Từ ngày 18/7, phí dịch vụ Shipping Fee Program (SPF) – trợ giá vận chuyển trên TikTok Shop được áp dụng mặc định trên tất cả đơn hàng của shop thường. Gói này trước đó được đăng ký riêng, áp trên 4,5% giá trị đơn hàng nhưng chỉ tối đa 30.000 đồng trên mỗi sản phẩm. Hiện tại, phần này được TikTok Shop gộp vào phí nền tảng, khiến hoa hồng tăng đột biến.
Biểu phí mới của TikTok Shop. (Nguồn: TikTok Shop).
Người bán hàng thời trang trước đó phải trả 3-4% giá trị đơn hàng. Giờ đây, họ phải chịu 10-12%, tăng gấp ba lần so với mức cũ. Cộng với phí giao dịch là 5% trên mỗi đơn hàng giao thành công, nhà bán hàng trên TikTok Shop có thể phải trả đến 17% doanh thu, chưa tính khuyến mãi và tiền vận chuyển.
Trước đó, vào tháng 3, TikTok Shop cũng áp dụng biểu phí hoa hồng nền tảng mới. Mức phí hoa hồng đối với các nhà bán hàng thường tăng từ mức trung bình 3% lên 4%. Đối với các nhà bán hàng thuộc phân khúc Shop Mall, phí hoa hồng điều chỉnh từ mức tối đa hiện tại 4,54 - 5,78% lên mức mới từ 6,05 - 7,7%.
Xu hướng tăng phí lan rộng
Việc tăng phí không chỉ diễn ra trên TikTok Shop. Hồi tháng 2, Lazada tăng chiết khấu. Phí cố định từ 3% lên 4%. Gói Freeship giảm còn 6% giá trị đơn hàng nhưng không còn được miễn phí cố định. Qua đó, người bán phải chia cho sàn khoảng 15% doanh thu, cao hơn trước 2%.
Từ ngày 1/7, Shopee áp dụng phí hạ tầng cho tất cả các giao dịch hàng hóa và dịch vụ trên sàn. Mức phí là 3.000 đồng cho mỗi đơn hàng giao thành công, đã bao gồm VAT. Đây là loại phí mới nhất mà sàn thương mại điện tử có thị phần lớn nhất Việt Nam áp dụng với nhà bán hàng.
Trước đó, từ ngày 1/4, Shopee đã tăng mức phí sàn tối đa (phí cố định) ở một số ngành hàng lên đến 10%. Cụ thể, Shopee thu 9% hoa hồng trên doanh thu đối với các ngành phụ kiện, điện tử và voucher. Mức này tăng gấp ba lần so với trước. Các ngành đồng hồ, du lịch, hành lý, nhà cửa, đời sống và sức khỏe cũng bị điều chỉnh lên 9%, từ mức 4% cũ. Một số ngành khác tăng từ 4% lên 10%.
Shopee cũng dừng cung cấp gói Freeship Xtra. Người bán sẽ nhận ưu đãi vận chuyển thông qua mã miễn phí dành cho người mua. Để bù phần trợ giá này, Shopee tăng phí cố định lên trung bình 9,5%, cộng thêm 5% phí thanh toán. Tổng mức phí người bán phải chịu có thể lên đến 14,5%.
Số lượng người bán giảm mạnh
Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam nửa đầu năm 2025 ghi nhận tăng trưởng về quy mô tổng thể. Theo báo cáo của YouNet ECI, tổng giá trị giao dịch (GMV) của 4 sàn lớn (Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop) trong 6 tháng đầu năm đạt 222,1 nghìn tỷ đồng, tăng 23,12% so với cùng kỳ năm trước. Dữ liệu từ Metric cũng cho thấy xu hướng tương tự với con số 202,3 nghìn tỷ đồng, tương đương mức tăng trưởng 41,52%.
Tuy nhiên, thị trường đang chứng kiến sự phân hóa sâu sắc và một cuộc đào thải khốc liệt. Các yếu tố từ chính sách quản lý nhà nước, chi phí gia tăng từ các sàn, cùng với sự thay đổi trong cấu trúc nền tảng đang tạo ra một môi trường kinh doanh đầy thách thức, nơi không còn nhiều chỗ cho những nhà bán hàng nhỏ lẻ.
Báo cáo của Metric chỉ ra rằng số lượng shop có phát sinh đơn hàng trong nửa đầu năm 2025 đã giảm hơn 80.000 so với cùng kỳ năm 2024, với tổng số shop còn hoạt động là 537,9 nghìn, giảm 6,25%.
Phân tích chi tiết hơn từ YouNet ECI cho thấy sự sụt giảm diễn ra trên diện rộng: Số nhà bán có doanh thu trên Shopee giảm 32,1%, Lazada giảm 24,7% và Tiki giảm tới 59,7%. Chỉ riêng TikTok Shop ghi nhận sự tăng trưởng về số lượng nhà bán.
Theo thống kê của Metric, đến cuối năm 2024, Shopee có hơn 276.000 shop thường đang hoạt động. TikTok Shop có hơn 204.000 gian hàng, bao gồm cả shop thường và shop mall.
Không còn chỗ cho nhà bán nhỏ
Sự chuyên nghiệp hóa thị trường được thể hiện qua vai trò ngày càng lớn của các gian hàng chính hãng (Shop Mall). Theo Metric, nhóm Shop Mall chỉ chiếm 3,4% tổng số cửa hàng trên Shopee và TikTok Shop, nhưng lại đóng góp tới 28,7% tổng doanh thu.
Xu hướng này đang tăng tốc. Doanh số của các Shop Mall trên Shopee đã tăng 63,32%, và trên TikTok Shop tăng tới 107,26% so với cùng kỳ. Việc đầu tư để trở thành Shop Mall đòi hỏi nguồn lực tài chính và quy trình vận hành chuẩn mực.
Khoảng cách giữa nhóm dẫn đầu và phần còn lại cũng được thể hiện qua doanh thu trung bình trên mỗi gian hàng. Dữ liệu từ YouNet ECI cho thấy, mỗi gian hàng trên Shopee tạo ra trung bình 582,4 triệu đồng doanh thu trong 6 tháng (tăng 38,3%), trên TikTok Shop là 349,8 triệu đồng (tăng 26,6%). Ngược lại, con số này trên Lazada chỉ là 59,5 triệu đồng, giảm 31%.
Thị trường đang cô đặc lại, nơi doanh thu tập trung vào một số ít các nhà bán hàng hiệu quả nhất. Kỷ nguyên tăng trưởng dễ dàng trên TMĐT đã qua.
