy vậy, những bất cập của bảo hiểm liên kết với ngân hàng nổi lên trong mấy tháng vừa qua và vấn đề bảo hiểm gần đây lại xảy ra với người nổi tiếng khiến cho "bảo hiểm" trở thành vấn đề được tranh cãi nhiều hơn.
Hợp đồng bảo hiểm chỉ cần 10 - 20 trang là đủ
Chuyên gia Cấn Văn Lực chỉ ra ba nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng biến tướng như vừa qua. Về khách quan, ông cho rằng thị trường tài chính, chứng khoán nói riêng gặp khó trong khi bảo hiểm đem phí đi đầu tư. Cùng với đó, hợp đồng liên kết với khách hàng để đầu tư chiếm đến 85% khiến nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã đi chệch hướng.
Thứ hai, pháp luật chưa nghiêm với cả bên bán và bên mua. Bên bán nhắc lại 1,2 lần nhưng khách hàng không đọc kĩ, rồi khi không thực hiện thì bắt đầu kiện tụng nhau.
Vấn đề chủ quan là chất lượng tư vấn của nhân viên bảo hiểm chưa tốt. Một phần cũng do sức ép về doanh thu, chạy theo doanh số bán hàng. Trong khi đó, kiến thức về bảo hiểm rất phức tạp, ngay cả đối với những người trong nghề cũng không dễ dàng. Hợp đồng bảo hiểm dài quá, lên tới 80-100 trang.
Theo ông Lực, mẫu hợp đồng bảo hiểm cần đơn giản, ngắn gọn hơn. Hiện nay, hợp đồng bảo hiểm dài tới 100 trang, rất ít người dân đọc hết. Trong khi đó, ở nước ngoài, mẫu hợp đồng bảo hiểm rất đơn giản, có những điều khoản chỉ cần đánh dấu tích. "Tôi nghĩ, hợp đồng bảo hiểm chỉ cần 10-20 trang để người dân mua đọc cũng hiểu", ông Lực nói.
Đồng thời, sau những vụ vừa qua, các doanh nghiệp bảo hiểm cần rà soát quy định chuẩn hóa nhân sự liên quan như đại lý bảo hiểm, nhân viên tư vấn. Người mua bảo hiểm cũng nên có trách nhiệm hơn với những hợp đồng định tham gia, hiểu rõ nó trước khi đặt bút ký.
Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư là rất rủi ro
Chia sẻ thêm về sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, chuyên giaTS. Cấn Văn Lực cho rằng người tiêu dùng phải luôn nhớ rằng sản phẩm này là rất rủi ro vì công ty bảo hiểm họ đầu tư vào chứng khoán, đầu tư bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu...đều là những lĩnh vực rủi ro cao.
Theo ông, bảo hiểm nhằm mục đích bảo vệ khi gặp các sự kiện không mong muốn chứ không phải để đầu tư, kiếm lời. Khi nhiều người mua, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ đủ lượng tiền bồi thường cho những người bị rủi ro. Đây là ý nghĩa nhân văn của bảo hiểm.
"Với sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, nếu không hiểu biết và không chắc chắn, không yên tâm thì không nhất thiết phải tham gia", ông Lực chia sẻ.
Đối với sản phẩm này, theo ông để tiếp tục phát triển cần lưu ý ba vấn đề. Thứ nhất, cần phân nhóm, phân loại sản phẩm thông dụng hơn cho người dân đầu tư. Có sản phẩm đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Thứ hai, truyền thông và giải thích phải rõ với khách hàng về rủi ro của sản phẩm. Thông điệp này vô cùng quan trọng với các đại lý.
Cuối cùng, những câu chuyện vừa xảy ra với doanh nghiệp và người mua bảo hiểm qua cho thấy vai trò của đại lý và tư vấn viên rất quan trọng. Hy vọng Bộ Tài chính quan tâm hơn nữa để đại lý và tư vấn viên được nâng cao sự chuyên nghiệp về nghề nghiệp hơn nữa.