Theo dữ liệu tổng hợp từ báo cáo tài chính quý II/2025 của 13 ngân hàng có thuyết minh chi tiết, tổng dư nợ cho vay cá nhân tính đến hết ngày 30/6 đạt hơn 1,82 tỷ đồng, tăng 8% so với cuối năm 2024 và cao hơn 6,5% so với cuối quý I.
Dù tăng trưởng đã cải thiện, con số này vẫn thể hiện sự hồi phục khá dè dặt khi thấp hơn nhiều so với mức tăng trưởng tín dụng doanh nghiệp của nhóm này (18% theo thống kê từ 13 ngân hàng).
Sự hồi phục trong nửa đầu năm phần nào cho thấy nhu cầu vay tiêu dùng đã khởi sắc hơn khi sức mua dần cải thiện, thu nhập người dân tăng và môi trường lãi suất vẫn ở mức hỗ trợ. Tuy nhiên, xu hướng thận trọng của các ngân hàng trong mảng bán lẻ vẫn hiện hữu, đặc biệt ở những đơn vị có nợ xấu bán lẻ cao hoặc đang tái cơ cấu danh mục tín dụng.
Trong số các ngân hàng được khảo sát, MB là nhà băng có dư nợ cho vay cá nhân cao nhất, đạt 373.275 tỷ đồng, tăng 13% so với cuối năm 2024. Danh mục cho vay của MB chủ yếu đến từ cho vay các tổ chức kinh tế với 506.615 tỷ đồng trong nửa đầu năm, chiếm 58% tổng danh mục; cho vay cá nhân đạt 373.275 tỷ đồng, chiếm hơn 42% tổng danh mục.
Xu hướng này thể hiện chiến lược mở rộng sang bán lẻ của MB để tận dụng lợi thế về tập khách hàng lớn trong hệ sinh thái.
Theo sát nút MB là VPBank với 348.147 tỷ đồng, tăng 12% so với cuối năm trước. Tiếp đó là Techcombank và VIB cũng đạt mức dư nợ đáng kể, lần lượt là 268.946 tỷ đồng và 264.303 tỷ đồng, tương ứng mức tăng lần lượt là 9% và 4% so với thời điểm cuối năm 2024.
Một số ngân hàng có mức tăng trưởng cao hơn mặt bằng chung như MSB và MB (cùng tăng 13%), VPBank (tăng 12%), SHB (tăng 11%), TPBank (tăng 10% và Techcombank (tăng 9%). Trong đó với Techcombank, tín dụng cho khách hàng cá nhân trong quý tăng chủ yếu đến cho vay ký quỹ, cho vay kinh doanh tiểu thương, hộ gia đình và vay tín chấp.
Ngược lại, một số ngân hàng ghi nhận mức sụt giảm như Kienlongbank và SeABank (giảm 6%) và PGBank, BVBank, HDBank (giảm 1%), nhiều khả năng cho thấy có thể ngân hàng đang tái cơ cấu danh mục tín dụng hoặc thắt chặt điều kiện cho vay đối với khách hàng cá nhân
Tỷ trọng cho vay cá nhân giảm ở đa số ngân hàng
Mặc dù quy mô dư nợ tuyệt đối tăng, tỷ trọng cho vay cá nhân trên tổng tín dụng vẫn giảm ở hầu hết các ngân hàng. Tính đến cuối quý II/2025, tỷ trọng bình quân là 37,6%, giảm 2,1 điểm % so với cuối năm 2024.
Theo thống kê, chỉ có 5/13 ngân hàng có tỷ trọng cho vay cá nhân/cho vay khách hàng trên 40% trong nửa đầu năm 2025 (dựa trên BCTC các ngân hàng có công bố chi tiết về cơ cấu cho vay theo khách hàng). Những ngân hàng có tỷ trọng cho vay cá nhân trên 70% có thể được xếp là nhóm chuyên cho vay cá nhân bao gồm duy nhất cái tên VIB.
Theo đó, VIB tiếp tục dẫn đầu về tỷ trọng cho vay cá nhân, đạt 74,2% trên tổng dư nợ, giảm 4,4 điểm % so với 78,6% cuối năm trước. Theo ngay sau VIB là ngân hàng BVBank với tỷ trọng bán lẻ cao chiếm 65,3% tổng cho vay khác hàng; tuy nhiên so với cuối năm 2024, tỷ trọng này có giảm đi 5,2 điểm %.
