Thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho thấy, tính tới tháng 4 năm nay, cả nước có 471 trường hợp đang hưởng lương hưu từ 20 triệu đồng/tháng trở lên. Đơn vị này lý giải, theo quy định hiện hành, lương hưu được tính trên cơ sở thời gian đóng và mức đóng nên người có thời gian đóng BHXH dài, mức đóng cao, khi nghỉ hưu sẽ có mức lương cao.
Hiện, ông P.P.N.T. (ở TPHCM) là người đang có mức lương hưu cao nhất cả nước với hơn 124 triệu đồng/tháng. Trước khi nghỉ hưu, ông T. là Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm tổng giám đốc của một công ty tư nhân. Tháng 4/2015, ông T. nghỉ hưu với mức lương hưu khởi điểm hơn 87,3 triệu đồng/tháng. Sau 5 lần điều chỉnh tăng lương hưu của nhà nước, đến tháng 6 năm nay mức lương hưu của ông T. nhận được gần 125 triệu đồng/tháng.
Cả nước hiện có 9 người nhận lương hưu từ 50 triệu đồng/tháng trở lên. (Ảnh minh hoạ: Như Ý).
Trước khi nghỉ hưu, ông T. có 23 năm đóng BHXH. Trong đó, giai đoạn trước năm 2007, luật chưa giới hạn số tiền lương tính đóng BHXH, nên lương tính đóng BHXH của T. ở mức cao, với nhiều thời điểm mức lương tính đóng lên tới hơn 200 triệu đồng/tháng.
Khi Luật BHXH năm 2006 có hiệu lực, mức lương làm cơ sở tính đóng BHXH mới giới hạn cao nhất bằng 20 lần lương cơ sở. Do đó, giai đoạn 2007 tới khi nghỉ hưu, lương tính đóng BHXH của ông T. ở mức bình quân 15,4 triệu đồng/tháng. Riêng 2 năm cuối trước khi nghỉ hưu, tiền lương tính đóng BHXH của ông T. là 23 triệu đồng/tháng.
Tiền lương hưu của ông T. được tính theo tỷ lệ bình quân tiền lương tính đóng BHXH của toàn bộ thời gian 23 năm ông tham gia BHXH. Mức lương hưu với 20 năm đóng bằng 45% tiền lương tính đóng, sau đó mỗi năm cộng thêm 2%, nên khi nghỉ hưu ông T. nhận được mức lương bằng 51% tiền lương tính đóng. Do trước năm 2007, ông T. đóng BHXH trên cơ sở tiền lương rất cao, nên bình quân lương tính đóng của ông cũng cao, và khi về hưu nhận mức lương cao nhất cả nước.
Thống kê của BHXH Việt Nam cũng cho thấy, tại thời điểm tháng 4/2023, cả nước có 471 trường hợp nhận lương hưởng từ 20 triệu đồng/tháng trở lên. Trong đó, có 382 trường hợp lương hưu từ 20-30 triệu đồng/tháng; có 80 trường hợp nhận lương hưu từ 30-50 triệu đồng/tháng; và 9 trường hợp lương hưu từ 50 triệu đồng/tháng trở lên.
Các trường hợp nhận lương hưu cao (từ 20 triệu đồng/tháng trở lên) đều làm việc trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước, như công ty tư nhân, công ty liên doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Đi kèm với đó, họ đều có thời gian đóng BHXH dài, trên cơ sở tiền lương tính đóng cao (đặc biệt giai đoạn trước năm 2007, khi chưa khống chế trần tiền lương tính đóng BHXH).
Theo Luật BHXH năm 2014, mức lương hưu được tính theo tỷ lệ tiền lương tính đóng BHXH. Từ năm 2022, khi nghỉ hưu, mức lương hưu được tính bằng 45% tiền lương tháng tính đóng BHXH khi nam có 20 năm đóng, nữ 15 năm đóng. Sau đó, mỗi năm đóng BHXH cộng thêm 2%, tối đa bằng 75% tiền lương tháng tính đóng BHXH. Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi , mỗi năm nghỉ trước bị trừ 2% mức hưởng.
Trường hợp làm việc khu vực ngoài nhà nước, tiền lương hưu được tính trên cơ sở tiền lương bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH. Với người lao động khu vực nhà nước được tính theo tiền lương những năm cuối, với lộ trình tăng dần tính theo thời điểm tham gia BHXH, để tới năm 2025, người tham gia mới sẽ tính trên cơ sở lương bình quân toàn bộ quá trình đóng (tương tự người lao động khu vực ngoài nhà nước).
Năm 2021, tiền lương bình quân tính đóng BHXH gần 5,7 triệu đồng/người/tháng, cùng thời điểm cả nước có trên 3,36 triệu người đang được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng, chiếm hơn 22% tổng số người sau độ tuổi nghỉ hưu. Trong đó, có 1 triệu người nhận chế độ do ngân sách đảm bảo, hơn 2,36 triệu người do quỹ BHXH chi trả.
Dự kiến, từ ngày 1/7 tới, lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ tiếp tục tăng, với mức tăng thêm trên 12%. Sau điều chỉnh, lương hưu bình quân của người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH do ngân sách đảm bảo đạt 5,2 triệu đồng/người/tháng; lương hưu bình quân nhóm từ quỹ BHXH chi trả đạt 6,3 triệu đồng/người/tháng.
