Từ 2026, cấp phiếu lý lịch tư pháp hoàn toàn trực tuyến
Chiều 5/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp với 437/441 đại biểu có mặt tán thành, đạt tỷ lệ 92,39%. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Việc thông qua dự luật đánh dấu bước tiến quan trọng trong cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp.
Theo quy định mới, cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp sẽ được xây dựng tập trung, thống nhất tại Bộ Công an và kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cùng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành liên quan. Điều này nhằm đảm bảo việc quản lý, khai thác thông tin chính xác, đồng bộ và phục vụ hiệu quả cho các nhu cầu của người dân và cơ quan chức năng.
Đặc biệt, khi Phiếu bản điện tử được cấp, thông tin lý lịch tư pháp của công dân sẽ tự động hiển thị trên ứng dụng định danh quốc gia và có giá trị sử dụng thay thế phiếu truyền thống.
Một điểm mới đáng chú ý là quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp được thực hiện chủ yếu theo hình thức trực tuyến. Người nước ngoài hoặc người chưa có định danh điện tử vẫn có thể nộp yêu cầu trực tiếp hoặc qua bưu chính.
Giới hạn việc yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Luật cũng đặt ra giới hạn về việc yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Theo đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu công dân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, trừ khi pháp luật có quy định cụ thể. Việc yêu cầu Phiếu số 1 hoặc thông tin tư pháp chỉ được áp dụng trong những trường hợp thật sự cần thiết như tuyển dụng, cấp phép hành nghề.
Luật nhấn mạnh việc tiếp tục duy trì hai loại Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2, bác bỏ đề xuất trước đó về việc bỏ Phiếu số 2. Đồng thời, phiếu lý lịch tư pháp sẽ được cấp dưới dạng bản giấy hoặc bản điện tử, và cả hai hình thức đều có giá trị pháp lý tương đương.
Trong báo cáo giải trình trước khi Quốc hội thông qua luật, Đại tướng Lương Tam Quang – Bộ trưởng Bộ Công an – khẳng định việc duy trì hai loại phiếu và tích hợp thông tin lên ứng dụng định danh quốc gia sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Bộ trưởng nhấn mạnh, quy định mới góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí, giảm giấy tờ, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ chủ trương đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế. Đây được kỳ vọng là bước đột phá giúp đơn giản hóa quy trình hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực tư pháp.
