Giám đốc Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM Trần Quang Lâm vừa ký văn bản gửi UBND TP HCM liên quan tới việc lập dự án thu phí ôtô lưu thông vào khu vực trung tâm thành phố.
Chờ "chốt" phương án đầu tư
Nhấn mạnh sự cần thiết của dự án này, Sở GTVT cho rằng dự án nhằm kiểm soát phương tiện cơ giới cá nhân tham gia giao thông vào trung tâm TP HCM đồng thời kéo giảm ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, góp phần thúc đẩy vận tải công cộng phát triển.
Cũng theo Sở GTVT, nhiệm vụ thu phí ôtô vào khu vực trung tâm đã được HĐND TP HCM và UBND TP xác định thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 thông qua Nghị quyết 25 ban hành năm 2020 của HĐND TP và Quyết định 3998 năm 2020 của UBND TP. Bên cạnh đó, tại Nghị quyết 48 năm 2022 của Chính phủ về tăng cường bảo đảm trật tự an toàn giao thông và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2022-2025, Chính phủ đã giao TP HCM nghiên cứu triển khai Đề án thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào...
Dự án cũng đạt được sự đồng thuận của đa số thành viên Hội đồng Tư vấn giao thông đô thị của thành phố và hội đồng này đề xuất thực hiện theo hình thức đầu tư công khi được Sở GTVT tổ chức lấy ý kiến.
Nhiều thời điểm lượng phương tiện đổ về trung tâm TP HCM gây cảnh ùn tắc và khói bụi. Ảnh chụp trên đường Cộng Hòa, quận Tân Bình vào ngày 15-8
Tháng 6-2019, dự án được Sở GTVT trình UBND TP thẩm định, thông qua. Qua nhiều góp ý cũng như làm việc với nhà đầu tư là Công ty CP Công nghệ Tiên Phong, dự án được đề xuất chuyển đổi phương thức đầu tư sang hình thức đối tác công - tư PPP và chờ UBND TP phê duyệt.
Mới đây, tháng 6-2022, Sở Kế hoạch và Đầu tư có văn bản đề nghị Sở GTVT căn cứ quy định pháp luật hiện hành, tham khảo ý kiến của các bộ, ngành liên quan để xem xét, cân nhắc việc đề xuất áp dụng phương thức PPP cho dự án.
Sở GTVT TP HCM khẳng định qua thời gian rà soát, đánh giá, nhiều vấn đề lớn đã thay đổi, trong đó, những yếu tố quan trọng nhất là tính pháp lý và công nghệ đã cơ bản được giải quyết nên sở đề xuất lại. "Sở GTVT không có chức năng, nhiệm vụ để quyết định phương thức đầu tư cho dự án, do đó, sở đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư xem xét, sớm tham mưu quyết định phương thức đầu tư để dự án triển khai sớm" - đại diện Sở GTVT cho biết.
Sẵn sàng khởi động
Theo đề xuất của Công ty CP Công nghệ Tiên Phong, các cổng thu phí sẽ bố trí trên vành đai khép kín quanh khu vực quận 1 và 3. Cụ thể, vành đai thu phí bắt đầu từ đường Hoàng Sa men theo bờ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến đường Nguyễn Phúc Nguyên giao với đường Cách Mạng Tháng Tám - 3 Tháng 2 - Lê Hồng Phong - Lý Thái Tổ - Nguyễn Văn Cừ - Võ Văn Kiệt - Tôn Đức Thắng. Ngoài ra, một số cổng thu phí đặt tại các đoạn đường có tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng là Cộng Hòa, Trường Sơn (quận Tân Bình).
Thời gian thu phí được tiến hành theo 2 khung giờ là từ 6 đến 9 giờ và từ 15 đến 19 giờ. Số tiền người dân phải trả khi lưu thông vào khu trung tâm là 40.000 đồng cho xe con tiêu chuẩn, 70.000 đồng cho xe tải và xe khách (kể cả xe biển xanh, nhằm bảo đảm sự đồng thuận của xã hội), không thu phí xe đi ra. Taxi có đăng ký tại TP HCM được giảm phí, tạm tính 20.000 đồng/xe. Riêng xe buýt và các loại xe ưu tiên như cứu thương, cứu hỏa... sẽ được miễn phí.
Ông Lâm Thiếu Quân, Giám đốc Công ty CP Công nghệ Tiên Phong, cho biết về pháp lý dự án đã được HĐND TP, UBND TP thông qua, thêm vào đó là ý kiến từ Chính phủ. Dự án này đặt ra nhiều mục tiêu như điều tiết giao thông vào các khu vực đang ùn tắc, giảm ùn tắc trên các trục giao thông chính dẫn đến trung tâm thành phố; bổ sung nguồn vốn ngân sách bảo trì đường bộ của thành phố... Bên cạnh đó, thúc đẩy người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế ô nhiễm môi trường cũng nằm trong số những mục tiêu quan trọng.
"Với tình hình xe buýt đang sụt giảm khách nghiêm trọng do giảm tính thuận tiện vì đường sá thường xuyên ùn ứ, nếu dự án triển khai sớm sẽ giúp giảm ôtô cá nhân, tạo đường sá thông thoáng cho xe buýt, giúp tăng sản lượng khách đi xe buýt trở lại. Lợi ích tương tự cũng diễn ra với tuyến metro sắp đưa vào vận hành trong năm tới. Ngoài ra, việc thu phí chỉ diễn ra trong 2 khung giờ cao điểm sáng và chiều là hợp lý, thành phố cũng không cần bố trí nhiều bãi đậu xe..." - ông Quân nói, đồng thời quả quyết đến giờ này dự án có thể triển khai.
Tôi thường đi lại giữa quận 12 và quận 1 (TP HCM) bằng xe riêng, nhiều lần gặp tắc đường tưởng như mất hết kiên nhẫn... Tôi nghĩ thu phí phần nào giúp giảm tình trạng này, như tôi chẳng hạn, sẽ không còn ngẫu hứng lái xe đi vì những việc ít quan trọng” - anh Trần Tuấn Ngọc, ngụ quận 12, nói.
Chuẩn bị kỹ các điều kiện đáp ứng
Ủng hộ mục tiêu của dự án, TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM, lưu ý khi thực hiện, nhà đầu tư cũng như thành phố cần chuẩn bị kỹ các điều kiện song song như phải xây dựng các bãi đậu xe ngầm, bãi đậu xe nổi theo quy hoạch để phục vụ người dân trung chuyển vào trung tâm.
"Ngoài ra, mạng lưới tuyến xe buýt phủ đều, dễ dàng cho người dân tiếp cận; công nghệ thu phí hiện đại, áp dụng thu phí không dừng để bảo đảm không gây ùn ứ giao thông khi phương tiện ra vào trung tâm... là những yếu tố phải được tính toán tới" - TS Phạm Viết Thuận góp ý.
