Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa có công văn gửi các Sở GD-ĐT, các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, cơ sở giáo dục nghề nghiệp cảnh báo thủ đoạn tội phạm lợi dụng không gian mạng để dụ dỗ, lôi kéo, "bắt cóc online" học sinh, sinh viên.
Địa điểm nơi một nam sinh bị bắt cóc online. Ảnh: Công an cung cấp
Theo thông tin từ Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, thời gian gần đây, trên địa bàn một số tỉnh, thành phố: Hà Nội, Quảng Ninh, TP HCM liên tiếp xảy ra tình trạng các đối tượng giả danh lực lượng Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án gọi điện đe dọa, thao túng tâm lý đối với trẻ em, học sinh, sinh viên, thông báo bị liên quan đến vụ án đang được điều tra rồi yêu cầu gia đình chuyển tiền chuộc người với tên gọi là "bắt cóc online". Trong đó, cá biệt có vụ việc đối tượng dụ dỗ, hướng dẫn trẻ em di chuyển từ Hà Nội vào TP HCM để đến các địa phương giáp biên sang Campuchia "du lịch", với các bước cụ thể như sau:
Bước 1: Giả danh lực lượng Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án sử dụng số điện thoại lạ gọi điện trực tiếp cho nạn nhân (thường là trẻ em, học sinh, sinh viên) và đưa ra các cáo buộc bịa đặt (liên quan đến ma túy, đường dây tội phạm rửa tiền, truy nã hoặc có lệnh bắt giữ của Viện Kiểm sát, Tòa án…) nhằm tạo tâm lý hoảng loạn, mất bình tĩnh với nạn nhân.
Bước 2: Các đối tượng sẽ thao túng tâm lý, yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, không được kể với bất kỳ ai, ép buộc hoặc hướng dẫn nạn nhân rời khỏi nơi ở và thuê địa điểm (nhà nghỉ, khách sạn) để ở một mình. Sau đó hướng dẫn cắt đứt liên lạc với người thân và chỉ liên lạc với các đối tượng (thay sim điện thoại, để điện thoại chế độ máy bay và sử dụng liên lạc với các đối tượng qua video call từ các ứng dụng khác), có trường hợp còn uy hiếp nạn nhân cung cấp những hình ảnh, clip nhạy cảm cho các đối tượng.
Bước 3: Các đối tượng có thể nhắn tin, gọi điện trực tiếp cho gia đình thông báo về việc nạn nhân đang bị bắt cóc, đe dọa chặt ngón tay, đăng tải hình ảnh, clip nhạy cảm của nạn nhân lên mạng hoặc ép nạn nhân tự liên hệ về gia đình và thông báo bị bắt cóc để yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản nạn nhân hoặc nhóm đối tượng. Sau khi nhận được tiền thì cắt đứt liên lạc và để lại nạn nhân tiếp tục hoảng loạn, gia đình mất tài sản lớn.
Từ tình hình trên, Bộ GD-ĐT yêu cầu các Sở GD-ĐT, cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng sư phạm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp phối hợp với lực lượng công an tại địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho nhà giáo, học sinh, sinh viên và gia đình biết về phương thức, thủ đoạn lừa đảo nêu trên.
Các cơ sở giáo dục cần đẩy mạnh hoạt động trao đổi, chia sẻ chuyên đề về xu thế, lợi ích và nguy cơ của không gian mạng; hướng dẫn kỹ năng sử dụng mạng an toàn, nhận diện và xử lý các tình huống phức tạp khi phát hiện trên môi trường trực tuyến. Nội dung tập trung cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo qua điện thoại, internet, mạng xã hội nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc xâm hại tình dục như cho vay tiền nhanh qua ứng dụng di động, sàn giao dịch tiền ảo, bán hàng đa cấp, trò chơi trực tuyến, lô đề, cờ bạc, cá độ bóng đá, lừa đảo đầu tư, tình cảm, trúng thưởng hay chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội để lừa đảo.
Nhà trường, gia đình và cơ quan chức năng sẽ phối hợp chặt chẽ trong quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên; đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và lồng ghép vào hoạt động giáo dục. Hình thức tuyên truyền đa dạng từ tin, bài, phóng sự, băng rôn, tờ rơi đến nhóm Zalo, Facebook của nhà trường để kết nối với học sinh và phụ huynh.
Các cơ sở giáo dục phối hợp Công an lập danh sách học sinh, sinh viên hoàn cảnh khó khăn, có biểu hiện cá biệt, sa sút học tập, bỏ học hoặc giao du phức tạp nhằm kịp thời triển khai biện pháp phòng ngừa. Ngoài ra, trường học sẽ niêm yết số điện thoại của Cảnh sát khu vực, Trưởng Công an phường/xã và đường dây nóng trực ban hình sự để khi xảy ra vụ việc có thể nhận được hỗ trợ, xử lý ngay.
