Apophis, tiểu hành tinh 'có khả năng gây nguy hiểm' nổi tiếng nhất, sẽ tiếp cận gần Trái đất vào năm 2029 - Ảnh: Getty
Tiểu hành tinh 99942 có kích thước bằng tòa nhà Empire State với đường kính khoảng 370m, lớn hơn 90% các tiểu hành tinh khác. Nó quay quanh Mặt trời mỗi 324 ngày và đến gần Trái đất khoảng một lần mỗi thập kỷ.
Tiểu hành tinh đe dọa Trái đất
Tiểu hành tinh này được đặt biệt danh là "Apophis" - vị thần hỗn loạn của Ai Cập cổ đại - khi lần đầu được phát hiện vào năm 2004 vì có khả năng đang trên đường va chạm với Trái đất vào năm 2029, 2036 hoặc 2068.
Các nhà thiên văn học đã đưa ra khả năng 2,7% xảy ra một vụ va chạm trực tiếp. Năm 2021, NASA đã loại trừ khả năng này sau khi tính toán lại quỹ đạo của Apophis, nhưng nghiên cứu mới ít nhất đã phần nào khơi lại mối lo ngại ban đầu.
Các nhà thiên văn học vẫn không nghĩ rằng Apophis sẽ va chạm với Trái đất theo quỹ đạo hiện tại của nó. Vào ngày 13-4-2029, họ dự đoán rằng nó sẽ đến gần Trái đất nhất từ trước đến nay, chỉ cách 31.200km, gần với các vệ tinh địa tĩnh của Trái đất.
Tuy nhiên, các mô phỏng cho thấy có một khả năng nhỏ là quỹ đạo của tiểu hành tinh Apophis có thể thay đổi nếu một tiểu hành tinh khác tác động vào nó. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Trái đất.
Không thể quan sát trong một thời gian
Một bài báo đăng trên tạp chí Planetary Science Journal tuyên bố rằng Apophis có thể va chạm với một tiểu hành tinh nhỏ khác - loại tiểu hành tinh di chuyển thường xuyên và khó đoán - và làm thay đổi quỹ đạo của nó.
Tuy vậy khả năng này không cao, theo tác giả chính Paul Wiegert từ Đại học Western Ontario. "Bài báo mới này tính toán rằng khả năng Apophis bị lệch đáng kể bởi một va chạm như vậy là dưới 1 trên 1 triệu và chỉ 1 trên 1 tỉ khả năng lệch sẽ nguy hiểm cho Trái đất", ông thông tin.
Thế nhưng có một vấn đề khác. "Apophis sẽ nằm trong bầu trời ban ngày và không thể quan sát từ giữa năm 2021 đến năm 2027", Paul Wiegert nói, có nghĩa là bất kỳ sự thay đổi nào trong quỹ đạo của nó sẽ không thể phát hiện được cho đến chỉ hai năm trước ngày 12-4- 2029.
Dù vậy, ông cho rằng chỉ cần một lần quan sát vào năm 2027 là cần thiết để xác định xem liệu tiểu hành tinh này có đe dọa và gây ra "một vụ va chạm với Trái đất hay không".
Việc Apophis đi qua rất gần là một cơ hội lớn để nghiên cứu. Để chuẩn bị cho sự kiện này, NASA đã điều chỉnh nhiệm vụ OSIRIS-REx - nhiệm vụ đầu tiên lấy mẫu tiểu hành tinh trở về Trái đất từ tiểu hành tinh Bennu vào tháng 9-2023 - và gửi nó để nghiên cứu Apophis.
Hiện nhiệm vụ này được gọi là OSIRIS-Apophis Explorer (OSIRIS-APEX) và sẽ quay quanh Apophis trong 18 tháng, mặc dù OSIRIS-APEX chỉ đến được sau khi Apophis đi qua Trái đất vào năm 2029. Cũng sẽ có một nhiệm vụ nghiên cứu Apophis của Cơ quan Vũ trụ châu Âu mang tên RAMSES.