Trong khi đó, ngân hàng có thế mạnh về bán lẻ như TPBank lại hạ tỷ trọng cá nhân xuống so với cuối năm 2024 với mức giảm 1,4%, xuống mức 47,4%.
Tương tự, những ngân hàng có quy mô lớn như MB, Techcombank cũng đều giảm nhẹ tỷ trọng cho vay cá nhân. Các ngân hàng như SHB (15,6%), SeABank (19,3%) và VietABank (2,2%) có tỷ trọng thấp, cho thấy định hướng tín dụng nghiêng nhiều về phía khách hàng doanh nghiệp, hoặc các khoản cho vay ngắn hạn, có tài sản đảm bảo lớn.
Trong nhóm 13 ngân hàng công bố cơ cấu kể trên, VIB là ngân hàng dẫn đầu về tỷ trọng cho vay cá nhân với 74,2% (giảm 4,4 điểm % so với cuối năm 2024), điều này hàm ý rằng phần lớn các khoản tín dụng mà VIB cấp đều dành cho đối tượng khách hàng là cá nhân.
Trong nhóm 13 ngân hàng khảo sát, VPBank là ngân hàng duy nhất ghi nhận tỷ trọng cho vay cá nhân tăng trưởng dương so với thời điểm cuối năm 2024, từ mức 39,8% lên 42%, tăng nhẹ 2,2 điểm %.
Ngược lại, VIB và BVBank tuy duy trì tỷ trọng rất cao nhưng lại giảm đáng kể so với các mốc so sánh trước, cho thấy áp lực cạnh tranh và sự thay đổi khẩu vị tín dụng trong ngắn hạn.
Tín hiệu phục hồi
Đánh giá về động thái giảm tỷ trọng cho vay cá nhân tại nhiều ngân hàng trong nửa đầu năm 2025, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Na mnhận định điều này này phản ánh cả yếu tố chiến lược lẫn thực tế nhu cầu.
Theo ông, một mặt đây là động thái nhằm giảm thiểu rủi ro nợ xấu; mặt khác, nhu cầu tín dụng bán lẻ và tiêu dùng cá nhân vẫn yếu, khiến tỷ trọng cho vay mảng này giảm không hoàn toàn do chủ ý của ngân hàng.
Ông cho rằng các nhà băng hiện đối mặt áp lực duy trì lãi suất cho vay ở mức thấp theo chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt với nhóm khách hàng sản xuất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, các khoản vay mang tính rủi ro cao hơn như tiêu dùng, bán lẻ, mua nhà sẽ phải áp dụng lãi suất cao hơn nhằm bù đắp chênh lệch.
Theo dự báo của ông, trong thời gian tới, các ngân hàng sẽ có xu hướng đẩy mạnh trở lại tín dụng bán lẻ, qua đó cải thiện biên lãi ròng (NIM) trong quý III và quý IV năm nay.
Trao đổi với chúng tôi, PGS. TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng tín dụng cá nhân trong nửa đầu năm 2025 đã bắt đầu tăng trưởng và khởi sắc trở lại, song cần thận trọng khi đánh giá bởi trong cơ cấu cho vay tiêu dùng có một phần lớn thực chất là cho vay bất động sản “nấp bóng” tiêu dùng.
Theo ông, nhu cầu vay tiêu dùng thường chỉ bùng nổ ở giai đoạn sau khi người dân có nhu cầu chi tiêu mạnh hơn, còn hiện tại xu hướng tăng vẫn hiện hữu nhưng chưa rõ mức độ đóng góp của các khoản vay bất động sản.
Trong bối cảnh thu nhập thực tế của người dân chưa phục hồi và rủi ro nợ xấu vẫn cao, ông nhấn mạnh các ngân hàng muốn phát triển bền vững mảng này phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro, kiểm soát chặt chẽ quy trình phê duyệt và quản lý các khoản vay, bởi đây là lĩnh vực có tỷ lệ nợ xấu cao.
