Hình ảnh tàu thám hiểm mặt trăng VIPER của NASA (trái) và tàu thăm dò sao hỏa Zhurong (phải) của Trung Quốc - Ảnh: CHINA AEROSPACE
"Đây là bản sao thiết kế của Trung Quốc", một nhà khoa học vũ trụ ở Bắc Kinh, người đang theo dõi chặt chẽ các dự án, nói với tờ South China Morning Post (SCMP).
Theo tờ Newsweek, tàu thám hiểm Zhurong của Cục Quản lý Không gian Quốc gia Trung Quốc trang bị một hệ thống mô phỏng chuyển động của một con giun chỉ.
Thiết kế này giúp tăng khả năng di chuyển của tàu trên sao Hỏa một cách đáng kể. Người lái có thể tự do kéo bánh xe của mình nếu chúng bị kẹt.
Tàu thăm dò mới của NASA đang được phát triển cho các sứ mệnh Artemis trên Mặt trăng, được đặt tên là Tàu thăm dò địa cực Volatiles (VIPER), cũng sử dụng một phương pháp tương tự để cải thiện khả năng cơ động.
Theo trang web của NASA, VIPER sẽ có thể chuyển động như một con giun chỉ hoặc di chuyển bánh xe của nó theo một cách phối hợp đặc biệt, và người lái có thể tự tháo gỡ bánh xe khi bị kẹt. VIPER sẽ lên Mặt trăng vào năm 2024.
Theo các chuyên gia, mặc dù có những điểm tương đồng giữa các thiết kế của con tàu thám hiểm, nhưng cả hai rõ ràng không có liên quan.
Ông Andrew Coates, một giáo sư vật lý tại Đại học College London, nói với tờ Newsweek: VIPER được thiết kế cho Mặt trăng và Zhurong cho sao Hỏa. Chúng trông khá khác nhau về mặt trực quan, vì chúng cần phải tồn tại trong các điều kiện nhiệt độ rất khác nhau: đêm lạnh trên Mặt trăng và đêm giống Trái đất trên sao Hỏa.
Các điều kiện khắc nghiệt trên cả Mặt trăng và sao Hỏa hạn chế các giải pháp kỹ thuật hoạt động, vì vậy sẽ có một số điểm tương đồng trong cách tiếp cận. Vì mỗi sứ mệnh học hỏi từ tất cả những nhiệm vụ đã đi trước đó, nhưng thiết kế chi tiết, trọng tải và các mục tiêu khoa học khác nhau cho mỗi nhiệm vụ, ông Coates nói.
Bà Svetla Ben-Itzhak, giáo sư không gian và quan hệ quốc tế tại Đại học Hàng không, tin rằng NASA không cần phải ăn cắp ý tưởng từ bất kỳ ai.
Mỹ trước đó cũng đã cáo buộc Trung Quốc âm mưu đánh cắp công nghệ của phương Tây.
Trong một cuộc họp báo vào tháng 7 cùng với giám đốc MI5 của Anh, giám đốc FBI, ông Christopher Wray cho biết: "Chính phủ Trung Quốc đang bắt đầu ăn cắp công nghệ của bạn - bất cứ điều gì khiến ngành của bạn trở nên nổi tiếng - và sử dụng nó để cắt giảm doanh nghiệp của bạn và thống trị thị trường".
Năm 2011, Quốc hội Mỹ đã thông qua Tu chính án Wolf cấm NASA hợp tác trực tiếp với Trung Quốc vì nhiều lý do, một trong số đó là để đề phòng khả năng Trung Quốc đánh cắp, sao chép hoặc tái sản xuất các sản phẩm vũ trụ.
Về phía Trung Quốc, nhà nghiên cứu thuộc nhóm Zhurong nói với báo South China Morning Post: "Chúng tôi không ngại các đồng nghiệp ở các quốc gia khác sử dụng ý tưởng của chúng tôi. Cạnh tranh có thể lành mạnh. Nhưng chúng ta nên cạnh tranh với tư cách đồng nghiệp, không phải kẻ thù".
Cáo buộc trên đánh dấu các tranh chấp khác giữa Mỹ và Trung Quốc trong không gian.
Theo báo Newsweek, một báo cáo của chính phủ Mỹ được công bố vào tháng 8, có tiêu đề "Báo cáo cơ sở công nghiệp vũ trụ - hiện trạng năm 2022", nêu rõ Trung Quốc muốn "thay thế Mỹ trở thành cường quốc không gian, thống trị cả về quân sự và kinh tế vào năm 2045".
Giám đốc Cơ quan hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA), ông Bill Nelson, nói với tờ Bild của Đức: "Chúng tôi rất lo ngại việc Trung Quốc đang chuẩn bị hạ cánh trên Mặt trăng".
Trung Quốc đáp lại bằng cách nói Mỹ muốn biến không gian thành một bãi chiến trường.